Stanisław Skrowaczewski

Stanisław Skrowaczewski

Stanisław Skrowaczewski, Tokio 2011
Imię i nazwisko	Stanisław Paweł Stefan Jan Sebastian Skrowaczewski
Data i miejsce urodzenia	3 października 1923 Lwów
Data i miejsce śmierci	21 lutego 2017 St. Louis Park
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent, kompozytor
Aktywność	od 1946
Odznaczenia
Strona internetowa

Stanisław Paweł Stefan Jan Sebastian Skrowaczewski^[1] (ur. 3 października 1923 we Lwowie, zm. 21 lutego 2017 w St. Louis Park^[2][3]) – polski dyrygent i kompozytor. Współpracował z czołowymi orkiestrami na świecie. Był jednym z najwybitniejszych dyrygentów drugiej połowy XX wieku^[4].

Życiorys

Od urodzenia do 1944 mieszkał w rodzinnym Lwowie.

• w wieku czterech lat rozpoczął naukę gry na fortepianie i skrzypcach u Florentyny Listowskiej,
• w wieku siedmiu lat skomponował swój pierwszy utwór symfoniczny,
• w wieku jedenastu lat wystąpił publicznie z recitalem fortepianowym,
• w wieku trzynastu lat wystąpił jako pianista i dyrygent w III koncercie fortepianowym Ludwiga van Beethovena,
• był uczniem VIII Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego we Lwowie
• podczas II wojny światowej, w czasie okupacji niemieckiej Lwowa, był karmicielem wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami profesora Rudolfa Weigla,
• w czasie wyzwalania Lwowa spod okupacji niemieckiej w lipcu 1944 doznał kontuzji obu dłoni, co przekreśliło nadzieje na karierę pianistyczną,
• po przymusowym wysiedleniu Polaków ze Lwowa zamieszkał w Krakowie. Studiował kompozycję pod kierunkiem Romana Palestra i dyrygenturę pod kierunkiem Waleriana Bierdiajewa w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie,
• w 1946 został dyrygentem Filharmonii Wrocławskiej,
• w latach 1947–1949 studiował w Paryżu u Nadii Boulanger,
• w latach 1949–1954 był dyrektorem Filharmonii Śląskiej w Katowicach,
• w latach 1954–1956 dyrygował Filharmonią Krakowską,
• w latach 1956–1959 był stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie,
• w 1956 wygrał międzynarodowy konkurs dyrygencki w Rzymie, po czym zadebiutował w Stanach Zjednoczonych z Cleveland Orchestra,
• dyrygował orkiestrami: New York Philharmonic, Pittsburgh Symphony Orchestra, Cincinnati Symphony Orchestra,
• w 1960 opuścił Polskę i zamieszkał w USA,
• w latach 1960–1979 był dyrektorem artystycznym Minneapolis Symphony Orchestra (od 1970 Minnesota Orchestra),
• dyrygował gościnnie najlepszymi orkiestrami na całym świecie, m.in. Berliner Philharmoniker, Wiener Symphoniker, London Symphony Orchestra, Koninklijk Concertgebouworkest, a także znakomitymi teatrami operowymi (Wiener Staatsoper, Metropolitan Opera),
• w latach 1984–1991 był głównym dyrygentem The Hallé Orchestra w Manchesterze. Z zespołem tym koncertował w Londynie i wielu innych miastach Wielkiej Brytanii, a także w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, krajach skandynawskich, Hiszpanii, Polsce i Stanach Zjednoczonych,
• w 1998 otrzymał nagrodę Golden Note Award za nagranie 9 Symfonii Brucknera, w latach następnych szereg nagród za nagrania dzieł Antona Brucknera, Dmitrija Szostakowicza i Johannesa Brahmsa,
• był związany z Minnesota Orchestra jako conductor laureate oraz piastował funkcję głównego gościnnego dyrygenta Saarländischer Rundfunk Orchestra i Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach,
• W latach 90. XX wieku oraz na początku XXI wieku (ostatni koncert XII 2014)^[5] prowadził w warszawskiej Filharmonii Narodowej serię koncertów z symfoniami Brucknera, których był wybitnym interpretatorem^[6].

Pozostawił wiele nagrań fonograficznych. Nagrywał dla firm płytowych – RCA, Philips, CBS, Denon (Japonia), EMI, Erato, Muza, Arte Nova (obecnie Oehms Classics), Vox, Mercury i in. Jego album z orkiestrą Saarländischer Rundfunk-Sinfonieorchester z wszystkimi symfoniami Brucknera (Arte Nova) został uhonorowany w Cannes nagrodą MIDEM Classical Award za najlepsze nagranie muzyki symfonicznej końca XIX wieku (2002)^[7].

Był laureatem wielu nagród. W 1953 otrzymał nagrodę państwową III stopnia za Kantatę o pokoju do słów Władysława Broniewskiego^[8]. Członek zagraniczny Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie^[9].

W 2004 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu^[10], a 17 maja 2012 – Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach^[11]. Ten tytuł nadał mu również Saint Paul University, Uniwersytet Minnesoty i New England Conservatory of Music^[12].

W 1955 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[13]. 1 grudnia 2014 prezydent Bronisław Komorowski udekorował go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski^[14].

Skomponował szereg utworów.

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Skrowaczewski w serwisie Culture.pl
• Stanisław Skrowaczewski – NOSPR. nospr.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-06)].