Starmachów Groń

Starmachów Groń
Ilustracja
Widok z Jaworzyny Porębskiej
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Karpaty, Gorce

Wysokość

747 m n.p.m.

Położenie na mapie Gorców
Mapa konturowa Gorców, blisko centrum na lewo u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Starmachów Groń”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Starmachów Groń”
Ziemia49°36′11,4″N 20°04′48,0″E/49,603167 20,080000
Widok z Potaczkowej

Starmachów Groń (747 m)[1], Starmachowski Groń[2][3], Starmachowa Góra[4] – wzniesienie w północno-zachodniej części Gorców, w miejscowości Poręba Wielka w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź[1].

Nazwa

Nazwa wzniesienia pochodzi od zamożnego rodu góralskiego Starmachów z Poręby Wielkiej, którzy byli właścicielami szeregu ról i łąk położonych na jego stokach. Maciej Starmach był w drugiej połowie XVIII w. nieformalnym przywódcą miejscowej ludności, zwanym w dokumentach „Mojżeszem chłopstwa porębskiego”[2].

Opis szczytu

Starmachów Groń stanowi zakończenie długiego grzbietu, odchodzącego od Czoła Turbacza w kierunku północnym i schodzącego przez Kopieniec, Turbaczyk, Basielkę i Groń (766 m) ku zbiegowi potoków Porębianka i Konina. Dominuje od strony wschodniej nad centrum zabudowań Poręba Wielka, a od strony północnej nad zabudowaniami Koninek[1].

Starmachów Groń jest porośnięty lasem, podobnie, jak jego stoki południowo-zachodnie, z których spływają do Koninki trzy potoki. Stoki północno-zachodnie natomiast są w większości bezleśne, zajęte przez pola uprawne. Spływa z nich Maciejkowy Potok i jego dopływy. U północnych podnóży wypływa potok Starmachów[1].

Na wschód, niedaleko Starmachowskiego Gronia znajduje się Czechowa Góra (705 m)[4].

Związki z Władysławem Orkanem

W południowo-wschodnim kierunku od wierzchołka Starmachowskiego Gronia, pod wzgórzem Pustka znajduje się dom rodzinny piewcy Gorców, poety i powieściopisarza Władysława Orkana (muzeum Orkanówka)[3]. W powieści Władysława Orkana pt. Komornicy, jedną z bohaterek jest Satrowa[5], której potomkowie do dziś zamieszkują na Starmachowskim Groniu.

Szlaki turystyki pieszej

Szlak prowadzi po wschodniej stronie Starmachowskiego Gronia[3].

szlak turystyczny zielony NiedźwiedźOrkanówkaŁąkiTurbaczykSpaloneCzoło TurbaczaTurbacz. Odległość 10,8 km, suma podejść 970 m, suma zejść 240 m, czas przejścia 3 godz. 25 min, z powrotem 2 godz. 20 min[3].

Przypisy

  1. a b c d Geoportal. Mapa lotnicza [dostęp 2022-01-06].
  2. a b Józef Nyka, Gorce. Przewodnik, Sport i Turystyka, 1965.
  3. a b c d Gorce. Mapa turystyczna 1: 50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.
  4. a b Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [dostęp 2021-12-17].
  5. Władysław Orkan, Komornicy i opowiadania wybrane, Warszawa 1975, s. 132.

Media użyte na tej stronie

Mapa Gorców.png
Mapa lokalizacyjna (topograficzna) Gorców.
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Starmachowski Groń G27.1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Jaworzyny Porębskiej
Starmachowski Groń G27.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Potaczkowej