Stanisława Fleszarowa-Muskat

Stanisława Fleszarowa-Muskat

Stanisława Krzycka

Data i miejsce urodzenia	21 stycznia 1919 Siennów
Data i miejsce śmierci	1 października 1989 Sopot
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	poezja, proza
Epoka	współczesność
Ważne dzieła
Pozwólcie nam krzyczeć Przerwa na życie Wizyta
Odznaczenia

Grób Stanisławy Fleszarowej-Muskat na cmentarzu komunalnym w Sopocie

Stanisława Fleszarowa-Muskat (ur. 21 stycznia 1919 w Siennowie, zm. 1 października 1989^[1] w Sopocie) – polska powieściopisarka, poetka, publicystka i dramaturg.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie nauczyciela Władysława Krzyckiego i Antoniny Anny Wandy z Isakiewiczów z pochodzenia Ormianki. Wychowywała się i początkowe wykształcenie odebrała w Kole, gdzie jej ojciec był kierownikiem szkoły, a później burmistrzem. Tu ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną oraz Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Towarzystwa Oświata. Jako kilkunastoletnia dziewczyna publikowała swoje wiersze na łamach lokalnej „Gazety Kolskiej”. W 1936 rozpoczęła studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ze względu na wybuch II wojny światowej musiała przerwać^[2].

W kwietniu 1941 r.^[3] została wywieziona na roboty do Niemiec, w czasie urlopu wyjechała do Lwowa i na roboty nie powróciła. We Lwowie poślubiła prawnika Jerzego Fleszara. Udało jej się uzyskać zwolnienie z dalszej pracy w Niemczech i zaczęła pracować w urzędzie we Lwowie. Na początku marca 1944 przeniosła się do Częstochowy, gdzie pracowała jako urzędniczka. W połowie roku 1945 wyjechała do Gdyni, a następnie zamieszkała w Sopocie. W 1952 rozwiodła się z Jerzym Fleszarem i w 1957 poślubiła Tadeusza Muskata.

Na Wybrzeżu zajęła się pracą zawodową w instytucjach kulturalnych oraz pracą pisarską. Dziennikarka „Dziennika Bałtyckiego”, następnie inspektor kulturalno-oświatowy „Czytelnika” (1945–1950), kierownik literacki Teatru Wybrzeże (1950–1953), Estrady (1953–1955). Za swój debiut uznawała wydany w 1948 poemat historyczny Sen o morskiej potędze. Zmarła 1 października 1989 w Sopocie i została pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie (kwatera E3-2-2)^[4].

Była długoletnią działaczką Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Dorobek twórczy Stanisławy Fleszarowej-Muskat jest bardzo bogaty i różnorodny, zważywszy, że była autorką ponad 700 różnych utworów (w tym tylko niewielka część nie była publikowana).

Wyróżnienia

Wszystkie informacje o nagrodach, odznaczeniach i wyróżnieniach przyznanych Stanisławie Fleszarowej-Muskat^[5].

Nagrody

• 1958 – Nagroda literacka miasta Gdańska,
• 1968 – Dyplom honorowy literackiej nagrody marynistycznej im. Mariusza Zaruskiego,
• 1969 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie twórczości literackiej;
• 1974 – Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, przyznana przez Wojewodę Gdańskiego,
• 1979 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za rok 1979 w dziedzinie nauki, kultury i sztuki>,
• 1985 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za zasługi w dziedzinie kultury, sztuki i upowszechniania wiedzy o Gdańsku,
• 1988 – Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu „Brązowa Plakieta” w uznaniu zasług dla Sopotu w dziedzinie kultury.

Odznaczenia

• 1964 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1969 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1970 – Złota odznaka Zasłużony Pracownik Morza
• 1971 – Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
• 1973 – Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• 1976 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• 1978 – Brązowy Medal za zasługi dla Marynarki Wojennej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
• 1980 – Medal „Zasłużonemu dla polskiej marynistyki”

Twórczość

Najbardziej znane są powieści Stanisławy Fleszarowej-Muskat, jednak jej twórczość jest bardzo różnorodna, zawiera także sztuki teatralne, poezje czy publicystykę.

• Prześliczna bajeczka o misiu z miasteczka (1944),
• W służbie morza (1946),
• Sen o morskiej potędze (1948),
• ABC morskie (1948),
• Na stoczni (1949),
• Chopin i Zuska (1949),
• Pozwólcie nam krzyczeć (1957),
• Przerwa na życie (1960),
• Lato nagich dziewcząt (1960),
• Milionerzy (1961),
• Kochankowie róży wiatrów (1961),
• Zbieg (1961), słuchowisko radiowe,
• Czterech mężczyzn na brzegu lasu (1963),
• Ostatni koncert (1965),
• Zatoka śpiewających traw (1967),
• Szukając gdzie indziej (1967),
• Noc pod Alpami (1967),
• Wycieczka-ucieczka (1968),
• Powrót do miejsc nieobecnych (1968),
• Jedna noc z tamtych lat (1969),
• Wczesną jesienią w Złotych Piaskach (1970),
• Papuga pana profesora (1970),
• Wizyta (1971),
• Wzór dla kapitana (1971),
• Dwie ścieżki czasu (1973),
• Tak trzymać! t. 1-3 (1974-1977) - na podstawie I tomu powstał serial i film Miasto z morza w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego
• Kochankowie muszą się rozstać (1975),
• Niepokonani, niepokorni (1977)^[6]
• Złoto nie złoto (1979),
• Most nad rwącą rzeką (1984),
• Czarny warkocz (1985),
• Pasje i uspokojenia (1987),
• Pod jednym dachem, pod jednym niebem (1988),
• Wiatr od lądu (1988)^[7],
• Stangret jaśnie pani (1989, pośmiertnie),
• Portret dziewczyny na zielonym tle (1991, pośmiertnie),
• Łza (1992, pośmiertnie),
• Piękna pokora (1992, pośmiertnie),
• Brzeg (1996, pośmiertnie),
• Nie wracają na obiad (1998, pośmiertnie)^[8].

Powieści: „Pozwólcie nam krzyczeć” (1957), „Przerwa na życie” (1960) i „Wizyta” (1971) stanowią trylogię^[9] i są zarazem jednymi z najbardziej rozpoznawalnych powieści autorki.

Upamiętnienie

W 1991 roku powołana została Fundacja im. Gabrieli Fleszarowej-Muskat, która ma na celu gromadzenie, przechowywanie oraz udostępnianie zbiorów związanych z pisarką, a także promowanie jej twórczości poprzez reprinty wydawnictw oraz przydzielanie stypendiów wyróżniającym się studentom polonistyki UG^[10]. Imię pomorskiej literatki noszą ulice w Kole^[11] i w Gdyni^[12].

Ekranizacje

Przypisy

Bibliografia

• Michał Błażejewski: Fleszarowa Sopocka albo – jak być kochaną: w osiemdziesiątą rocznicę urodzin Stanisławy Fleszarowej-Muskat. Gdańsk: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego, 1999.