Stanisław Sielański

Stanisław Sielański
Stanisław Sielański
Imię i nazwisko	Stanisław Nasielski
Data i miejsce urodzenia	8 sierpnia 1899 Łódź
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 1955 Nowy Jork
Zawód	aktor

Kazimierz Wajda, Stanisław Sielański, Henryk Vogelfänger 1936

Władysława Jaśkówna i Stanisław Sielański

Stanisław Sielański, właściwie Stanisław Nasielski (ur. 8 sierpnia 1899^[1][a] w Łodzi, zm. 28 kwietnia 1955^[3][b] w Nowym Jorku) – polski aktor komediowy i artysta kabaretowy, przez dokumentalistów nazwany „mistrzem drugiego planu”.

Życiorys

Studiował na Uniwersytecie Warszawskim i w Warszawskiej Szkole Dramatycznej. Początkowo występował w rodzinnej Łodzi, a następnie przeniósł się do Warszawy. Występował przede wszystkim w kabaretach, teatrach rewiowych i muzycznych (m.in. „Stańczyk”, „Olimpia”, „Morskie Oko” w latach 1928–1933, Cyrulik Warszawski), sporadycznie w rolach dramatycznych.

Największą popularność przyniosły mu role filmowe, choć zawsze pozostawał w cieniu wielkich amantów choćby Aleksandra Żabczyńskiego czy Eugeniusza Bodo. Grywał w komediach, przeważnie służących, szoferów, ekspedientów. Zawsze był typem trochę fajtłapowatego warszawskiego cwaniaka o złotym sercu. To właśnie głównie w filmach z jego udziałem pojawiały się gagi, dowcipy i żarty. Przez publiczność nazywany był „księciem komedii”^[4].

Po agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 przekroczył granicę polsko-rumuńską. Z Rumunii wyjechał w 1940 do Francji. W 1941 wyemigrował do Nowego Jorku i tam występował w Polskim Teatrze Artystów oraz w kabaretach. Po wojnie nie wrócił do Polski. 28 maja 1951 roku złożył w sądzie wniosek o naturalizację^[2]. Zmarł 4 lata później.

Jan Lechoń, również nowojorski emigrant, tak o tym napisał w swoim Dzienniku^[3]:

28 kwietnia

(...) Umarł Staś Sielański, który jeszcze w niedzielę na moim wieczorze zdrów i wesół mówił (bardzo dobrze) różne błazeństwa w stylu „Qui Pro Quo” i czytał (bardzo źle) rozmowę Telimeny z Panem Tadeuszem. Wczoraj o 3 po południu spotkaliśmy się, aby załatwić różne związane z tym występem sprawy i wymienialiśmy zwykłe przy naszych spotkaniach żarty. Po południu skarżył się na ból ręki, ale doktor, zrobiwszy kardiogram, nie znalazł powodu do alarmu. Po czym Staś został sam w swoim, pożal się Boże, mieszkaniu i umarł samotnie i – wierzymy w to – bezboleśnie.

(...)

1 maja

(...) Pogrzeb Sielańskiego – jeszcze jedno uderzenie w łeb, jakby ktoś z góry chciał nam powiedzieć: „Patrz, durniu! Oto wasze życie i wasza emigrancka śmierć!”. (...) Sielański nie miał tu żadnej rodziny i za trumną szli obok siebie Rozmarynowski od braci aktorów i dr Aldon z Warszawy od braci-polskich Żydów.

W 1994 roku o Stanisławie Sielańskim zrealizowano film dokumentalny: Mistrz drugiego planu. Stanisław Sielański w reżyserii Tadeusza Pawłowicza i Zbigniewa Wawra^[5].

Filmografia

Źródło: Filmpolski.pl^[1].

Spektakle teatralne

• 1924: Skandal na scenie, „Stańczyk”
• 1924: Wesoła śmierć, „Stańczyk”
• 1927: Spiskowcy, „Olimpia”
• 1928: Klejnoty Warszawy, „Morskie Oko”
• 1931: Halo, Malicka i Sawan, „Morskie Oko”
• 1933: Rewia miłości, „Morskie Oko”
• 1933: Boccaccio, „Morskie Oko”
• 1936: Kot w worku, „Cyrulik Warszawski”

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.
• Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy. Leksykon polskiej rozrywki 1944-1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9.
• Stanisław Sielański w bazie Filmweb
• Stanisław Sielański, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Stanisław Sielański w bazie IMDb (ang.)
• Stanisław Sielański na zdjęciach w bibliotece Polona