Statecznik (oświetlenie)

Schemat świetlówki ze statecznikiem indukcyjnym: statecznik (G ) włączony jest szeregowo z rurą wyładowczą (A)

Statecznikurządzenie elektryczne mające za zadanie ograniczenie natężenia prądu płynącego przez lampę wyładowczą. Ma postać indukcyjnego dławika lub jest układem elektronicznym, który może również pełnić funkcję zapłonnika. Najczęściej zabudowany jest w oprawie lampy, lecz np. niektóre świetlówki kompaktowe mają wbudowany układ stabilizacyjno-zapłonowy.

Konieczność stosowania stateczników wynika z nieliniowej i niejednoznacznej[a] charakterystyki prądowo-napięciowej lamp wyładowczych. Gdy lampa jest zasilana napięciem przemiennym, podczas narastania napięcia, lampa początkowo nie świeci i nie pobiera prądu. Po przekroczeniu pewnej wartości napięcia rozpoczyna się wyładowanie elektryczne, a w związku z pojawieniem się w gazie dużej ilości jonów, następuje szybki wzrost przewodzenia gazu. Przy braku statecznika następowałby wówczas bardzo szybki wzrost przepływającego prądu, powodujący zniszczenie lampy. Statecznik (w najprostszej wersji będący cewką o dużej indukcyjności i niskiej rezystancji) nie dopuszcza do szybkiego wzrostu prądu w czasie od początku wyładowania aż do zmiany polaryzacji napięcia na elektrodach lampy[1], po której zmienia się również kierunek prądu i cykl się powtarza.

Zobacz też

Uwagi

  1. Dla określonej wartości napięcia mogą wystąpić dwa różne prądy (analogicznie, dwa różne napięcia dla tego samego prądu), w zależności od tego, czy rozpoczęło się już wyładowanie – w literaturze angielskiej nazywane jest to dynamic resisstane (ujemna rezystancja dynamiczna)

Przypisy

  1. Czas ten, przy zasilaniu z sieci elektroenergetycznej jest nie większy niż 10 ms dla częstotliwości 50 Hz lub 8,333 ms dla 60 Hz.

Media użyte na tej stronie

Fluorescent Light.svg
Classic power circuit for a fluorescent light lamp
Electrical ballast for Mercury-vapor lamps.JPG
Autor: Konradr, Licencja: CC BY-SA 2.5
Statecznik do rtęciówek
Elektronstarterp.jpg
Autor: Photographer: Anton (2005 rp), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Integrated electronic ballast (starter) of a compact fluorescent lamp.
New GE Ballast.JPG
New coil ballast for 18W or 20W lamps