Stanisława Fleszarowa-Muskat

Stanisława Fleszarowa-Muskat
Stanisława Krzycka
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1919
Siennów

Data i miejsce śmierci

1 października 1989
Sopot

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

poezja, proza

Epoka

współczesność

Ważne dzieła
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Grób Stanisławy Fleszarowej-Muskat na cmentarzu komunalnym w Sopocie

Stanisława Fleszarowa-Muskat (ur. 21 stycznia 1919 w Siennowie, zm. 1 października 1989[1] w Sopocie) – polska powieściopisarka, poetka, publicystka i dramaturg.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie nauczyciela Władysława Krzyckiego i Antoniny Anny Wandy z Isakiewiczów z pochodzenia Ormianki. Wychowywała się i początkowe wykształcenie odebrała w Kole, gdzie jej ojciec był kierownikiem szkoły, a później burmistrzem. Tu ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną oraz Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Towarzystwa Oświata. Jako kilkunastoletnia dziewczyna publikowała swoje wiersze na łamach lokalnej „Gazety Kolskiej”. W 1936 rozpoczęła studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ze względu na wybuch II wojny światowej musiała przerwać[2].

W kwietniu 1941 r.[3] została wywieziona na roboty do Niemiec, w czasie urlopu wyjechała do Lwowa i na roboty nie powróciła. We Lwowie poślubiła prawnika Jerzego Fleszara. Udało jej się uzyskać zwolnienie z dalszej pracy w Niemczech i zaczęła pracować w urzędzie we Lwowie. Na początku marca 1944 przeniosła się do Częstochowy, gdzie pracowała jako urzędniczka. W połowie roku 1945 wyjechała do Gdyni, a następnie zamieszkała w Sopocie. W 1952 rozwiodła się z Jerzym Fleszarem i w 1957 poślubiła Tadeusza Muskata.

Na Wybrzeżu zajęła się pracą zawodową w instytucjach kulturalnych oraz pracą pisarską. Dziennikarka „Dziennika Bałtyckiego”, następnie inspektor kulturalno-oświatowy „Czytelnika” (1945–1950), kierownik literacki Teatru Wybrzeże (1950–1953), Estrady (1953–1955). Za swój debiut uznawała wydany w 1948 poemat historyczny Sen o morskiej potędze. Zmarła 1 października 1989 w Sopocie i została pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie (kwatera E3-2-2)[4].

Była długoletnią działaczką Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Dorobek twórczy Stanisławy Fleszarowej-Muskat jest bardzo bogaty i różnorodny, zważywszy, że była autorką ponad 700 różnych utworów (w tym tylko niewielka część nie była publikowana).

Wyróżnienia

Wszystkie informacje o nagrodach, odznaczeniach i wyróżnieniach przyznanych Stanisławie Fleszarowej-Muskat[5].

Nagrody

  • 1958 – Nagroda literacka miasta Gdańska,
  • 1968 – Dyplom honorowy literackiej nagrody marynistycznej im. Mariusza Zaruskiego,
  • 1969 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie twórczości literackiej;
  • 1974 – Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, przyznana przez Wojewodę Gdańskiego,
  • 1979 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za rok 1979 w dziedzinie nauki, kultury i sztuki>,
  • 1985 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za zasługi w dziedzinie kultury, sztuki i upowszechniania wiedzy o Gdańsku,
  • 1988 – Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu „Brązowa Plakieta” w uznaniu zasług dla Sopotu w dziedzinie kultury.

Odznaczenia

  • 1964 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1969 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1970 – Złota odznaka Zasłużony Pracownik Morza
  • 1971 – Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
  • 1973 – Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
  • 1976 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1978 – Brązowy Medal za zasługi dla Marynarki Wojennej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
  • 1980 – Medal „Zasłużonemu dla polskiej marynistyki”

Twórczość

Najbardziej znane są powieści Stanisławy Fleszarowej-Muskat, jednak jej twórczość jest bardzo różnorodna, zawiera także sztuki teatralne, poezje czy publicystykę.

  • Prześliczna bajeczka o misiu z miasteczka (1944),
  • W służbie morza (1946),
  • Sen o morskiej potędze (1948),
  • ABC morskie (1948),
  • Na stoczni (1949),
  • Chopin i Zuska (1949),
  • Pozwólcie nam krzyczeć (1957),
  • Przerwa na życie (1960),
  • Lato nagich dziewcząt (1960),
  • Milionerzy (1961),
  • Kochankowie róży wiatrów (1961),
  • Zbieg (1961), słuchowisko radiowe,
  • Czterech mężczyzn na brzegu lasu (1963),
  • Ostatni koncert (1965),
  • Zatoka śpiewających traw (1967),
  • Szukając gdzie indziej (1967),
  • Noc pod Alpami (1967),
  • Wycieczka-ucieczka (1968),
  • Powrót do miejsc nieobecnych (1968),
  • Jedna noc z tamtych lat (1969),
  • Wczesną jesienią w Złotych Piaskach (1970),
  • Papuga pana profesora (1970),
  • Wizyta (1971),
  • Wzór dla kapitana (1971),
  • Dwie ścieżki czasu (1973),
  • Tak trzymać! t. 1-3 (1974-1977) - na podstawie I tomu powstał serial i film Miasto z morza w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego
  • Kochankowie muszą się rozstać (1975),
  • Niepokonani, niepokorni (1977)[6]
  • Złoto nie złoto (1979),
  • Most nad rwącą rzeką (1984),
  • Czarny warkocz (1985),
  • Pasje i uspokojenia (1987),
  • Pod jednym dachem, pod jednym niebem (1988),
  • Wiatr od lądu (1988)[7],
  • Stangret jaśnie pani (1989, pośmiertnie),
  • Portret dziewczyny na zielonym tle (1991, pośmiertnie),
  • Łza (1992, pośmiertnie),
  • Piękna pokora (1992, pośmiertnie),
  • Brzeg (1996, pośmiertnie),
  • Nie wracają na obiad (1998, pośmiertnie)[8].

Powieści: „Pozwólcie nam krzyczeć” (1957), „Przerwa na życie” (1960) i „Wizyta” (1971) stanowią trylogię[9] i są zarazem jednymi z najbardziej rozpoznawalnych powieści autorki.

Upamiętnienie

W 1991 roku powołana została Fundacja im. Gabrieli Fleszarowej-Muskat, która ma na celu gromadzenie, przechowywanie oraz udostępnianie zbiorów związanych z pisarką, a także promowanie jej twórczości poprzez reprinty wydawnictw oraz przydzielanie stypendiów wyróżniającym się studentom polonistyki UG[10]. Imię pomorskiej literatki noszą ulice w Kole[11] i w Gdyni[12].

Ekranizacje

Przypisy

  1. Nota biograficzna na stronie Fundacji Fleszowej. [dostęp 2012-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-27)].
  2. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku, old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-04].
  3. 650 Wydarzeń na 650-lecie Koła, Ewaryst Jaśkowski i inni, Koło: Urząd Miejski w Kole, 2012, ISBN 978-83-911785-1-5.
  4. śp. Stanisława Fleszarowa-Muskat
  5. Stanisława Fleszarowa-Muskat. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  6. Stanisława Fleszarowa-Muskat, Niepokonani, niepokorni, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977.
  7. Stanisława Fleszarowa-Muskat, Wiatr od lądu, wyd. 5, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1988, ISBN 83-215-8298-2, OCLC 29279805 [dostęp 2022-01-25].
  8. Stanisława Fleszarowa-Muskat, Nie wracają na obiad, Gdańsk: POLNORD, 1998, ISBN 83-86181-40-0, OCLC 49834718 [dostęp 2022-01-25].
  9. Wizyta – Stanisława Fleszarowa-Muskat (pol.).
  10. Elżbieta Podoska-Filipowicz, Stanisława Fleszarowa-Muskat, [w:] 100 kobiet z Pomorza [online].
  11. Fleszarowej-Muskat Stanisławy Koło, Ulica, 62-600, mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).
  12. Fleszarowej-Muskat Stanisławy Gdynia, Ulica, 81-589, mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).

Bibliografia

  • Michał Błażejewski: Fleszarowa Sopocka albo – jak być kochaną: w osiemdziesiątą rocznicę urodzin Stanisławy Fleszarowej-Muskat. Gdańsk: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego, 1999.

Media użyte na tej stronie

POL Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Zasłużony Działacz Kultury.jpg
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Grób Stanisławy Fleszarowej-Muskat .jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisławy Fleszarowej-Muskat na cmentarzu komunalnym w Sopocie