Stany (województwo lubuskie)
| Artykuł | 51°50′40″N 15°46′54″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°55'N, 15°51'E |
| - błąd | 20088 m |
| Odległość | 6 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna | 68 |
| Tablice rejestracyjne | FNW |
| SIMC | 0912310 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Sól _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Nowa Sól") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego  | |
 51°50′40″N 15°46′54″E/51,844444 15,781667 | |
Stany (do 1945 niem. Aufhalt) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Nowa Sól.
Historia
_(1).jpg)
W początku XVII wieku w rejonie obecnej wsi funkcjonowała przeprawa promowa. Odegrała ona istotną rolę podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy to obóz rozbiła tu armia (prawdopodobnie szwedzka). Relikty tego obozu zachowały się do dziś. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1740. Wkrótce potem wieś dzieliła się na dwie części: północną, przynależną do stanowego państwa Carolath-Beuthen rodu Schönaich z Siedliska oraz południową, będącą królewszczyzną. W 1907 powstał most kolejowy na Odrze, w miejscu dawnej przeprawy promowej (linia Wolsztyn - Nowa Sól). W 1933 we wsi mieszkało 467 osób[1].
W 1945 most kolejowy został wysadzony przez uciekających Niemców. Wieś zasiedlili polscy osadnicy, którzy początkowo nadali jej nazwę Przyrzecze. Most odbudowano w latach 50. XX wieku i wznowiono ruch kolejowy. W 1948 przyjęto obecną nazwę. W latach 60. XX wieku miejscową gospodę zaadaptowano na kaplicę Objawienia Matki Bożej w Lourdes. Należała ona początkowo do parafii św. Antoniego w Nowej Soli, a potem do parafii w Przyborowie (od 1982). W latach 1989-1991 zbudowano nowy kościół. Jego projektantem był Edmund Tumielewicz. W latach 90. XX wieku zawieszono przewozy kolejowe (obecnie linia kolejowa przebudowana jest na drogę rowerową, także przez most)[1].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[2]:
- dwór, obecnie dom nr 77, klasycystyczny z około 1800 roku,
- szkoła, z połowy XIX wieku,
inne zabytki:
- most kolejowy na rzece Odrze o długości 642 metrów, z przęsłem nurtowym długości 100,01 m. Znajduje się W pobliżu miejscowości. Na lewym krańcu mostu są przyczółki mające dawniej charakter wojskowy,
- dawna dzwonnica w centrum wsi.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Tomasz Andrzejewski, STANY - historia miejscowości, tablica informacyjna in situ
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 47. [dostęp 2013-02-01].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.18 N
- S: 51.33 N
- W: 14.40 E
- E: 16.60 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nowa Sól County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.05 N
- S: 51.63 N
- W: 15.43 E
- E: 16.03 E
Herb gminy Nowa Sól
.jpg)
(c) Petroniusz / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Kościół Objawienia Matki Bożej w Lourdes w Stanach.