Statut piotrkowski (1496)

Statut piotrkowski – zespół przepisów prawnych wprowadzony 1 czerwca 1496 (za panowania Jana I Olbrachta), za cenę udziału szlachty w wyprawie na Mołdawię.

Postanowienia

Statut piotrkowski polepszał położenie prawne szlachty w Polsce, nadając jej rozliczne przywileje. Zabraniały m.in. mieszczanom obejmowania urzędów i nabywania posiadłości gruntowych „prawem ziemskim”, zezwalały szlachcie na wywożenie i sprowadzanie towarów bez cła, ustanawiały wolność spławu i zabraniały chłopom opuszczać wsi. Odtąd tylko jeden chłop w roku mógł opuścić wieś oraz tylko jeden przedstawiciel rodziny chłopskiej mógł zmienić zawód i przenieść się do miasta (jeśli był to jedynak musiał pozostać na wsi). Potwierdzono prawo, że wojewoda mógł decydować o cenach wyrobów rzemieślniczych (taksy wojewodzińskie). Doraźnym celem politycznym nadania statutów piotrkowskich było zjednanie sobie szlachty przez króla[1][2][3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Historia Polski. Kalendarium dziejów: Pradzieje-1655, red. A. Nowak, Kraków 2010, s. 282.
  2. R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 2, opr. J. Wyrozumski, Kraków 1995, s. 461-462.
  3. M. i Z. Wojciechowscy, Polska Piastów. Polska Jagiellonów, Poznań 1946, s. 356-357.

Bibliografia

  • Przywilej, [w:] Historia. Encyklopedia szkolna WSiP, wyd. 4 zm. i rozsz., red. A. Friszke, E.C. Król, Warszawa 2004, s. 731.