Stanisław Srokowski (pisarz)

Stanisław Srokowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1936
Hnilcze

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Odznaka pamiątkowa "Krzyż Solidarności Walczącej"

Stanisław Srokowski (ur. 29 czerwca 1936 w Hnilczu) – polski pisarz, poeta, prozaik, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz, nauczyciel akademicki i publicysta.

Życiorys

Rodzice zajmowali się rolnictwem. W 1945 przesiedleni z Kresów osiedlili się w Mieszkowicach (ówczesne województwo szczecińskie). Szkołę podstawową ukończył w 1951 w Mieszkowicach, liceum w 1955 w Dębnie. W 1954 został usunięty ze studiów w Wyższej Szkole Służby Dyplomatycznej za chodzenie do kościoła i odmowę wstąpienia do PZPR. Przez rok (1955–1956) pracował jako nauczyciel w wiejskiej szkole w Zielinie.

Zadebiutował jako poeta i prozaik w 1958 w Opolu. W 1960 ukończył filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Pracował jako nauczyciel w Technikum Elektroenergetycznym w Legnicy w latach 1960–1968.

Po wydarzeniach marcowych 1968 został z powodów politycznych zmuszony do opuszczenia szkoły. W latach 1968–1969 pracownik Klubu Seniora we Wrocławiu. W latach 1970–1981 dziennikarz działu kultury tygodnika „Wiadomości”. Przez pewien czas redaktor naczelny „Kultury Dolnośląskiej”. W stanie wojennym został zwolniony z pracy i pozostawał bezrobotny przez blisko dwa lata. W okresie 1983–1989 przebywał w Zagłębiu Miedziowym w Lubinie. W latach 1990–1993 wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. W okresie 1993–1994 bezrobotny. Od 1995 jest redaktorem naczelnym założonego przez siebie czasopisma edukacyjno-twórczego, tworzonego przez dzieci i młodzież w wieku 8–16 lat „Nowe Twarze” (wcześniejszy tytuł: „Gazeta Dzieci”).

Przez wiele lat należał do Związku Literatów Polskich oraz ZAIKS-u. Po rozwiązaniu ZLP po stanie wojennym nie uczestniczył w życiu organizacyjnym związków literackich. Obecnie należy do Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich.

W swoich powieściach Ukraiński kochanek (2008) i Zdrada (2009) oraz zbiorze opowiadań Nienawiść (2006) nawiązuje do wydarzeń z 1943 roku, kiedy to ziemie wschodnie II Rzeczypospolitej ogarnęła fala ludobójstwa, dokonywanego przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach. Na kanwie Nienawiści powstał w 2016 roku film pt. Wołyń w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego[1].

Był założycielem NSZZ „Solidarność” w redakcji „Wiadomości”. Doradzał Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu „Solidarność” Rolników Indywidualnych we Wrocławiu. Był rzecznikiem prasowym rolniczej „Solidarności”. Od 1982 działał w Solidarności Walczącej.

Współorganizator Związków Twórczych i Stowarzyszeń Naukowych we Wrocławiu, przewodniczący klubu „Odrodzenie”. Współtwórca stowarzyszenia kulturalnego współpracy polsko-ukraińskiej „Biały Ptak”. Twórca i pierwszy prezes Towarzystwa Polsko-Greckiego we Wrocławiu. Współzałożyciel Instytutu Wincentego Witosa. Prezes Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej. Publikuje m.in. w „Warszawskiej Gazecie”, „Magna Polonia”.

W 2010 otrzymał Krzyż Solidarności Walczącej[2]. W 2020 otrzymał od Instytutu Pamięci Narodowej nagrodę „Semper Fidelis”[3].

Twórczość

Poezja

  • Ścięte ptaki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967
  • Rysy, Ossolineum, Wrocław 1968
  • Strefa ciszy, Czytelnik, Warszawa 1968
  • Akty, Wydawnictwo Literackie, 1971
  • Ty, Czytelnik, 1971
  • Ptaki nocy, ptaki miłości, Ossolineum, 1978
  • Cztery pory domu, Ossolineum, 1980
  • Świadectwo urodzenia, Ossolineum, 1981
  • Zjadanie, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985
  • Miłość i śmierć, Światowit Izba Wydawnicza (2005)
  • Liryki, wersja dwujęzyczna, Światowit Izba Wydawnicza (2009)
  • Duchy polskich Kresów, Magna Polonia, 2020
  • Ciszo milcz! Bólu mów, Magna Polonia, 2021
  • I otworzę wasze ogrody, Magna Polonia, 2022

Powieści

  • Przyjść, aby wołać, Ossolineum, 1976
  • Fatum, Ossolineum, 1977
  • Lęk, Ossolineum, 1978 (wydanie II, 1988, wydanie III 1997)
  • Nieobecny, Czytelnik, 1978
  • Wtajemniczenie, Ossolineum 1981
  • Sen Belzebuba, Ossolineum, 1982
  • Duchy dzieciństwa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1985
  • Repatrianci, Czytelnik, 1988, 1989
  • Chrobaczki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989
  • Płonący motyl, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989
  • Ladacznica i chłopcy, Wydawnictwo Rubikon, 1991
  • Gry miłosne, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1997
  • Czas diabła, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1999
  • Anioł Zagłady, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2000
  • Ukraiński kochanek, I tom „Sagi Kresowej”, Wydawnictwo Arcana, 2008
  • Zdrada, II tom „Sagi Kresowej”, Wydawnictwo Arcana, 2009
  • Ślepcy idą do nieba, III tom „Sagi Kresowej” Arcana, 2011
  • Barbarzyńcy u bram, Arcana, 2012
  • Spisek barbarzyńców, 2 Kolory, 2015
  • Barbarzyńcy w salonie, Arcana 2017

Opowiadania

  • Walka kogutów, Wydawnictwo „Śląsk”, 1981, ISBN 83-216-0178-2.
  • Nienawiść, Prószyński i S-ka, 2006, ISBN 83-7469-380-0[4]
  • Strach. Opowiadania kresowe, Fronda, 2014, ISBN 978-83-64095-12-2.

Książki biograficzne

  • Skandalista Wojaczek, Izba Wydawnicza Światowit, 1999
  • Książki dokumentalne
  • Hnilcze, Izba Wydawnicza Światowit, 2013
  • Życie wśród pisarzy, agentów i intryg, Magna Polonia, 2018

Sztuki teatralne i radiowe

  • Zebrane w książce Drzwi (Ossolineum, 1979): Gałązka jaśminu, Aktorka, Cienie, Ściana, Drzwi, Dwoje, Dziadek

Scenariusz filmowy

Książki dla dzieci i młodzieży

  • Bajki Ezopa, Wydawnictwo Volumen, 1991
  • Ośle uszy króla Midasa, Izba Wydawnicza Światowit, 1992
  • Zające i żaby, Wydawnictwo Światowit, 1992
  • Mity greckie, Wydawnictwo Światowit, 1993, 1994, 1995
  • Przygody Odyseusza, Wydawnictwo Światowit, 1994, 1995
  • Wojna trojańska, Wydawnictwo Światowit, 1994
  • Przygody Heraklesa, Wydawnictwo Światowit, 1996
  • Wyprawa po złote runo, Miniatura,2017

Literatura faktu

  • Skąd się wzięli pożyteczni idioci, Magna Polonia, 2020
  • Widma nocy, Fronda, 2021
  • Testament polskich Kresów, Bollinari Publishing House, 2022

Przypisy

  1. Wojciech Smarzowski o „Wołyniu”: ten film to nasz obowiązek, dzieje.pl, 15 września 2015 [dostęp 2020-06-20].
  2. Kornel Morawiecki: Regulamin „Krzyża Solidarności Walczącej”. www.sw.org.pl, 2010-04-15. [dostęp 2016-07-23].
  3. Nagroda Semper Fidelis (pol.). Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-08].
  4. Joanna Ruszczyk, Piekło na ziemi, Prószyński Media.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Solidarności Walczącej BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Solidarności Walczącej
Stanislaw Srokowski.jpg
Autor: Stanisław Srokowski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stanisław Srokowski (polski pisarz, polish writer)