Starzyno (województwo pomorskie)

Starzyno

wieś
(c) I, Chrumps, CC BY 3.0 Kościół pw. św. Michała Archanioła w Starzynie
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	pucki
Gmina	Puck
Wysokość	36 m n.p.m.
Liczba ludności (2007)	1226
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	84-107[1]
Tablice rejestracyjne	GPU
SIMC	0170794
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck Starzyno
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Starzyno
Położenie na mapie województwa pomorskiego Starzyno
Położenie na mapie powiatu puckiego Starzyno
54°45′21″N 18°15′46″E/54,755833 18,262778

Starzyno (kaszb. Starzno lub też Starzëno)^[2] – wieś kaszubska w Polsce, położona na Pobrzeżu Kaszubskim w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck^[3][4], przy drodze wojewódzkiej nr 213.

W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie gdańskim.

Integralne części wsi

Historia

Pierwsze wzmianki o Starzynie (z roku 1207) wymieniają wieś jako własność cystersów oliwskich (darowizna księcia pomorskiego Sambora I). W roku 1772 Starzyno znalazło się na obszarze administracji zaboru pruskiego i pozostawało w nim do 1918 roku. Przed 1920 wieś nosiła nazwę niemiecką Groß Starsin, dawniej Starrin^[5]. Po I wojnie światowej należało do ówczesnego powiat morski II Rzeczypospolitej. Wraz z sąsiednimi Sulicicami była jedną z najbardziej rdzennych kaszubskich miejscowości powiatu puckiego i zarządzana przez polskiego dziedzica. Trwanie mieszkańców przy kaszubskości doprowadziło (poprzez administrację pruskiego zaborcy) do niekorzystnego poprowadzenia powiatowej linii kolejowej do Krokowej (linia ominęła Starzyno i Sulicice).

Podczas okupacji niemieckiej nazwa Groß Starsin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Großstarsen^[6].

Infrastruktura

• Ochotnicza Straż Pożarna, wcielona do Krajowego Systemu Ratunkowo-Gaśniczego
• Szkoła Podstawowa im. Władysława Konefki^[7]
• Kościół parafialny Św. Michała Archanioła^[8]

Zabytki

• Murowany kościół barokowy z 1649 roku ufundowany przez opata oliwskiego Aleksandra Kęsowskiego. W kościele znajduje się cenne wyposażenie^[9]
• Pozostałości starego folwarku
• Brama wjazdowa z 1 poł. XIX wieku^[9]
• Wieża przy bramie wjazdowej pochodzący z początku XIX wieku z zegarem pochodzącym prawdopodobnie z XVI wieku^[9]
• Spichrz piętrowy z XVIII lub XIX wieku^[9]
• Ruiny kuźni, dawnej śrutowni pochodzącej z końca XVII wieku^[9]

Zobacz też

• Parafia św. Michała Archanioła w Starzynie
• Puszcza Darżlubska
• Starzyński Dwór

Przypisy

Bibliografia

• "Dzieje Krokowej i okolic" pod red. Andrzeja Grotha wyd. Marpress Gdańsk 2002
• "Historia Pucka" pod red. Andrzeja Grotha wyd. Marpress Gdańsk 1998
• "Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów Słowiańskich" Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski Druk " WIEKU" Nowy-Śwlat 1900.
• "Jeden z Wiela" Zbigniew Gach wyd. ARKUN Gdynia 1991
• - 100 Jahre Eisebahnen im Putziger Land [100 lat kolei na Ziemi Puckiej] - materiały promocyjne Muzeum Ziemi Puckiej, pod red. Elżbiety Lewandowskiej. Puck 1997 r
• Strona internetowa parafii w Starzynie
• Strona internetowa Zespołu Szkół w Starzynie

Linki zewnętrzne

• Strona OSP Starzyno (wersja archiwalna)