Stanisław Węgrzecki

Stanisław Węgrzecki
Data i miejsce urodzenia10 listopada 1765
Warszawa
Data i miejsce śmierci12 lutego 1845
Warszawa
Prezydent Warszawy
Okresod 4 lipca 1807
do grudnia 1815
PoprzednikPaweł Bieliński
NastępcaKarol Fryderyk Woyda
Prezydent Warszawy
Okresod 30 listopada 1830
do 26 czerwca 1831
Grób Stanisława Węgrzeckiego na Powązkach; Warszawa, 24 lipca 2008

Stanisław Węgrzecki (ur. 10 listopada 1765 w Warszawie, zm. 12 lutego 1845 tamże) – prawnik, prezydent Warszawy, senator-kasztelan Królestwa Polskiego od 8 sierpnia 1831 roku[1], jakobin polski, plenipotent skarbu koronnego, członek loży wolnomularskiej Świątynia Mądrości[2].

Życiorys

Ukończył prawo. Studiował w Krakowie i za granicą.

Był bliskim współpracownikiem Hugona Kołłątaja. 29 sierpnia 1792 roku złożył akces i wykonał przysięgę konfederacji targowickiej[3]. Był członkiem sprzysiężenia przygotowującego wybuch insurekcji kościuszkowskiej[4]. Brał udział w insurekcji warszawskiej.

W marcu 1807 został wiceprezydentem Warszawy, a od 4 lipca 1807 do grudnia 1815 był prezydentem miasta. Ustąpił wskutek zatargu z wielkim księciem Konstantym. W latach 1812-1815 był też komendantem Gwardii Narodowej.

Od 1816 był sędzią apelacyjnym. Od 1817 był prezesem Trybunału Handlowego. W 1829 Stanisław Węgrzecki przeszedł na emeryturę i został wybrany prezesem Komitetu Właścicieli Listów Zastawnych.

30 listopada 1830 ponownie został prezydentem miasta, ale 26 czerwca 1831 został usunięty z urzędu. Jako senator podpisał 25 stycznia 1831 roku akt detronizacji Mikołaja I Romanowa[5].

W 1815 roku był wielkim pieczętarzem Wielkiego Wschodu Narodowego Polski[6]. Stanisław Węgrzecki należał do Wolnomularstwa Narodowego. Był też członkiem Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk.

Stanisław Węgrzecki zmarł 12 lutego 1845 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-1-5)[7]. Na jego grobie został wystawiony pomnik dłuta Jakuba Tatarkiewicza. Nagrobek został odnowiony staraniem Społecznego Komitetu Powązek na początku lat 80. XX wieku.

Przypisy

  1. Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 479.
  2. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław 1982, s. 218.
  3. Korespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Krajowe i Zagraniczne 1792, II, Nr 53, Warszawa 1792, s. 465-466.
  4. Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 47.
  5. Dyayarusz Sejmu z R. 1830-1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Kraków 1907, s. 244.
  6. Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 137.
  7. Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW WĘGRZECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-23].

Bibliografia

  • Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1790 – 1850, Warszawa, 1979
  • Jerzy Waldorff, Hanna Szwankowska, Danuta Jendryczko, Barbara Olszewska, Zofia Czyńska, Cmentarz Powązkowski w Warszawie, 1982
  • Encyklopedia Warszawy z 1994

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Nagrobek Stanislaw Wegrzecki.JPG
Grób Stanisława Węgrzeckiego