Stara Jaworzynka

Stara Jaworzynka
Javorinka
Ilustracja
Widok znad Średnicy
Państwo Słowacja
PasmoTatry, Karpaty
Wysokość1505 m n.p.m.
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Stara Jaworzynka”
Ziemia49°15′40″N 20°12′10″E/49,261111 20,202778

Stara Jaworzynka lub po prostu Jaworzynka (słow. Javorinka) – zalesione reglowe wzniesienie w grani głównej Tatr, po północnej stronie Tatr Bielskich. Administracyjnie położone jest na terenie słowackiej miejscowości Zdziar[1]. Nazwę Javorinka ma również w języku węgierskim i niemieckim[2]. Są dość znaczne różnice w podawanych przez poszczególne źródła wysokościach: większość map podaje 1505 m[3][4][5]. Wielka encyklopedia tatrzańska 1464 m[2]. Stara Jaworzynka znajduje się prawie na północnym krańcu grani głównej Tatr – od Zdziarskiej Przełęczy, na której grań ta się kończy, oddzielają ją tylko mało wybitne wzniesienia i płytkie przełęcze: Błotne Siodło (1124 m), Mały Przysłop (1135 m), Podspadzkie Siodło (1103 m) i Długi Wierch (1129 m)[3]. Grzbiet Jaworzynki jest niemal poziomy, od północno-wschodniej grani Hawrania oddziela go przełęcz Stare Siodło (1472 m).

Stoki zachodnie opadają do Doliny Czarnego Potoku, wschodnie do Strzystarskiego Żlebu, północne do Dolinki Błotnej. W kierunku wschodnim w stoki Jaworzynki wcina się jeszcze krótki Złoty Żleb. Część północno-zachodniego grzbietu Starej Jaworzynki obrywa się ku Dolinie Czarnego Potoku pionowym murem skalnym o długości około 700 m i wysokości dochodzącej do 60 m – jest to Biała Ściana. Od nazwy tego tworu pochodzi popularne wśród taterników powiedzenie: „Tatry ciągną się od Białej Ściany do Białej Skały[5]. Główna grań Tatr przebiega jedynie przez kulminację tego muru, skręcając następnie na północny wschód do Błotnego Siodła, grzbiet Białej Ściany zbiega natomiast w stronę Zadniej Polanki w Dolinie Czarnego Potoku[3][4]. Na południowych stokach i pod przełęczą Stare Siodło znajduje się duża Stara Polana[3], a na północno-wschodnim ramieniu niewielka Złota Polanka. Szczytowa grańka ma charakter lesisto-trawiasto-kosówkowy[5]. Od 1954 r. wypas w całych Tatrach Bielskich został zniesiony i stanowią one obszar ochrony ścisłej TANAP-u. Stara Jaworzynka jest turystycznie niedostępna.

Przypisy

  1. Zdziar, Google Maps. [dostęp 2013-03-17].
  2. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  3. a b c d Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
  4. a b Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.
  5. a b c Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 4, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-015-6.

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Tatry Bielskie a16.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tatry Bielskie, widok znad Średnicy