Starsza kursywa rzymska
Starsza kursywa rzymska zrodziła się w I wieku z potrzeby szybkiego pisania. Kursywa wywodzi się z kapitały i jest w znacznej części pismem majuskulnym: w dwóch liniach nie mieści się wyraźnie charakterystyczne długie „S”. Szybkość pisania uzyskano w kursywie przez znaczącą niekiedy redukcję niektórych elementów liter, np. „m” to trzy pionowe kreski.
Kursywy używano do pisania listów, osobistych notatek, tymczasowych zapisków, do sporządzania bieżących rachunków. Pisano więc zazwyczaj na tabliczkach woskowych oraz na pojedynczych kartach papirusu.
Najbardziej znane antyczne dokumenty zapisane kursywą to fragmenty papirusów z Herkulaneum, datowane na okres między 53 a 79 rokiem po Chr.; późniejsze o stulecie tabliczki z kopalń złota w Siedmiogrodzie (dzisiejsze Vöröspatak) powstałe w latach 131–167; egipskie papirusy z IV–VI wieku.
Z kursywy starszej wywodzi się młodsza kursywa rzymska.
Bibliografia
- Aleksander Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, PWN: Warszawa 1973
- Władysław Semkowicz, Paleografia łacińska, Universitas: Kraków 2007, wyd. 2, ISBN 97883-242-0757-2
Media użyte na tej stronie
Portion of a surviving papyrus fragment at the Königliche Museen zu Berlin, Germany, containing portions of speeches delivered in the Senate, ascribed to the reign of Claudius, year 41 to 54. The facsimile is from F. Steffens, Lateinische Palaeographie, table 4, ed. 1906.
In the following transcription, j is used to represent the written long i, and apices have been indicated.
uobis · ujdetur · p[atres] · c[onscripti] · decernámus · ut · etiam
prólátis · rebus ijs · júdicibus · necessitas · júdicandi
jmponátur quj · jntrá rerum · agendárum · dies
jncoháta · judicia · non · peregerint · nec
defuturas · ignoro · fraudes · monstróse · agentibus
multas · aduersus · quas · excogitáuimus · spero