Starostowie kłeccy

(c) GFDL, CC BY-SA 4.0
Herb Dryja, którym pieczętował się starosta kłecki w XV w.
Herb Nałęcz, którym pieczętowali się starostowie kłeccy z rodu Czarnkowskich od XV-XVII w.
Herb Rola, którym pieczętowali się starostowie kłeccy z rodu Niemojewskich w II poł. XVII w.
Herb Wczele, którym pieczętowali się starostwie kłeccy z rodu Grabskich pod koniec XVII w.
Herb Leliwa, którym pieczętowali się starostwie kłeccy na przełomie XVII i XVIII w.
Herb Leszczyc, którym pieczętowali się ostatni starostowie kłeccy z rodu Mierosławskich w XVIII w.

Starostowie niegrodowi kłeccy w I Rzeczypospolitej.[1]

1403- po 1413Janusz z Tuliszkowa h. Dryja
1475-1500Sędziwój Czarnkowski h. Nałęcz
1515-Maciej Czarnkowski (1488-1542)
1520-Piotr Czarnkowski
1527-Sędziwój Czarnkowski II (zm. 1532/34)
1532- do 1561Jan, Stanisław, Wojciech i Zygmunt Czarnkowscy
1561-przed 1573Piotr i Stanisław Czarnkowscy
1586- przed 1597Sędziwój Czarnkowski III (zm. po 1611)
1597-Jan Sędziwój Czarnkowski II (zm. 1641)
1618Władysław Czarnkowski (1603–1623)[2]
1656Łukasz Niemojewski herbu Rola II (1595-1675)
1658Jan Niemojewski (starosta) (zm. 1660)
1662- przed 1685Stanisław Grabski h. Wczele (1633-1693)
1685- przed 1692Maciej Grabski (starosta) (zm. 1694)
1692-Piotr Aleksander Hutten-Czapski h. Leliwa (1670-1717)
1722-Jan Ansgary Hutten-Czapski (1699-1742)
1739-Aleksander Mierosławski h. Leszczyc I (ok. 1700 -1757)
1754- 1793Antoni Mierosławski

Starostwo kłeckie (districtus) pierwszy raz w dokumentach pojawia się w 1312 r. W 1316 r. miasto Kłecko posiadało również swojego komesa, Albrechta z Kłecka, któremu Anastazja, księżna dobrzyńska, nadała dwie wsie. W 1413 r. urząd burgrabiego pełnił Mikołaj z Kłecka, który wcześniej zastępował Janusza z Tuliszkowa wypełniając jego obowiązki w mieście i okolicy. W tym samym roku starosta kłecki, rycerz Janusz z Tuliszkowa reprezentował mieszczan kłeckich zanosząc skargę na plebana kłeckiego Bogutę przed kapitułę arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąby.

W 1475 r. starostą kłeckim był Sędziwój z Czarnkowa h. Nałęcz (ok. 1425 †1500) kasztelan santocki 1466 r., gnieźnieński 1487 r., wojewoda kaliski 1494 r., poznański ok. 1497 r. Sędziwój Czarnkowski mieszkał w Kłecku, na dokumencie z kancelarii królewskiej z roku 1485 widnieje jako tenutarium in Cleczko, et oppidanos de ibidem[3].

W 1515 r. starostą kłeckim był Maciej Czarnkowski (ok. 1488 †1542) syn Sędziwoja, kasztelan bydgoski od 1532 r., jego żoną od 1507 r. była Katarzyna Opalińska. Od co najmniej 1520 r. starostą kłeckim i kcyńskim był Piotr Czarnkowski syn Macieja, kasztelan kaliski 1550 r., poznański 1552 r., m.in. ufundował drewniany kościół w Łopiennie. Czarnkowscy piastowali starostwo do XVII wieku.

Spośród wszystkich starostów kłeckich największą sławę na polach bitewnych zdobył Stanisław z Grabu Grabski h. Wczele (1633-1693), marszałek Trybunału Koronnego, którego łacińskie epitafium znajduje się w kaplicy Matki Boskiej w Farze-Kolegiacie św. Marii Magdaleny przy ul. Gołębiej w Poznaniu.

Ostatnimi starostami kłeckimi byli przedstawiciele rodu Mierosławskich. Antoni Mierosławski (ok 1743 †po 1798), starosta kłecki, z drugiego małżeństwa miał syna Adama Kaspera Mierosławskiego (1785 †1837), pułkownika powstania listopadowego, podpułkownika wojsk napoleońskich, oficera wojska Księstwa Warszawskiego, adiutanta gen. Davutona, kawalera orderu Virtuti Militari, kawalera krzyża Legii Honorowej.

Zobacz też

Przypisy

  1. Dawid Jung, Starostwo kłeckie w latach 1312-1793 w: Towarzystwo Miłośników Kłecka i Ziemi Kłeckiej
  2. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 153.
  3. Dawid Jung, Władysław Sędziwój Czarnkowski h. Nałęcz (ca. 1590-1656), kłecki starosta (1616-1656) i wierszopis (1623) [w:] Wierszpisowie Kłecka w latach 1590-1623. Przyczynki do historii kultury staropolskiej, Biblioteka staropolska, t. 1, s. 80.

Media użyte na tej stronie

POL COA Leliwa.svg
Autor: Grafika źródłowa: Tadeusz Gajl,
POL COA blank.svg – wersja wektorowa: Bastianow,
Heraldic peacock faethers.svg i półksiężyc z POL Stryków COA.svg: WarX,
Gwiazda i połączenie elementów: Avalokitesvara
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Leliwa
POL COA Nałęcz III.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Nałęcz III
POL COA Rola.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Bastianowa (Bastiana) na podstawie:
  • Christoph von Bartkowski – hełm, korona, labry
  • Tadeusz Gajl – klejnot, godło
  • Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa wszystkich elementów .
, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Rola
POL COA Wczele.svg
Autor: Pobog1524, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb szlachecki "Wczele"
POL COA Leszczyc.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .