Star 660
 | |
| Inne nazwy | Star 660M1 |
|---|---|
| Producent | Fabryka Samochodów Ciężarowych "Star" |
| Zaprezentowany | 1965 |
| Okres produkcji | 1965–1983 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment | terenowy samochód ciężarowy średniej ładowności |
| Typy nadwozia | skrzyniowe/cysterna/specjalne B-1 SAM/B-2 SAM/ |
| Silniki | S47, benzynowy, rzędowy, 6 - cylindrowy, 77,3 kW |
| Skrzynia biegów | 5-biegowa, manualna, niezsynchronizowana |
| Długość | 6528 mm |
| Szerokość | 2400 mm |
| Wysokość | 2875 mm |
| Rozstaw osi | 2858 mm |
| Masa własna | 5300 kg (660M1) |
| Liczba miejsc | 2 |
| Wyposażenie dodatkowe | wyciągarka linowa o uciągu 6 ton (nie dotyczy wersji z radiostacjami) |
Star 660 – polski terenowy samochód ciężarowy o ładowności 4,5 tony produkowany w latach 1965–1983 przez FSC „Star”.
Historia modelu
Model ten stanowi modernizację produkowanego od 1958 roku samochodu ciężarowego Star 66. W wyniku zebranych doświadczeń oraz uwag wojska na temat eksploatacji modelu 66 postanowiono unowocześnić oraz w lepszym stopniu dostosować ten pojazd do wykonywania zadań jakich przed nim stawiano. Prace konstrukcyjne nad zmodernizowanym modelem rozpoczęto na początku lat 60. w Biurze Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie oraz Przyzakładowym Biurze Konstrukcyjnym FSC Star. Efekty prac biur konstrukcyjnych zostały zaprezentowane w 1962 roku. Z powodu braku możliwości technicznych oraz finansowych zakładu w Starachowicach, postanowiono przeprowadzić proces wdrażania nowych rozwiązań konstrukcyjnych w dwóch etapach.
Produkcję zmodernizowanego modelu o oznaczeniu Star 660M1 rozpoczęto w 1965 roku. Nadwozie pojazdu osadzone zostało na podłużnicowej ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym zastosowano przedni sztywny most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych oraz dwóch hydraulicznych amortyzatorach ramieniowych. Zawieszenie osi środkowej i tylnej stanowiły mosty napędowe, każdy zawieszony na dwóch odwróconych półeliptycznych resorach piórowych oraz sześciu drążkach reakcyjnych. Mosty napędowe wyposażone zostały w sterowaną pneumatycznie blokadę mechanizmu różnicowego. Układ hamulcowy dostosowano do zasilania hamulców przyczepy oraz wyposażony został w nadciśnieniowy system wspomagania. Do napędu Stara 660M1 zastosowano polski, 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S47, o pojemności skokowej 4680 cm³ i mocy maksymalnej 77,3 kW (105 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, niezsynchronizowaną skrzynią biegów, zespoloną poprzez wał rurowy ze sterowanym mechanicznie reduktorem o dwóch przełożeniach. Dodatkowo skrzynia biegów zintegrowana była z przystawką odbioru mocy umożliwiającą przekazywanie mocy urządzeniom zewnętrznym.
Star 660M1 wyposażany był w otwartą, dwuosobową kabinę wagonową typu N66 z brezentowym, składanym do tyłu dachem oraz dwudzielną przednią szybą.
W roku 1968 przeprowadzono modernizację tego modelu. W zmodernizowanym pojeździe o oznaczeniu Star 660M2 zastosowano metalowo-brezentową konstrukcję dachu kabiny, poprawiając izolację termiczna i akustyczną, zmieniono kształt osłony silnika oraz dźwigni zmiany biegów. Zmianami objęto również instalację elektryczną pojazdu poprzez jej ekranowanie, dostosowując ją do pracy w całkowitym zalaniu przez wodę, dzięki czemu pojazd mógł pokonywać głębsze przeszkody wodne oraz być przeciąganym po dnie. W układzie hamulcowym zwiększono wydajność pompy wspomagania oraz zastosowano zawór sterujący układem hamulcowym przyczepy.
W tym samym roku do produkcji wprowadzony został model Star 660D. Do napędu tej wersji przeznaczono 6-cylindrowy, rzędowy silnik wysokoprężny typu S530A, o pojemności skokowej 6230 cm³ i mocy maksymalnej 73,6 kW (100 KM). Od 1970 roku stosowano również mocniejszy silnik wysokoprężny typu S359 z bezpośrednim wtryskiem paliwa o pojemności skokowej 6840 cm³ i mocy 110 kW (150 KM).
Pomimo wprowadzenia do produkcji w 1973 roku, nowego terenowego samochodu ciężarowego Star 266, produkcja modeli rodziny Star 660 była kontynuowana do 1983 roku.
Na podwoziu modelu Star 660 i jego pochodnych montowano różne wersje zabudów jak np. nadwozie furgonowe typu 117 AUM, Żuraw samochodowy Hydros R-061 lub ŻSH-6S, koparki K-407B, radiostacje R-118, R-137 oraz R-140, stacje radioliniowe R-404 i R-405, nadwozia naprawcze typu 750 Sarna, nadwozia typu AP-64 do przewozu bloków pontonowych, nadwozia typu BP-64 do przewozu bloków brzegowych parków pontonowych czy też most towarzyszący SMT-1.
Dla Wojska Polskiego dostarczono 13 760 samochodów Star 660[1].
Modernizacje postprodukcyjne
W 2000 roku modernizację Stara 660 zaproponowała spółka AMZ Głowno, w wyniku czego ok. 100 ciężarówek Wojska Polskiego zostało przebudowanych przez różne podmioty do wersji Star 660M3P. Głównym jej elementem była wymiana silnika na nowoczesny turbodiesel IVECO 8140SRC20 o pojemności 2,8 l, mocy maksymalnej 122 KM (90 kW) i maksymalnym momencie obrotowym 285 Nm[2]. Ponadto zastosowano m.in. przekładnię kierowniczą typu ZF z hydraulicznym wspomaganiem, dwuobwodowy układ hamulcowy ze wspomaganiem i instalację elektryczną 24 V. Mimo zastosowania silnika o umiarkowanej mocy, pochodzącego z samochodu dostawczego Iveco Daily, modernizacja ta poprawiła parametry samochodu[2]. Następnie około 20 samochodów zostało zmodernizowanych do wariantu Star 660M3 przez WZM w Siemianowicach Śląskich, które zastosowały silnik IVECO o mocy maksymalnej 170 KM (125 kW) i maksymalnym momencie obrotowym 550 Nm[2].
Bibliografia
- Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2008. ISBN 978-83-206-1671-2.
- Sławomir Drążkiewicz: Samochód terenowy Star 266. Warszawa: Dom wydawniczy Bellona i Agencja Wydawnicza CB, 2001.
Linki zewnętrzne
- Charakterystyka terenowych Starów, w tym Stara 660. polskie-auta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-17)].
Przypisy
Media użyte na tej stronie
Polish Army's Star-660 truck with parts of the PP-64 pontoon bridge in Museum in Drzonów.