Statki typu Liberty

Statki typu Liberty
Ilustracja
Statek typu Liberty „SS John W. Brown” w roku 2000 na Wielkich Jeziorach
Bandera

 Stany Zjednoczone

Dane podstawowe
Typ

statek towarowy

Historia
Data budowy

1941–1945

Dane techniczne
Wyporność

14 100 t

Nośność (DWT)

10 500 t

Liczebność załogi

42

Długość całkowita (L)

134,57 m

Szerokość (B)

17,34 m

Zanurzenie (D)

7,70 m

Wysokość (H)

11,38 m

Pojemność

9146 RT

Napęd mechaniczny
Silnik

maszyna parowa

Moc silnika

2500 KM

Prędkość maks.

11 w.

Schemat statku typu „Liberty”
Pierwszy statek typu Liberty „Patrick Henry” zwodowany w 1941

Statki typu Liberty (ang. Liberty ships) – transportowe jednostki pływające budowane masowo w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych podczas II wojny światowej, w celu zastąpienia strat wojennych. Statki charakteryzowały się bardzo uproszczoną konstrukcją. W polskim żargonie marynarskim były popularnie nazywane „Liberciakami”. W sumie w latach 1941–1945 wybudowano 2710 statków tego typu[1].

Konstrukcja i historia

Konstrukcja bazowała na zmodyfikowanym brytyjskim modelu statku firmy Joseph L. Thompson & Sons z Sunderlandu zbudowanym w 1879. Statki wyróżniały się niskimi kosztami budowy, prostą konstrukcją i pojemnymi pięcioma ładowniami. Ich zasięg wynosił 17 000 mil morskich, były opalane węglem (wybudowane w Kanadzie) lub olejem (wybudowane w USA). Załoga przeciętnego statku typu „Liberty” składała się z 42 oficerów i marynarzy (podczas wojny dodatkowo z 21 artylerzystów).

Pierwszy statek typu Liberty „Patrick Henry” został wybudowany w ciągu 244 dni. Po wprowadzeniu produkcji seryjnej wybudowanie jednego statku zajmowało 40 dni. Rekordzistą serii był statek „Robert E. Peary” (od położenia stępki do zwodowania stocznia potrzebowała 4 dni, 15 godzin i 30 minut, trzy dni później statek wyruszył w rejs próbny).

Na skutek działań wojennych zatonęło 196 statków typu „Liberty”. Dodatkowo około 100 statków zatonęło na skutek pęknięć wadliwych spoin (głównie w konwojach atlantyckich i arktycznych). Statki typu „Liberty” zostały zastąpione statkami typu „Victory”.

Jedynym statkiem typu „Liberty” w składzie Polskiej Marynarki Handlowej podczas II wojny światowej był s/s „Opole”, dzierżawiony przez Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, który został zwrócony Stanom Zjednoczonym w 1947[2].

Statki muzea

SS Jeremiah O’Brien

W porcie w San Francisco, statek brał udział w desancie w Normandii.

SS John W. Brown

W porcie Baltimore w stanie Maryland.

SS Arthur M. Huddell

W porcie w Pireusie przemianowany na SS Hellas Liberty.

Statki typu Liberty pod polską banderą

Podczas II wojny światowej

Statki zakupione po wojnie (w latach 1958–1963)[4]

  • s/s „Huta Ferrum” (eks George H. Flanders) – nr 1619, lista statków typu Liberty według numeru kadłuba (1501–1650)
  • s/s „Huta Będzin” (eks Samlamu)
  • s/s „Przyszłość” (eks Amelia Earhart)
  • s/s „Kopalnia Czeladź” (eks Samdak / John Russel Pope)
  • s/s „Kopalnia Bobrek” (eks David F. Barry)
  • s/s „Chorzów” (eks Horace Wells)
  • s/s „Kopalnia Miechowice” (eks Samettrick)
  • s/s „Huta Sosnowiec” (eks Samsylarna)
  • s/s „Kopalnia Siemianowice” (eks Morris Sheppard)
  • s/s „Huta Zygmunt” (eks James Oliver Curwood)
  • s/s „Kopalnia Zabrze” (eks Raymond V. Ingersoll)
  • s/s „Huta Łabędy” (eks James G. Maguire)
  • s/s „Kopalnia Kazimierz” (eks Margaret Brent)
  • s/s „Huta Ostrowiec” (eks Ralph A. Cram)
  • s/s „Kopalnia Mysłowice” (eks Gideon Welles) – nr 563, lista statków typu Liberty według numeru kadłuba (451–600)

Przypisy

  1. Liberty Ships built by the United States Maritime Commission in World War II, www.usmm.org [dostęp 2022-03-21].
  2. Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej, Warszawa 1989, s. 137.
  3. Prawdopodobnie przypadkowo uchwycony na pocztówce wydanej przez PTTK około 1952 pod tytułem „Flota handlowa” [pocztówka nr 692], nr zamówienia w drukarni – Zakłady Wklęsłodrukowe RSW „Prasa”, Warszawa, nr 2-B-28585.
  4. Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej, Warszawa 1989, s. 139.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Liberty ship construction 07 bulkheads.jpg
Construction of a Liberty ship at Bethlehem-Fairfield Shipyards Inc., Baltimore, Maryland (USA) in March/April 1943.
Original caption:”On the sixth day, 850 tons of the ship are in place. Bulkheads and girders below the second deck are in place. The bulkheads and inner bottom tanks were prefabricated.”
SS Patrick Henry Liberty ship 1941.jpg
The first Liberty ship SS Patrick Henry shortly after its launch in September 1941.
Liberty ship construction 11 prepared for launch.jpg
Construction of a Liberty ship at Bethlehem-Fairfield Shipyards Inc., Baltimore, Maryland (USA) in March/April 1943.
Original caption: “On the twenty-fourth day the ship is ready for launching. The christening platform is in place.”
Liberty ship construction 03 keel plates.jpg
Construction of a Liberty ship at Bethlehem-Fairfield Shipyards Inc., Baltimore, Maryland (USA) in March/April 1943: laying of the keel plates on the second day of construction.
Original caption:” Bethlehem Fairfield shipyards, near Baltimore, Maryland. Construction of a Liberty ship. Laying of the keelplates to which will be attached the vertical keel.”
Libertyship linedrawing en.jpg
Autor: Kallgan, Licencja: CC BY-SA 3.0
line drawing of a Liberty ship
Liberty ship construction 10 upper decks.jpg
Construction of a Liberty ship at Bethlehem-Fairfield Shipyards Inc., Baltimore, Maryland (USA) in March/April 1943.
Original caption: “On the fourteenth day the upper deck has been erected and mast houses and the after-deck house are in place. Electrical conduits and engine and boiler room piping are being installed.”
Liberty ship construction 09 lower decks.jpg
Construction of a Liberty ship at Bethlehem-Fairfield Shipyards Inc., Baltimore, Maryland (USA) in March/April 1943.
Original caption: “On the tenth day 1575 tons of ship are in place. The lower deck is being completed and the upper deck amidship is erected with the inner stack installed.”
SS John W Brown.jpg

SS John W. Brown on the Great Lakes in 2000. John W. Brown is one of only two surviving World War II Liberty Ships, the other being the SS Jeremiah O'Brien.