Stary Ratusz w Radomiu
 Rekonstrukcja fasady Starego Ratusza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Zniszczono | |
Położenie na mapie Radomia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 51°24′11″N 21°08′32″E/51,403056 21,142222 | |
Stary Ratusz w Radomiu – gotycko-renesansowy budynek usytuowany na radomskim Rynku. Od XIV do XIX w. siedziba władz miejskich. Rozebrany w 1819 roku.
Historia
Dokładna data wybudowania ratusza nie jest znana. Według starszych opracowań budynek powstał w okresie lokacji Nowego Miasta przez Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku[1]. Możliwe jednak, że powstał później w wieku XV[1]. Najstarsze zachowane plany Radomia z końca XVIII i początku XIX w. umieszczały ratusz na środku rynku[2], zaś plan projekt regulacji miasta z 1818 sytuował go w zachodniej części rynku na osi ulicy Rwańskiej[3]. Badania archeologiczne z 2014 potwierdziły lokalizację w zachodniej części rynku[4].
Piwnice budowli zajmowały magazyny i więzienie, parter archiwum miejskie, kasa i sąd, a piętro sala Rady Miejskiej. W budynku znajdował się też prawdopodobnie miejski arsenał. Stary Ratusz był nie tylko siedzibą magistratu i burmistrza Radomia, ale też m.in. miejscem obrad działającej w Radomiu najwyższej izby obrachunkowej I Rzeczypospolitej, Trybunału Skarbowego Koronnego (tzw. komisji radomskiej). W czerwcu 1767 roku zawiązano w nim konfederację radomską. Stary Ratusz był trzykrotnie przebudowywany – po pożarze w XVI wieku, po Potopie Szwedzkim oraz w latach 70. XVIII wieku. Władze miejskie opuściły zdewastowany budynek w 1819 roku, kiedy rozebrano go na rozkaz namiestnika Królestwa Józefa Zajączka. Jedynym zachowanym fragmentem budowli są kamienne fundamenty[5][6][7].
Architektura
Wygląd ratusza znany jest dzięki obrazowi przedstawiającemu radomski rynek, namalowanemu w 1808 roku przez Samuela Hoppena czyli 10 lat przed rozbiórką obiektu. Był to bezwieżowy, ceglany, gotycko-renesansowy budynek z drewnianym podcieniem, o ostrołukowych oknach, zwieńczony prawdopodobnie pierwotnie dwoma szczytami( na obrazie Hoppena widoczny tylko jeden). Pierwotnie na planie zbliżonym do kwadratu (ok. 12 x 11 metrów), w późniejszym okresie rozbudowany do wymiarów ok. 18 x 11 metrów[5][6][7].Główne wejście znajdowało się od strony północnej w postaci rozbudowanej, murowanej galerii.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Barczyk, Marciniak-Barczyk i Marciniak 2015 ↓, s. 294.
- ↑ Barczyk, Marciniak-Barczyk i Marciniak 2015 ↓, s. 294–295.
- ↑ Barczyk, Marciniak-Barczyk i Marciniak 2015 ↓, s. 295.
- ↑ Barczyk, Marciniak-Barczyk i Marciniak 2015 ↓, s. 293.
- ↑ a b red. W. Kalinowski, Architektura i urbanistyka Radomia, Lublin 1979, s. 76-78.
- ↑ a b red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 228.
- ↑ a b Iwona Kaczmarska: Jak to z ratuszem było.... CoZaDzień.pl. [dostęp 2015-02-03].
Bibliografia
- Grzegorz Barczyk, Joanna Marciniak-Barczyk, Wojciech Marciniak. Najstarszy ratusz Nowego Miasta w Radomiu w świetle badań archeologiczno-architektonicznych. „Radomskie Studia Humanistyczne”. Tom II, 2015.
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor: Kubsson94, Licencja: CC BY-SA 4.0
Reconstruction of the facade.