Stara Synagoga w Katowicach

Stara Synagoga w Katowicach
	; synagoga po rozbudowie na pocztówce z końca XIX wieku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Budulec	murowana
Architekt	Ignatz Grünfeld
Data budowy	1861−1862
Data zburzenia	początek XX wieku
Tradycja	konserwatywna
	Położenie na mapie Katowic Stara Synagoga
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Stara Synagoga
	Położenie na mapie województwa śląskiego Stara Synagoga
	50°15′34,2421″N 19°00′57,2461″E/50,259512 19,015902

Stara Synagoga w Katowicach (niem. Alte Synagoge in Kattowitz) − nieistniejąca synagoga, która znajdowała się w Katowicach na rogu dzisiejszych ul. 3 Maja i ul. Juliusza Słowackiego^[2].

Historia

Koncepcja budowy pierwszej synagogi w Katowicach narodziła się w latach 60. XIX wieku. W 1861 Żydzi otrzymali od administracji dóbr dworskich Tiele-Wincklerów parcelę pod budowę synagogi. W tym samym roku żydowski architekt i budowniczy Ignatz Grünfeld dostarczył projekt planowanego budynku. Prawdopodobnie architekt wzorował się na synagodze w Wolfhagen.

Budowa synagogi została ukończona w 1862. Otwarto ją 4 września 1862^[3]. Sala główna mogła pomieścić łącznie 320 osób, 200 w głównej sali modlitewnej i 120 w galeriach dla kobiet. Oficjalne otwarcie miało miejsce 4 września 1862 roku, kiedy to uroczyście wniesiono zwoje Tory, przechowywane w domu Salomona Goldsteina. Po 10 latach okazało się że synagoga jest za mała i nie może pomieścić ciągle rosnącej liczby wiernych. W latach 1882−1883 została znacznie rozbudowana i nabrała nowych kształtów. Do zachodniej elewacji dobudowano korpus poprzeczny zwieńczony okazałą kopułą. Dzięki temu synagoga zyskała dodatkowo 200 miejsc siedzących.

Po wybudowaniu Wielkiej Synagogi w 1900, synagoga została sprzedana Paulowi Frantziochowi, który ją wyburzył. Wkrótce na jej miejscu wzniesiono wielką secesyjną kamienicę.

Architektura

Synagoga przed rozbudową przy Grundmannstraße

Murowany, piętrowy budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu neoromańskim, z dekoracją arkadową na elewacjach bocznych. Charakterystycznym elementem synagogi były narożne pilastry. We wnętrzu, w zachodniej części znajdował się przedsionek, z którego wchodziło się do głównej sali modlitewnej, z którą z trzech stron otaczały galerie dla kobiet. Sala główna była przyozdobiona w motywy mauretańskie.

Przypisy

↑ MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 132, ISBN 978-83-7729-502-1 .
↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 35, 121. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
↑ Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 22. ISBN 83-907154-5-7.

Bibliografia

Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 252.
Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 28. ISBN 83-85831-35-5.
Żydowskie Katowice nadal istnieją. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-06-08]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Stara Synagoga w Katowicach na portalu Wirtualny Sztetl
Zdjęcie synagogi. panoramio.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-20)].

[1] MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 132, ISBN 978-83-7729-502-1 .

[2] Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 35, 121. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).

[3] Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 22. ISBN 83-907154-5-7.

[1]

[2]

[3]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne