Stare Mierzwice
| ||||
| ||||
 Bug | ||||
| Państwo |  Polska | |||
| Województwo |  mazowieckie | |||
| Powiat | łosicki | |||
| Gmina | Sarnaki | |||
| Liczba ludności (2011) | 85[1][2] | |||
| Strefa numeracyjna | 83 | |||
| Kod pocztowy | 08-220[3] | |||
| Tablice rejestracyjne | WLS | |||
| SIMC | 0019100[4] | |||
Położenie na mapie gminy Sarnaki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Sarnaki") | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu łosickiego  | ||||
 52°20′53″N 22°58′11″E/52,348056 22,969722 | ||||
Stare Mierzwice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki[4][5]. Leży nad Bugiem.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0019130 | Stare Mierzwice | osada leśna |
| 0019146 | Stare Mierzwice | osada leśna |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Historia
Miejscowość, niegdyś zwana Mierzwiną, a jeszcze wcześniej Mierwicą, została wymieniona w Regestrze popisu zamku mielnickiego w 1545. Wieś miała 48 dymów, czyli domostw[6]. Przy pomiarze włócznej skomasowano rozproszone osadnictwo tworząc regularne wsie ulicówki. Według pomiary włócznej z 1545 Mierzwice będące królewszczyzną (własność królewska) posiadały 26 włók (436 ha), a 1570 już 40 włók (672 ha)[7].
W wykazie miejscowości w ziemi mielnickiej z 1674 Mierzwice figurują jako własność szlachecka starosty drohickiego Zbigniewa Ossolińskiego[8]. W 1792 król Stanisław August Poniatowski nadał ją w dożywotne posiadanie pułkownikowi Byszewskiemu, a po jego śmierci w tym samym roku – wojewodzie podlaskiemu Tomaszowi Aleksandrowiczowi. Później wieś i folwark stały się własnością rządową.
W 1827 wieś liczyła 43 dymy i 224 mieszkańców, a w latach 80. 46 dymów i 430 mieszkańców[9]. W 1849 przeprowadzono regulację[10] (urządzanie) poprzedzające oczynszowanie w dobrach rządowych. Z wydzielonych gruntów w stronę Sarnak utworzono nową wieś Nowe Mierzwice.
We wsi zachowało się kilkanaście drewnianych chat z przełomu XIX i XX w., a także budynki gospodarcze (obory i spichlerzyki), kuźnia z 1910 i murowana kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena z początku XX w.[11].
Od 1918 na terenie Mierzwic Starych działała tajna grupa Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Początkowo placówka wchodziła w skład obwodu nr 6 (Sarnaki) Podokręgu IX A, a następnie, od października 1918 podlegała III Okręgowi POW z siedzibą w Siedlcach. Prace organizacyjne, które zainspirowały powstanie lokalnej POW, prowadził na terenie Mierzwic Wiktor Tomir Drymmer, pod pseudonimem „Zygmunt Oyrzanowski”. Pomysłodawcą powstania koła na bazie działań Drymmera był Bronisław Kordaczuk, a komendantem Ludwik Daniluk. Główną bazą grupy był dom Ludwika Daniluka w Mierzwicach Starych[12]. Przykrywką dla politycznej działalności koła został, stworzony przez Drymmera w Mierzwicach Starych, amatorski teatr wiejski. Teatr grał głównie jednoaktówki patriotyczne, m.in. z okresu Powstania Kościuszkowskiego, zyskując niemały rozgłos wśród okolicznej ludności oraz lokalnej żandarmerii, która, słusznie dopatrując się politycznej motywacji grupy, wszczęła w jej sprawie dochodzenie[13]. Po mobilizacji POW in przemianowaniu jej na Wojsko Polskie w listopadzie 1918, członkowie POW z Mierzwic Starych zasilili głównie szeregi 22. Pułku piechoty (pp) w Siedlcach i 34pp w Białej Podlaskiej[14].
Religia
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach.
Przypisy
- ↑ Wieś Stare Mierzwice w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-05-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1196 [dostęp 2020-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Dorota Michaluk, Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku, s. 81, Toruń 2002
- ↑ Dorota Michaluk: Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku. Toruń, 2002, s. 67.
- ↑ Dorota Michaluk: Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku. Toruń, 2002, s. 168.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 357, Warszawa 1885
- ↑ Rafał Zubkowicz, Nadleśnictwo Sarnaki. Z dziejów lasów nadbużańskich, s. 51, Sarnaki 2016
- ↑ Grzegorz Rąkowski: Przewodnik Polska Egzotyczna II, wydanie IV aktualizowane. Piastów: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 54-55. ISBN 978-83-62460-26-7.
- ↑ 1. S. Kordaczuk, „Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego”, Szkice Podlaskie 9, 206-218, s. 1
- ↑ 2. W.T. Drymmer, „W służbie Polsce”, Warszawska Oficyna Wydawnicza „Gryf”, Instytut Historii PAN, s. 54
- ↑ 1. S. Kordaczuk, „Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego”, Szkice Podlaskie 9, 206-218, s. 2.
Linki zewnętrzne
- Mierzwina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 357.
- Siedziba gminy: Sarnaki
| Wsie |
|
|---|---|
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Sarnaki, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu łosickiego, Polska
Herb wsi i gminy Sarnaki.
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bug w okolicach Starych Mierzwic.