Stanisław Węgrzyn (scenograf)

Stanisław Węgrzyn
Ilustracja
Imię i nazwiskoStanisław Faustyn Węgrzyn
Data i miejsce urodzenia23 marca 1899
Kraków
Data i miejsce śmierci17 lipca 1973
Łódź
Narodowośćpolska
Dziedzina sztukimalarstwo
scenografia

Stanisław Węgrzyn (ur. 23 marca 1899 w Krakowie, zm. 17 lipca 1973 w Łodzi[1]) – polski malarz[2] i scenograf teatralny.

Życiorys

Pochodził z rodziny o teatralnych korzeniach. Jego ojciec Maksymilian był uznanym aktorem[3] i reżyserem teatralnym, a matka Faustyna z Kry­sińskich aktorką. Stryj Józef był znanym amantem kina międzywojennego[4], ale też wybitnym aktorem teatralnym. Brat stryjeczny Mieczysław, obiecujący aktor, został zamordowany w Oświęcimu[5].

Stanisław uczęszczał do gimnazjum w Krako­wie. Uczył się tam też rysunku. Następnie studiował chemię w Kijowie, nadal kształcąc się w malarstwie pod kierunkiem Konrada Krzyżanowskiego. W czasie I wojny światowej służył w korpusie gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Bobrujsku[1].

Po wojnie studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej. Pracował wówczas w malarni Teatru Wielkiego pod kierunkiem Wincentego Drabika. W 1922 malował dekoracje dla Teatru Stańczyk. W sezonie 1923/24 był samodzielnym de­koratorem w Teatrze Miejskim w Lublinie. Później pra­cował kolejno w Teatrze Bagatela w Krakowie (1924/25), w Teatrach Miejskich we Lwowie (1925/26)[1], a w latach 1926–28 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy[6]. W 1929 projektował dekoracje dla teatrów Ateneum w War­szawie i Polskiego w Kato­wicach. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie współ­pracował dorywczo z teatrem emigrantów rosyj­skich. Po powrocie do kraju był dekoratorem w Teatrze Polskim w Poznaniu (1930–32), gdzie wystąpił też podobno jako aktor w roli Prałata w sztuce Proboszcz wśród bogaczy[1]. W latach 1932–34 pracował w Teatrze Polskim w Kato­wicach, następnie w sezonie 1935/36 w Teatrze Podolsko-Pokuckim w Stani­sławowie, w sezonie 1936/37 w Teatrach Miejskich w Łodzi, w sezonie 1937/38 w Teatrze Miejskim w Częstochowie[7], a następnie ponownie w Stanisławowie[1].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się (przez Rumunię i Jugosławię) do Anglii, gdzie m.in. projektował scenografię do przedstawień baletowych. Od 1946 przebywał w Brazylii, następnie w Argentynie, gdzie współpra­cował z przemysłem filmowym. Po powrocie do Polski aż do przejścia na emeryturę był stałym sce­nografem Teatru Ziemi Łódzkiej (1957–1970)[1][8]. Współpracował też dorywczo z innymi teatrami, m.in. z Teatrem im. Bogu­sławskiego w Kaliszu.

Był scenografem o raczej tradycyjnych upodobaniach. Sam powiedział w wy­wiadzie[1]:

Nie przemawiają do mnie różne rurkowo-drucikowe efekty pseudomodernistycznej sceno­grafii. Bliższy mi jest realizm.

Zdjęcia ze spektaklu Wesele Fonsia w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1927)
ze scenografią Stanisława Węgrzyna
Maria Chmurkowska w scenie ze spektaklu Wesele Fonsia w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1927).jpg
Scena ze spektaklu Wesele Fonsia w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1927).jpg

Przypisy

  1. a b c d e f g Stanisław Węgrzyn, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-01-24].
  2. Barbara Chojnacka: Malarstwo w międzywojennej Bydgoszczy (1920–1939). Zapomniane dziedzictwo?. 2018. s. 184. [dostęp 2021-01-24].
  3. Irydion i Płock. Encyklopedia Teatru Polskiego. [dostęp 2021-01-20].
  4. Agnieszka Czarkowska-Krupa Agnieszka Czarkowska-Krupa ma konto: Józef Węgrzyn – polski Rudolf Valentino. OldCamera.pl, 2020-11-21. [dostęp 2021-01-19].
  5. Mieczysław Węgrzyn, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-01-18].
  6. Teatr Miejski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2021-01-24].
  7. Teatr Miejski Kameralny, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2021-01-24].
  8. Teatr Ziemi Łódzkiej, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2021-01-24].

Media użyte na tej stronie

Stanisław Węgrzyn.jpg
Stanisław Węgrzyn, artysta malarz
Scena ze spektaklu Wesele Fonsia w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1927).jpg
Scena ze spektaklu "Wesele Fonsia" w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, premiera 20.07.1927 r. Reżyseria Józef Andrzejewski. Scenografia Stanisław Węgrzyn.
Maria Chmurkowska w scenie ze spektaklu Wesele Fonsia w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1927).jpg
Maria Chmurkowska w spektaklu "Wesele Fonsia" w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, premiera 20.07.1927 r. Reżyseria Józef Andrzejewski. Scenografia Stanisław Węgrzyn.