Stanowienie prawa

Stanowienie prawa (inaczej: tworzenie prawa) – kreowanie nowego prawa (nowych normy prawnych).


Podmioty tworzące prawo

Dzisiaj twórcami prawa są:

  • krajowe parlamenty, zwane też legislaturami (rzadziej legislatywami),
  • prezydent,
  • rząd, w tym jego przewodniczący i jego poszczególni członkowie,
  • monarcha,
  • jednostki samorządu lokalnego
  • Rada Unii Europejskiej przy współudziale Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej
  • sędziowie, w szczególności w systemach prawnych typu common law,
  • obywatele (adresaci prawa) - zarówno w przypadku tworzenia prawa w wyniku przeprowadzanych w tym celu referendów, jak i na drodze zawieranych umów oraz wykształcania się prawnych zwyczajów[1].

Formy tworzenia prawa

  • ustawa zasadnicza (konstytucja)
  • ustawa
  • rozporządzenie
  • zarządzenie
  • dekret
  • precedens sądowy
  • wiążący wynik referendum
  • zwyczaj prawny[2].

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) i konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) tworzenie prawa to takie, jakie nie liczy się z wolą adresatów prawa (tych, którzy będą go mieli później przestrzegać).

Konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa to takie, jakie uwzględnia stanowisko jego przyszłych adresatów[3].

Szczególnym przypadkiem stanowienia prawa jest współstanowienie. Mamy z nim do czynienia, gdy czynność stanowienia prawa wymaga decyzji więcej niż jednego organu państwa.

Przypisy

  1. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131, 148-151
  2. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131-136, 166-175.
  3. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 136 przypis nr 9.

Bibliografia

  • Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.