Stanisław Zgliczyński (adwokat)
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 27 kwietnia 1900 Płock |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 listopada 1940 Mauthausen |
| Zawód, zajęcie | adwokat, sędzia |
| Narodowość | polska |
| Alma Mater | Uniwersytet Warszawski |
| Stanowisko | radny Płocka (1929–1939) |
| Rodzice | Stefan, Aniela z d. Messner |
| Małżeństwo | Maria Gościcka |
| Dzieci | Stefan, Maria, Wojciech, Teresa |
| Odznaczenia | |
 | |
Stanisław Zgliczyński (ur. 27 kwietnia 1900 w Płocku, zm. 18 listopada 1940 w Mauthausen) – polski adwokat, działacz społeczny.
Życiorys
W 1918 ukończył gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku. Następnie jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego i podczas wojny polsko–bolszewickej służył w 4 pułku Strzelców Konnych stacjonującym w Płocku. W okresie od lutego do listopada 1919 przebywał wraz z pułkiem na froncie białoruskim[1]. W 1920 odbywał szkolenia w Szkole Podchorążych w Bydgoszczy oraz Szkole Kawaleryjskiej w Grudziądzu, które ukończył jako podchorąży kawalerii[2].
W 1921 będąc porucznikiem rezerwy podjął studia prawnicze w Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1924. Podczas studiów był m.in. członkiem Uniwersyteckiego Sądu Koleżeńskiego. Po studiach przez dwa lata był aplikantem sądowym w Sądzie Okręgowym w Płocku. Po odbyciu aplikacji został mianowany podprokuratorem, a następnie przeniesiony na stanowisko sędziego Sądu Grodzkiego w Sierpcu[3]. W 1928 powrócił do Płocka i otworzył kancelarię adwokacką[1].
Działał w Stronnictwie Narodowym[4][5], Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, Caritas[6] oraz Akcji Katolickiej i Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Męskiej w diecezji płockiej, w którym od 1934 pełnił funkcję prezesa[1]. W 1929 został wybrany do Rady Miejskiej Płocka. W 1934 w kolejnych wyborach odnowił swój mandat[7]. Funkcję radnego sprawował do 1939, przewodnicząc komisji finansowej. Ponadto pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Koła Płockiego Związku Oficerów Rezerwy[8]. Działał również w Komitecie Lokalnej Pomocy Zimowej[9].
Według mu współczesnych „Adwokat Zgliczyński cieszył się nie tylko wśród prawników, ale również w szerokich kręgach społecznych opinią wybitnie prawego człowieka, o głęboko moralnej postawie i kryształowym charakterze, zjednującego sobie uznanie i szacunek nawet u swych przeciwników politycznych”[3].
W 1938 wraz z senatorem Janem Rudowskim został odznaczony przez papieża Piusa XI Orderem Świętego Sylwestra[1].
26 sierpnia 1939 otrzymał kartę mobilizacyjną do 4 Pułku Strzelców Konnych w Płocku[1]. Po wybuchu II wojny światowej w trakcie kampanii wrześniowej, jako rotmistrz rezerwy dowodził szwadronem marszowym[10]. Szwadron przemieszczał się z Płocka przez Warszawę do Garwolina, a następnie z Garwolina przez Łuków w kierunku na Włodawę. W rejonie Rawa Ruska - Uchnów na wiadomość o kapitulacji Warszawy rozwiązał szwadron[10]. Po rozwiązaniu szwadronu ukrywał się przed aresztowaniem przez Gestapo w ramach Intelligenzaktion. W kwietniu 1940 został aresztowany w Warszawie. Przetrzymywany na Pawiaku, następnie w dniu 2 maja przewieziony do obozu w Sachsenhausen[11] i potem do Mauthausen[12](numer obozowy 3138)[1], gdzie został rozstrzelany 18 listopada 1940[1].
Rodzina
Urodził się w rodzinie Stefana (1864–1937) i Anieli (1866–1942) z domu Messner. Jego ojciec był urzędnikiem w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim w Płocku[13]. Miał 3 braci: Władysława (1891–1904), Tadeusza (1893–1973) i Zygmunta (1896–1972) oraz siostrę Marię (1894–1894)[14]. 16 września 1933 ożenił się z Marią Gościcką (1905–1994), córką Stefana Gościckiego, z którą miał czworo dzieci: Stefana (1935), Marię (1936), Wojciecha (1938–1949) i Teresę (1940)[1].
Upamiętnienie
- Stanisław Zgliczyński jest patronem jednej z ulic w Płocku[15].
- Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Miejskim w Płocku.
- Na ścianie jego dawnego domu na ulicy Kolegialnej 14 w Płocku, można znaleźć wmurowaną tablicę, upamiętniającą adwokata Stanisława Zgliczyńskiego[16].
- Przed budynkiem Sądu Okręgowego na ulicy Narutowicza 4 w Płocku znajduje się pomnik poświęcony pracownikom wymiaru sprawiedliwości z Płocka poległym w walce z okupantem i pomordowanych przez hitlerowców w latach 1939–1945, wśród których wymieniony został Stanisław Zgliczyński.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Michał Marian Grzybowski, Zostawił dobrą pamięć. Stanisław Zgliczyński 1900-1940, 1993.
- ↑ Krzysztof Mijakowski, Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918-1939. 4 pułk Strzelców Konnych, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7769-361-2.
- ↑ a b Kazimierz Askanas, Stanisław Zgliczyński - wzorowy adwokat. Działalność i tragiczny finał jego życia, „Palestra”, grudzień 1986, s. 50-52, ISSN 0031-0344.
- ↑ Michał Sokolnicki. Z dziejów endecji w Płocku w latach 1919-1939. Część 1. „Notatki Płockie”. Nr 52/1-210, s. 20-29, Płock 2007. Towarzystwo Naukowe Płockie.
- ↑ Michał Sokolnicki. Z dziejów endecji w Płocku w latach 1919-1939. Część 2. „Notatki Płockie”. Nr 52/4-213, s. 28-36, Płock 2007. Towarzystwo Naukowe Płockie.
- ↑ Wojciech Góralski, Katolickie Towarzystwo Dobroczynności Diecezji Płockiej "Caritas" w świetle statutu z 1932 roku, „Notatki Płockie”, 1989, s. 14-19.
- ↑ Czesław Śledzianowski, Michał Niemir (red.), Głos Mazowiecki : katolickie pismo codzienne. R. 2, 1934 nr 121 (29 V).
- ↑ Ignacy Jan Kurski (red.), Kalendarz informator Mazowsza płockiego i ziem sąsiednich, Wydawnictwo braci Detrychów w Płocku, 1939.
- ↑ Wyborcza.pl, plock.wyborcza.pl [dostęp 2016-02-02].
- ↑ a b Zbigniew Gnat-Wieteska, 4 pułk strzelców konnych ziemi łęczyckiej, 1995, ISBN 83-85621-73-3.
- ↑ Janusz Stankiewicz, Więźniowie PAWIAKA, www.stankiewicze.com [dostęp 2016-02-08].
- ↑ Zdzisław Krzemiński, Kartki z dziejów warszawskiej adwokatury, 16 stycznia 2008, ISBN 978-83-264-2290-4 [dostęp 2016-02-10] (pol.).
- ↑ Czesław Śledzianowski (red.), Michał Niemir (red.), Głos Mazowiecki : katolickie pismo codzienne. R. 5, 1937 nr 104 (7 V), 1937.
- ↑ Archiwum Państwowe w Płocku - akty, plock.ap.gov.pl [dostęp 2016-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-01].
- ↑ Uchwała nr 565/XXXIII/2017 Rady Miasta Płocka z dnia 27 czerwca 2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy. W: Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 5980 [on-line]. 10 lipca 2017. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ Okręgowa Rada Adwokacka w Płocku » HISTORIA, ora.plock.pl [dostęp 2016-02-04].
Media użyte na tej stronie
nastrino dell'Ordine di San Silvestro papa
Stanisław Zgliczyński
Stanisław Zgliczyński