Stanisław Zbrowski

Stanisław Zbrowski
Data urodzenia

1887

Data i miejsce śmierci

7 października 1905
Radom

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami

Stanisław Zbrowski (ur. 1887, zm. 7 października 1905) – polski działacz socjalistyczny.

Życiorys

Urodził się w 1887[1][2][3]. Był uczniem Szkoły Handlowej[2][4]. Wstąpił do Organizacji Bojowej PPS[1]. Został wybrany do wykonania zamachu na rosyjskiego oficera, kapitana Michała Zabiełłę, który wydał rozkaz strzelania do manifestujących pokojowo robotników w Skarżysku[4][1]. Planowany zamach miał się wydarzyć na ulicy Lubelskiej w Radomiu. Zbrowski zdecydował się wykonać go samodzielnie, bez obstawy[4]. 7 października 1905 rzucona pod nogi kapitanowi bomba nie wybuchła[1][2]. Podczas odwrotu po dokonaniu zamachu zastrzelił ścigającego go policjanta Kandaurowa[4]. Następnie wobec beznadziejnego położenia, otoczony przez żandarmerię popełnił samobójstwo strzałem z broni w ostatnich chwilach wołając Niech żyje Polska[1][4][2]. Jego pogrzeb odbył się z licznym udziałem żałobników[4]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Limanowskiego[2][3]. W atmosferze wzburzenia po zdarzeniu mieszkańcy Radomia manifestacyjnie wznosili w mieście barykady[1]

Jego brat Wacław (1889-1956[5]) ps. „Braciszek” został członkiem i szefem „uczniowskiej piątki bojowej” (wraz z nim Jan Gruszczyński, Jerzy Pieczynis, Roman Machnicki, Stefan Rodkiewicz, Stanisław Werner (wszyscy z „handlówki”) i Teodor Latomski[6].

Upamiętnienie

Decyzją Rady Miejskiej w Radomiu z 23 września 1936 w uznaniu wielkich zasług, położonych rewolucyjnej walce z caratem uchwaliła nazwać imieniem Stanisława Zbrowskiego ulicę Gołębiowską w Radomiu na odcinku od ul. Stefana Żeromskiego do ul. Kozienickiej[7][2][3].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Danuta Tomczyk: Zasłużeni ludzie Radomia. Radom: 1967, s. 24.
  2. ↑ a b c d e f g Zamach na kapitana Zabiełłę w Radomiu. Rewolucja 1905. [dostęp 2017-03-06].
  3. ↑ a b c d Historyczny Atlas Radomia. Żeby tylko ten Zabiełło się pojawił.... wyborcza.pl. [dostęp 2017-03-06].
  4. ↑ a b c d e f g Stefan Res-Rodkiewicz: Uczniowskie piątki bojowe w Radomiu 1905-1907. 1936, s. 17-19.
  5. ↑ Jan Boniecki: Wacław Zbrowski – ps. „Braciszek” (1889-1956). W: Znani i nieznani Ziemi Radomskiej. T. II. Radom: 1988, s. 324-326.
  6. ↑ Stefan Res-Rodkiewicz: Uczniowskie piątki bojowe w Radomiu 1905-1907. 1936, s. 22, 29-30, 33.
  7. ↑ Jan Boniecki: Wacław Zbrowski – ps. „Braciszek” (1889-1956). W: Znani i nieznani Ziemi Radomskiej. T. II. Radom: 1988, s. 325.