Starokonstantynów

Starokonstantynów

Старокостянтинів

Zamek w Starokonstantynowie
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	chmielnicki
Powierzchnia	40 km²
Populacja (2019) • liczba ludności	34 517[1]
Nr kierunkowy	+380-3854
Kod pocztowy	31100—31109
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego Starokonstantynów
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Starokonstantynów
49°45′N 27°13′E/49,750000 27,216667
Strona internetowa
Portal Ukraina

Starokonstantynów, dawniej Konstantynów (ukr. Старокостянтинів, trb. Starokostiantyniw) – miasto rejonowe w obwodzie chmielnickim Ukrainy.

Miasto położone jest w widłach rzeki Słuczy i Ikopotu, które tworzą obecnie zalew. Historycznie miasto leży na Wołyniu.

Prywatne miasto Stary Konstantynów, własność Konstantego Wasyla Ostrogskiego położone było w 1570 roku w powiecie krzemienieckim województwa wołyńskiego^[2]

Historia

Historyczny herb miasta

Założone zostało w 1525 przez księcia Konstantego Ostrogskiego na miejscu innej wykupionej osady i otrzymało nazwę Konstantynów. Obecna nazwa miasta obowiązuje dopiero od XIX wieku.

Dawniej wiódł tędy Czarny szlak – jedna z trzech głównych dróg najazdów tatarskich pustoszących niemal co roku Rzeczpospolitą. Z tego powodu Konstanty Wasyl Ostrogski wybudował tutaj małą twierdzę w kształcie czworoboku. W lipcu 1648 miała tu miejsce zwycięska bitwa Polaków pod wodzą księcia Jeremiego Wiśniowieckiego przeciwko zbuntowanym Kozakom.

Od 1569 do 1793 miejscowość leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, po czym została w II rozbiorze Polski zajęta przez Imperium Rosyjskie. W 1739 roku należał do klucza Konstantynów Lubomirskich^[3].

W 1870 w miejscowości urodził się Jakub Weinles – polski artysta malarz, a w 1889 Mikołaj Prus-Więckowski – polski inżynier i generał Wojska Polskiego.

W roku 1918 leżał na obszarze działania oddziałów partyzanckich Feliksa Jaworskiego. Ważną postacią w tych trudnych czasach był ksiądz Anzelm Zagórski, proboszcz, organizator oświaty i komisarz powiatowy rządu Kiereńskiego, twórca Domu Polskiego.

Na początku roku 1918 zdobyty przez żołnierzy Jaworskiego, był świadkiem m.in. defilady wojskowej przed generałem Michaelisem.

W latach 1919-1920 pod zarządem polskim, wpierw jako część okręgu wołyńskiego, a następnie okręgu podolskiego. W 1920 burmistrzem miasta został Ignacy Puławski, późniejszy poseł na Sejm II RP. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej miasto znalazło się w granicach ZSRR.

Według spisu ludności z 2001 roku miasto liczyło 35 206 mieszkańców.

Zabytki

• zamek^[5] z XVI w., z przybocznym kościołem i dzwonnicą
• obronna wieża klasztoru dominikanów górująca nad okolicą
• klasztor kapucynów.

• 

  Dzwonnica przy zamku

• 

  Wieża klasztoru dominikanów

• 

  Klasztor kapucynów

Miasto w literaturze

Stary Konstantynów pojawia się w przepowiedni Wernyhory. Według niej pod miastem Polacy mają ostatecznie zwyciężyć Rosjan.

(...) Moskale dwa razy na głowę pobici zostaną: raz pod Batowem (...), drugi raz pod Starym Konstantynowem w jarze Hanczarycha zwanym.

Miasto jest też głównym miejscem, w którym odgrywa się akcja autobiograficznej książki „Pożoga” Zofii Kossak-Szczuckiej, opisującej krwawe dzieje rewolucji bolszewickiej lat 1917–1919.

Zobacz też

• Powiat starokonstantynowski

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Starokonstantynów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 257 .
• Zamek w Starokonstantynowie
• MSN World Atlas
• Zdjęcia ze Starokonstantynowa
• Zamek Ostrogskich odkrywa swoje tajemnice (ros.)
• Archiwalne widoki miasta w bibliotece Polona
• Klasztor Dominikanów w Starokonstantynowie na filmie z drona.