Stanisław Sochaczewski

Stanisław Sochaczewski

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	27 sierpnia 1877 Steblów
Data i miejsce śmierci	14 lipca 1953 Penley
Przebieg służby
Lata służby	od 1902
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	3 Dywizja Kawalerii
Stanowiska	dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Tablica upamiętniająca Stanisława Sochaczewskiego w Kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie

Stanisław Zygmunt Sochaczewski (ur. 27 sierpnia 1877 w Steblowie, zm. 14 lipca 1953 w Penley) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 27 sierpnia 1877 w Steblowie nad Rosią, w powiecie kaniowskim ówczesnej guberni kijowskiej, w rodzinie Wiktora Franciszka (1830–1911) i Marii z hr. Ursyn-Pruszyńskich h. Rawicz (1844–1910)^[1][2]. Ukończył gimnazjum klasyczne w Kijowie. Studiował prawo na Imperatorskim Uniwersytecie Kijowskim św. Włodzimierza. Od 1902 służył jako oficer zawodowy w armii rosyjskiej, w której ukończył Szkołę Kawalerii w Jelizawetgradzie^[1]. Służył w 22 Astrachańskim pułku dragonów^[1]. W czasie wojny rosyjsko-japońskiej 1904–1905 organizował w Mandżurii partyzantkę chińską.

W czasie I wojny światowej na froncie austriackim. Po rewolucji październikowej od grudnia 1917 do lutego 1918 dowódca Polskiego Kawaleryjskiego Dywizjonu rosyjskiej 8 Armii^[3], potem organizator i dowódca 5 pułku ułanów w II Korpusie Polskim w Rosji (na Wschodzie). Awansowany na podpułkownika w grudniu 1917^[1]. Na Ukrainie organizował i dowodził 5 pułkiem ułanów. Walczył pod Kaniowem i dostał się do niewoli niemieckiej. Internowany w Brześciu n. Bugiem.

W Wojsku Polskim od listopada 1918 w stopniu podpułkownika. Odtworzył 5 pułk ułanów i dowodził nim do października 1920 w wojnie polsko-bolszewickiej.

„Szczególnie odznaczył się w maju 1919 podczas forsowania Styru /fr. polsko-ukr./ przyczyniając się do zdobycia Łucka”. Za tę postawę został odznaczony Orderem Virtuti Militari^[1].

30 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[4]. Październik 1920 – wrzesień 1921 dowódca V Brygady Jazdy, wrzesień 1921 – maj 1929 dowódca VII Brygady Jazdy i VII Brygady Kawalerii w Poznaniu. Pułkownik kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Podczas przewrotu majowego 1926 opowiedział się po stronie rządu i przechwalał się, że przyprowadzi Józefa Piłsudskiego na „lassie”. Od stycznia 1927 pełniący obowiązki dowódcy 3 Dywizji Kawalerii. 16 marca 1927 został mianowany generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 13. lokatą w korpusie generałów^[5]. Z dniem 31 maja 1929 został przeniesiony w stan spoczynku^[6].

Uczestnicy polowania z psami. Widoczni m.in.: gen. Stanisław Sochaczewski z żoną Ireną Olgą (na prawo od generała), płk Mieczysław Pożerski (na prawo od Olgi Sochaczewskiej).

Osiadł w Poznaniu. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, nie otrzymał tam jednak przydziału. Po ewakuacji do Anglii przebywał bez przydziału w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Uczestniczył w spisku gen. Stefana Dęba-Biernackiego. Konsekwencji nie poniósł. Po wojnie osiedlił się w Wielkiej Brytanii.

Od 21 lutego 1904 był żonaty z Ireną Olgą z Działosza-Rogowskich, z którą miał syna Edwarda^[7].

Zmarł 14 lipca 1953 w Penley w Walii^[8]. Został pochowany na cmentarzu we Wrexham^[7].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 205 (30 czerwca 1921)^[9]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie: po raz pierwszy 8 października 1921^[10], po raz drugi 24 grudnia 1921^[11], po raz trzeci^[8])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[12]
• Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)
• Oficer Orderu Korony (Belgia)
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[7]
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”) (12 grudnia 1921)^[13]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 681. [dostęp 2021-12-13].
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Stanisław Sochaczewski. Z przeżyć bojowych. Fragmenty wspomnień 1917–1920. „Przegląd Kawaleryjski”. 2 (100), s. 226–236, luty 1934. Warszawa. 
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.