Staphyliniformia

	Kusakokształtne
	Kusakokształtne
	Staphyliniformia
	Lameere, 1900
	; Staphylinus erythropterus z rodziny kusakowatych
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Nadrząd	skrytoskrzydłe
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Staphyliniformia

Przedstawiciele gnilikowatych

Trichohydnobius suturalis z rodziny grzybinkowatych

Staphyliniformia – infrarząd^[1] lub seria^[2]^[3] chrząszczy z podrzędu wielożernych (Polyphaga). W języku polskim na określenie tej grupy wprowadzony został termin kusakokształtne^[4], jednak nazwa ta jest nieścisła i bywa odnoszona także do nadrodziny Staphylinoidea^[5].

Charakterystyka

Większość gatunków Staphyliniformia to małe do średniej wielkości chrząszcze. Mimo swojej dużej różnorodności grupa posiada kilka cech synapomorficznych. Czułki prymitywne, 11-segmentowe. Szyja wyraźnie zwężona za oczami. Przedplecze z wyraźnie odznaczającą się boczną krawędzią. Odnóża u larw o 5 członach, a dziesiąty segment odwłoka często z mniej lub bardziej cienkimi bądź tęgimi kolcami lub hakami. Urogomfy z ruchomym połączeniem u nasady^[6].

Różnorodność

Takson ten obejmować może nawet 35–40% wszystkich współcześnie żyjących chrząszczy. Jego przedstawiciele żyją we wszystkich środowiskach: lądowych, słodkowodnych i strefie przyboju mórz. Zaliczają się tu gatunki drapieżne, glonożerne, grzybożerne, detrytusożerne, padlinożerne oraz ektopasożyty, a po włączeniu Scarabaeoidea także typowi roślinożercy^[7].

Systematyka

Cechy morfologiczne Staphyliniformia wskazują, że jest to najbardziej podstawowa grupa w podrzędzie Polyphaga. Podzielone zostały na dwie nadrodziny: Hydrophiloidea i Staphylinoidea^[8]^[3]. Część autorów dodatkowo wyróżnia z Hydrophiloidea w osobną nadrodzinę Histeroidea obejmujące gnilikowate (Histeridae), Sphaeritidae i Synteliidae^[8]^[7].

Niepewne jest miejsce rodziny Hydraenidae. Tradycyjnie klasyfikowana była w Hydrophiloidea, jednak na podstawie badań morfologii larw zaliczono ją do Staphylionoidea^[8]

Wiele współczesnych badań wskazuje, że Scarabaeoidea wyróżniane tradycyjnie w osobny infrarząd Scarabaeiformia powinny być umieszczone w Staphyliniformia^[7]^[8]^[9].

Nadrodziny

Współcześnie wyróżnia się dwie^[3]^[2] lub trzy^[5] nadrodziny:

Hydrophiloidea Latreille, 1802 – kałużnicokształtne
Histeroidea Gyllenhal, 1808 - gnilikokształtne
Staphylinoidea Latreille, 1802 - kusakokształtne

Przypisy

↑ ^a ^b Staphyliniformia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Lech Borowiec: Klasyfikacja Coleoptera. W: Iconographia Coleopterorum Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-01-16].
↑ ^a ^b ^c PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .
↑ Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
↑ ^a ^b Systematyka chrząszczy na: jezioro.com.pl. [dostęp 2014-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)].
↑ M. Hansen. Phylogeny and classification of the staphyliniform beetle families (Coleoptera). „Biologiske Skrifter”. 48, 1997. Copenhagen.
↑ ^a ^b ^c Michael S. Caterino, Toby Hunt, Alfried P. Vogler. On the constitution and phylogeny of Staphyliniformia (Insecta: Coleoptera). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34 (3), 2005.
↑ ^a ^b ^c ^d A. Korte, I. Ribera, R. G. Beutel, D. Bernhard. Interrelationships of Staphyliniform groups inferred from 18S and 28S rDNA sequences, with special emphasis on Hydrophiloidea (Coleoptera, Staphyliniformia). „J. Zool. Syst. Evol. Research”. 42, s. 281–288, 2004.
↑ J. Kukalova-Peck, J. F. Lawrence. Evolution of the hind wings in Coleoptera. „Canadian Entomologist”. 135, s. 181–258, 1993.

[itis-1] Staphyliniformia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Borowiec-2] Lech Borowiec: Klasyfikacja Coleoptera. W: Iconographia Coleopterorum Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-01-16].

[families-3] PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[Gerstmeier-4] Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.

[jezioro-5] Systematyka chrząszczy na: jezioro.com.pl. [dostęp 2014-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)].

[Hansen-6] M. Hansen. Phylogeny and classification of the staphyliniform beetle families (Coleoptera). „Biologiske Skrifter”. 48, 1997. Copenhagen.

[Caterino-7] Michael S. Caterino, Toby Hunt, Alfried P. Vogler. On the constitution and phylogeny of Staphyliniformia (Insecta: Coleoptera). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34 (3), 2005.

[Korte-8] A. Korte, I. Ribera, R. G. Beutel, D. Bernhard. Interrelationships of Staphyliniform groups inferred from 18S and 28S rDNA sequences, with special emphasis on Hydrophiloidea (Coleoptera, Staphyliniformia). „J. Zool. Syst. Evol. Research”. 42, s. 281–288, 2004.

[Kukalova-9] J. Kukalova-Peck, J. F. Lawrence. Evolution of the hind wings in Coleoptera. „Canadian Entomologist”. 135, s. 181–258, 1993.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Tshekardocoleoidea	†Labradorocoleidae †Oborocoleidae †Tshekardocoleidae
Permocupedoidea	†Permocupedidae †Taldycupedidae
Permosynoidea	†Ademosynidae †Permosynidae

Asiocoleoidea	†Asiocoleidae †Tricoleidae
Rhombocoleoidea	†Rhombocoleidae
Schizophoroidea	†Catiniidae †Schizocoleidae †Schizophoridae
Lepiceroidea	Lepiceridae
Sphaeriusoidea	gałeczkowate Hydroscaphidae Torridincolidae

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne