Star 25

Star 25

Star 25 z kabiną typu N20.1
Inne nazwy	Star 25L Star 25M1 Star 25 Tropic Star A25P Star C25 Star W25
Producent	FSC Star
Zaprezentowany	1956 (prototyp) 1960
Okres produkcji	1960–1971
Miejsce produkcji	Polska, Starachowice
Poprzednik	Star 21
Następca	Star 29
Dane techniczne
Segment	szosowy samochód ciężarowy średniej ładowności
Silniki	S472, benzynowy, rzędowy, 6 – cylindrowy, 69,8 kW (95 KM) S473, benzynowy, rzędowy, 6 – cylindrowy, 64,3 kW (87,5 KM) S474, benzynowy, rzędowy, 6 – cylindrowy, 77,2 kW (105 KM)
Skrzynia biegów	5-biegowa, manualna, niezsynchronizowana
Długość	5920 mm 7020 mm (25L) 4950 mm (W25) 4620 mm (C25)
Szerokość	2200 mm
Wysokość	2240 mm 2800 mm (z opończą)
Rozstaw osi	3000 mm 2500 mm (C25 i W25) 3850 mm (25L)
Masa własna	3425 kg 3620 kg (25L) 3850 kg (W25) 3020 kg (C25)
Liczba miejsc	2
Dane dodatkowe
Pokrewne	Star 27

Star 25 − polski samochód ciężarowy średniej ładowności produkowany w latach 1960-1971 przez Fabrykę Samochodów Ciężarowych Star w Starachowicach.

Historia modelu

Star A25P z kabiną typu N23

Samochód gaśniczy na podwoziu Star 25

W 1956 roku zaprezentowano prototyp samochodu ciężarowego Star 25, który był rezultatem wieloletnich prac konstrukcyjnych prowadzonych w Biurze Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie, mających na celu opracowanie następcy dla produkowanego od 1948 roku modelu Star 20. W prototypie tym zastosowano nową dwuosobową, kabinę wagonową typu K26. W stosunku do standardowych kabin N20 i N23 nowy typ charakteryzował się lepszą izolacją akustyczną oraz termiczną, wydajniejszym ogrzewaniem oraz lepszą widocznością z miejsca kierowcy. Do napędu pojazdu zastosowano prototypowy 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S470, o pojemności 4196 cm³ i mocy maksymalnej 69,8 kW (95 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, niezsynchronizowaną skrzynią biegów. Ładowność prototypowego Stara 25 zwiększona została do 4000 kg, dzięki wzmocnieniu mocowania resorów oraz zastosowaniu dwóch amortyzatorów ramieniowych w przednim zawieszeniu.
Brak możliwości technicznych oraz finansowych, jak i konieczność szybkiego zastąpienia Stara 20, doprowadziły do rozpoczęcia w lipcu 1957 roku produkcji seryjnej samochodu Star 21, w którym zastosowano jedynie pewną cześć zmodernizowanych elementów z prototypu opracowanego w 1956 roku.

Produkcję seryjną Stara 25 rozpoczęto w 1960 roku. Nadwozie pojazdu osadzone zostało na podłużnicowej ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym zastosowano przednią oś sztywną zawieszoną na półeliptycznych resorach piórowych oraz dwóch hydraulicznych amortyzatorach ramieniowych. Z tyłu zastosowano most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych, dodatkowo wspartych przez pomocnicze resory piórowe. W układzie hamulcowym zastosowano nową pompę o zwiększonej wydajności. Do napędu Stara 25 zastosowano polski, 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S472, o pojemności 4196 cm³ i mocy maksymalnej 69,8 kW (95 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, niezsynchronizowaną skrzynią biegów.

Star 25 wyposażany był w kabinę wagonową typu N20 produkowaną przez zakłady SHL z Kielc lub prostszą, tańszą i mniej komfortową kabinę typu N23, produkowaną przez FSC. Kabiny te przeszły niewielkie zmiany polegające na zastosowaniu kierunkowskazów świetlnych w miejsce ramieniowych oraz centralnego silnika wycieraczek. Z przyczyn finansowych oraz technicznych nie zdecydowano się zastosowanie kabin typu K26 skonstruowanych w 1956 roku.

Wywrotka Star W25

Wraz ze standardową odmianą modelu Star 25 rozpoczęto produkcję, ciągnika siodłowego Star C25, przystosowanego do pracy w zestawie z jednoosiową naczepą skrzyniową typu D60 lub naczepą furgonową typu D40, które produkowane były przez Zakłady Budowy Nadwozi Samochodowych w Kożuchowie. Kolejną wersją wprowadzoną do produkcji był tylno zsypowy samochód wyładowczy Star W25. Produkcja tego modelu odbywała się przy udziale ZNTK w Oławie, który był producentem skrzyni wyładowczej oraz hydraulicznego mechanizmu zsypowego. Konstrukcja modeli C25 i W25 oparta była na skróconym podwoziu odmiany skrzyniowej, w stosunku do którego zmniejszono o 50 cm rozstaw osi. W celu zapewniania możliwości przewozów ładunków o dużych gabarytach, wprowadzono do oferty model Star 25L. Pojazd ten posiadał wydłużoną ramę, dzięki czemu rozstaw osi zwiększony został do 3850 mm. Przedłużone podwozie wykorzystywane było również w przeznaczonym pod zabudowy strażackie modelu Star A25P.

W 1961 roku do produkcji wprowadzony został model Star 25 Tropic, dostosowany do warunków klimatycznych krajów afrykańskich. W stosunku do modelu standardowego zastosowano kabinę o zmienionym kształcie dachu. Do napędu wersji Tropic zastosowano silnik typu S473, który stanowił odmianę silnika S472 o zmniejszonym stopniu sprężania oraz mocy maksymalnej do 64,3 kW (87,5 KM).

W 1964 roku przeprowadzono modernizację tego modelu. W zmodernizowanym pojeździe o oznaczeniu Star 25M1 zastosowano nadciśnieniowy układ wspomagania hamulców oraz zawór sterujący układem hamulcowym przyczepy. Do napędu wykorzystano 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S474, o pojemności 4196 cm³ i mocy maksymalnej 77,2 kW (105 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową niezsynchronizowaną skrzynią biegów. Zmodernizowany pojazd wyposażany był wyłącznie w kabinę typu N20.1 zapewniającą lepsze warunki pracy kierowcy.

Na podwoziu modelu Star 25 i jego pochodnych montowano różne wersje zabudów jak np. nadwozia furgonowe typu N-94 do przewozu ładunków, śmieciarki SM-2 Bajadera i SM-4, piaskarki PS-5, żurawie samochodowe Ż-3 oraz betoniarki MSH-2, wykorzystywane w branży budowlanej. Od 1960 roku na podwoziu modelu A25P w Jelczańskich Zakładach Samochodowych produkowane były nadwozia pożarnicze N751 wyposażone w motopompę M800E oraz N761 z autopompą A1600.

Elementy jezdne i napędowe modelu Star 25 zastosowane zostały w produkowanych w latach 1961-1967 przez Sanocką Fabrykę Autobusów, autobusach San H25A i San H25B.

Bibliografia

• Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1947-1960. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2006. ISBN 978-83-206-1541-8.
• Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2008. ISBN 978-83-206-1671-2.

Linki zewnętrzne

• Opis modelu Star 25 w serwisie Ocalić od zapomnienia. polskie-auta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-05)].