Staw (powiat chełmiński)
| wieś | |
 Dwór w Stawie zbudowany na przełomie XIX/XX wieku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 106[1] |
| Strefa numeracyjna | 56 |
| Kod pocztowy | 86-221[2] |
| Tablice rejestracyjne | CCH |
| SIMC | 0848144 |
Położenie na mapie gminy Papowo Biskupie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Papowo Biskupie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego  | |
 53°16′52″N 18°34′10″E/53,281111 18,569444 | |
Staw – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie. Staw zajmuje powierzchnię 495 hektarów[3].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie toruńskim.
Historia
Średniowiecze
Pierwsza informacja o miejscowości pochodzi z 1398 roku[3]. Wieś występowała pod nazwami: Stabe (1398), Steben (1438), Steeeben, Stob, Stabon, Staw (1570)[3]. W średniowieczu Staw należał do komturstwa, a następnie do prokuratora papowskiego[3]. W latach 1398-1406 w Stawie znajdował się folwark zakonny[3]. w 1418 roku w Stawie mieszkali Jenechen płacący czynsz w wysokości 4,5 grzywny oraz nieznany z imienia karczmarz płacący 8 szkojców[3]. W latach 1423-1424 pochodzący z miejscowości Beneke Reyneke był zobowiązany do 1 służby w zbroi lekkiej[3]. W 1438 roku Staw płacił czynsz w wysokości: 1 wiardunek (od Michała), 22 szkojce (od Hansa von Veldechena), po 4 funty pieprzu i po 3 korce zboża do reszty mieszkańców[3]. W późnym średniowieczu Staw należał do klucza papowskiego[4].
Od 1466 roku Staw należał do królów polskich[3]. W 1505 roku król Aleksander Jagiellończyk przekazał wieś biskupom chełmińskim[3]. W 1614 roku Staw stanowił uposażeni kanonika Fabiana Konopackiego[3].
Czasy nowożytne
W 1723 roku w Stawie znajdowało się 5 gospodarstw (każde posiadało przywilej)[3]. Sołtys wsi posiadał 5 włók[3]. W miejscowości znajdowała się karczma oraz prawdopodobnie młyn (w inwentarzach pochodzących z 1723 roku jest mowa o włókach młynarskich)[3]. W 1740 roku inwentarz gospodarczy wymieniał następujących gospodarczy: Szczepienski, Mikułka, Groszenski, Turski, Potocki[3]. 11 lutego 1750 roku Staw przeszła do areału katedry diecezji chełmińskiej w Chełmży[3]. W 1772 roku Staw należał do Prus.
W 1773 roku odbył się pierwszy spis ludności w Stawie[3]. Wieś wtedy zamieszkiwały 83 osoby (wśród nich: Jan Lipieński, Stanisław Łaski, Wojciech Grosiewski, robotnicy folwaczani Mateusz (?) i Wojciech Meller[3]. Do 1832 roku właścicielem miejscowości został Thoma Cyrankowski, od 1832 Magdalena Mroczynkowska, od 1859 Kazimierz i Rozalia Meller, w latach 1895-1909 Franc i Julianna Sarneccy, w latach 1913-1919 Meller, 1919-1930 rodzina Cieszkowskich, 1930-1935 Franciszek Sarnecki[3][5]. Po Sarneckim wieś przeszła do rąk J. Kotlewskiego[4].
W 1885 roku Staw posiadał 495 hektarów powierzchni, 32 budynki (14 mieszkalnych)[4]. Wieś zamieszkiwało 186 mieszkańców (178 katolików, 2 ewangelików i 6 Żydów)[4].
Z przełomu XIX/XX wieku pochodzi istniejący do dzisiaj pałac[4].
Współczesność
Po II wojnie światowej miejscowość upaństwowiono, w 1947 roku weszła w skład Zakładu Rolnego we Wrocławkach[4].
W 1995 roku w Stawie wybudowano wodociągi[6]. W 2005 roku wymieniono oświetlenie uliczne[7]. W 2006 roku przy wsparciu powiat chełmińskiego wyremontowano drogę Papowo Biskupie-Staw[5]. W 2011 roku wyremontowano drogę Staw-Bartlewo[8].
W 2013 roku w Stawie działały dwa podmioty gospodarcze[4].
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 133. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ a b c d e f g Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 41. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ a b Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 134. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 142. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 144. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 146. ISBN 978-83-940216-0-3.
- Siedziba gminy: Papowo Biskupie
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor:
Mapa gminy Papowo Biskupie, Polska
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Chełmno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.45 N
- S: 53.16 N
- W: 18.26 E
- E: 18.75 E
Herb wsi i gminy Papowo Biskupie.