Stary Cmentarz w Łodzi

Stary Cmentarz w Łodzi

nr rej. A/273, A/274, A/275 z 16 września 1980[1]
Stary Cmentarz
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Miejscowość	Łódź
Typ cmentarza	wielowyznaniowy
Powierzchnia cmentarza	ok. 21 ha
Data otwarcia	1855
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Łodzi Stary Cmentarz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Stary Cmentarz
Położenie na mapie województwa łódzkiego Stary Cmentarz
51°46′38″N 19°26′06″E/51,777222 19,435000

Kaplica Karola Scheiblera

Ewangelicka kapliczka

Stary Cmentarz w Łodzi – jedna z najważniejszych nekropolii w Łodzi. Cmentarz jest trójwyznaniowy – podzielony stosownie do wyznań na części: katolicką (11 ha), ewangelicką (9 ha) i prawosławną (niespełna 1 ha).

Historia

Cmentarz założony został w 1855, znajduje się przy zbiegu ulic Ogrodowej i Srebrzyńskiej.

Od 1995, cyklicznie 1 listopada, prowadzona jest kwesta na rzecz ratowania zabytków Cmentarza. Od tej pory uratowano i odnowiono już kilkadziesiąt obiektów cmentarza. Inicjatorem tej akcji był Wojciech Słodkowski (dziennikarz łódzkiej telewizji), który prowadził ją co roku do 2012^[2]. Zbiórkę teraz organizuje, po swoim powstaniu w 1999 Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem któremu od początku przewodniczył nieżyjący już Stanisław Łukawski (nestor łódzkich przewodników).

W roku 2009 powstał film dokumentalny Nekropolis. Łódzkie trójprzymierze cieni w reżyserii Andrzeja B. Czuldy o Cmentarzu Starym, historii Łodzi i najwybitniejszych postaciach tworzących to miasto w okresie fabrykanckim, a pochowane na tej trójwyznaniowej nekropolii.

W 2015 Stary Cmentarz został uznany pomnikiem historii^[3].

Grobowce

Znajdują się tu mauzolea łódzkich rodów fabrykanckich – Grohmanów, Geyerów, Kunitzerów, Kindermannów. Najokazalszym z nich w części ewangelickiej jest neogotyckie mauzoleum wystawione w latach 1885–1888 według projektu Edwarda Lillpopa i Józefa Piusa Dziekońskiego zwane Kaplicą Scheiblerów, w której pochowany jest Karol Scheibler. Nad częścią katolicką dominuje neorenesansowe mauzoleum rodziny Heinzlów, wzniesione w latach 1899–1904 według projektu berlińskiego architekta Franciszka Schwechtena, w której jako pierwszy spoczął Juliusz Heinzel^[4]. W prawosławnej części nekropolii pochowani są przede wszystkim rosyjscy urzędnicy carscy i żołnierze. Znajduje się tam mauzoleum Gojżewskich. W sumie ponad 200 grobowców Starego Cmentarza w Łodzi wpisanych jest do rejestru zabytków.

Niektóre groby na Starym Cmentarzu

• Grobowiec Ernsta Leonhardta
• Grób małego dziecka śpiącego na poduszce
• Grób rodziny Heiman-Jareckich
• Kaplica Heinzlów
• Kaplica Scheiblera
• Mauzoleum Gojżewskich
• Pomnik Sophie Biedermann
• zbiorowa mogiła harcerek z 15 ŁDH, które utonęły 18 lipca 1948 na jeziorze Gardno^[5]

Niektóre osoby pochowane na Starym Cmentarzu

Przypisy

Bibliografia

• Jan Dominikowski: Nekropolia Łodzi wielkoprzemysłowej. Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. Dzieje i sztuka 1854–1945. Łódź 2004 ISBN 83-904224-5-X (podstawowa pozycja do dziejów zespołu cmentarzy przy ul. Ogrodowej-Srebrzyńskiej oraz jego architektury funeralnej)
• Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska: Spacerownik, Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. gazeta.pl, 2007-10-27. [dostęp 2012-07-21].
• Zbigniew Piąstka: W cieniu alei cmentarnych. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, 1990.
• Krzysztof Stefański: Stary cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Łodzi, Łódź 1992.

Linki zewnętrzne

• Stary Cmentarz w Łodzi. starycmentarz.org archive.org.
• Cmentarz Stary w Łodzi. cmentarz-stary.w-lodzi.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-01)].
• Stary Cmentarz w Łodzi (dzień Wszystkich Świętych)