Stara Wieś (Pszczyna)

Stara Wieś
Dzielnica Pszczyny
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

pszczyński

Gmina

Pszczyna

Miasto

Pszczyna

W granicach Pszczyny

1945–1990, 1999

Położenie na mapie Pszczyny
Mapa konturowa Pszczyny, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Wieś”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Wieś”
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego
Mapa konturowa powiatu pszczyńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Wieś”
Położenie na mapie gminy Pszczyna
Mapa konturowa gminy Pszczyna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Wieś”
Ziemia49°59′19″N 18°55′43″E/49,988500 18,928639
Strona internetowa
Portal Polska

Stara Wieś – dawniej samodzielna wieś, obecnie dzielnica Pszczyny.

Historia

Stara Wieś to prawdopodobne miejsce w którym wokół niewielkiego gródka i drewnianego kościółka rozwinęła się pierwotna osada o nazwie Pszczyna, przed lokacją właściwego miasta w drugiej połowie XIII w.[1] Pod koniec XIII w. na terytorium późniejszego Górnego Śląska przeprowadzono wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową), kiedy to prawdopodobnie powstały również nowe zabudowania w Starej Wsi o innej charakterystyce zabudowy w porównaniu do starszej osady przy kościele, później pod wezwaniem św. Jadwigi[2].

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w 1408 r.jako Aldedorf[3]. W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Starowes[4]. W kolejnych latach wzmiankowana była m.in. jako Aldendorff (1536), Aldendorf (1572), w XVIII i XIX w. Jako Aldorf, a w okresie międzywojennym jako Starawieś[3].

Wspomniany kościół miał istnieć tu już około 1200 r.[5] Podlegał następnie parafii w Pszczynie. Był kilkukrotnie przebudowywany.

W listopadzie 1598 r. wizytacji kościelnej (pierwszej po soborze trydenckim) dekanatu pszczyńskiego dokonał archidiakon krakowski Krzysztof Kazimirski na zlecenie biskupa Jerzego Radziwiłła. Według sporządzonego sprawozdania kościół w Antiqua Villa znajdował się w rękach protestantów[6].

Po I wojnie światowej i powstaniach śląskich o przynależności państwowej miał zadecydować plebiscyt. Z głosujących w Starej Wsi 1135 osób 740 (65,3%) głosowało za Polską, a 411 (34,7%) za Niemcami[7]. Część wsi położoną wokół kościoła św. Jadwigi przyłączono do Pszczyny[8]. We wrześniu 1939 r. w wyniku działań wojennych zniszczony został kościół św. Jadwigi. Miejscowość włączono w granice III Rzeszy.

Pozostałą część Starej Wsi włączono do miasta po II wojnie światowej, 1 grudnia 1945[9].

W 1981 r. powołano samodzielną parafię w Starej Wsi.

Miejscowość usamodzielniła się jako sołectwo gminy Pszczyna w 1990 r. Ostatecznie została włączona do miasta, mimo wyrażonych sprzeciwów, w dniu 1 stycznia 1999 r.[10]

Przypisy

  1. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 15-16.
  2. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 18.
  3. ↑ a b Z. J. Orlik, 2000, s. 13.
  4. ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21. lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki. 
  5. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 66.
  6. ↑ ks. dr Maksymilian Wojtas: Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598 z polecenia Jerzego Kardynała Radziwiłła, Biskupa Krakowskiego. Katowice: Towarzysztwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1938, s. 107.
  7. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 520.
  8. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 20.
  9. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu pszczyńskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 454)
  10. ↑ Z. J. Orlik, 2000, s. 12.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pszczyna location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Pszczyna, Poland
Ta mapa of Pszczyna została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Pszczyna County location map 02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pszczyna County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.12 N
  • S: 49.86 N
  • W: 18.60 E
  • E: 19.16 E