Stanisław Zbigniew Franczak

Stanisław Franczak
podporucznik pilot podporucznik pilot
Data i miejsce urodzenia10 stycznia 1920
Luborzyca
Data śmierci11 września 1944
Przebieg służby
Siły zbrojnePoland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
FormacjaRAF roundel.svg RAF
Jednostki304 dywizjon bombowy
1586 eskadra do zadań specjalnych
Główne wojny i bitwyII wojna światowa
Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie)
Stanisław Franczak
Odznaczenia nadane Stanisławowi Franczakowi

Stanisław Zbigniew Franczak (ur. 10 stycznia 1920 w Luborzycy pod Krakowem, zm. 11 września 1944) – podporucznik pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Virtuti Militari.

Życiorys

Był dzieckiem nauczycieli, Stanisława i Katarzyny Heleny. W 1939 roku ukończył Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Interesował się lotnictwem od wczesnych lat. Należał do wileńskiego aeroklubu. W latach 1937-1939 brał udział w kursach szybowcowych w Ustjanowej, przed samą wojną już latał na samolotach silnikowych. Po wybuchu wojny wraz ze starszym bratem Henrykiem przedostał się do Francji a potem do Wielkiej Brytanii.

W Szkocji ukończył skrócony Kurs Polskiej Szkoły Podchorążych. Awansował na podporucznika i otrzymał numer identyfikacyjny polskiego oficera P-2649. Latał w dywizjonie 304 jako pierwszy pilot w stopniu angielskim Pilot Officer. Zgłosił się ochotniczo do 1586 eskadry do zadań specjalnych, która latała z Włoch do powstańczej Warszawy. Odbył kilka lotów nad Warszawą. Były to nocne loty z Brindisi do Warszawy. Odległość tych miejsc wynosiła 1500 km, a powrót odbywał się za dnia pod obstrzałem niemieckich myśliwców. 10 września 1944 roku startowało wieczorem 20 samolotów – pięć polskich, cztery brytyjskie, i jedenaście południowoafrykańskich. Pięć samolotów zostało strąconych, w tym Liberator pilotowany przez podporucznika Stanisława Franczaka. Stało się to nad miastem Senta w Jugosławii. Czterech członków załogi uratowało się wyskakując na spadochronach. Stanisław Franczak zginął wraz z dwoma członkami załogi: Mieczysławem Foczpaniakiem, F/O (Flying Officer) – porucznikiem i Jerzym Truszkowskim F/Sgt. Spoczęli na cmentarzu wojskowym w Belgradzie (działka nr 8 – 10, rząd E)

Ordery i odznaczenia

Bibliografia

  • Materiały uzyskane od Pani Teresy Gajewskiej, siostry Stanisława Franczaka.
  • Do Wolnej Polski nam Powrócić daj, praca zbiorowa, Fundacja Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Warszawa 2004, s. 49-51.
  • Olgierd Cumft i Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. I, ISBN 83-11-07329-5, s. 260.
  • Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012, s. 181. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.

Media użyte na tej stronie

Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
RAF roundel.svg
Royal Air Force Roundel
POL Krzyż Walecznych (1941) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941) nadany dwukrotnie.
Naramiennik ppor old lotn.svg
Naramiennik podporucznika polskiego lotnictwa wojskowego (do 1952).
Ordery Stanislaw Zbigniew Franczak.jpg
ordery Stanisława Zbigniewa Franczaka
PilotPolowy.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polowa Odznaka Pilota 1928.