Staw Olszak

Staw Olszak
Staw Olszak widziany od zachodu
Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Poznań
Hydrologia
Rzeki zasilające	Cybina
Rzeki wypływające	Cybina
Położenie na mapie Poznania Staw Olszak
Położenie na mapie Polski Staw Olszak
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Staw Olszak
52°23′35,03″N 17°00′15,15″E/52,393064 17,004208

Budowla piętrząca staw Olszak na Cybinie

Staw Olszak – ostatni z czterech wstępnych stawów zaporowych pomiędzy Jeziorem Swarzędzkim a Jeziorem Maltańskim. Powstał przez spiętrzenie wód rzeki Cybiny po jej wpłynięciu w granice Poznania w dolinie pomiędzy osiedlem Przemysława a Nowym Zoo. Zadaniem zbiornika jest spowolnienie przepływu Cybiny i jej samooczyszczenie dla utrzymania funkcji rekreacyjnej Jeziora Maltańskiego i zapewnienie mu odpowiedniej klasy czystości. Staw wchodzi w skład użytku ekologicznego "Olszak I".

Historia powstania

W latach 80. XX w. opracowano koncepcję Wykorzystanie metod biologicznych dla oczyszczenia wód rzeki Cybiny przed wprowadzeniem ich do Zbiornika Maltańskiego. Jej realizacja zaowocowała odbudowaniem w roku 1989 roku stawu Olszak. Inwestycja jednak została przerwana i w efekcie w latach 1995-96 konieczne było dokonanie rekultywacji, spuszczenie wody i usunięcie zgromadzonych w nim osadów dennych.

Podstawowe parametry techniczne

Spiętrzenie Cybiny następuje od budowli piętrzącej na 4,316 km (licząc od ujścia rzeki do kanału ulgi na Warcie).

Flora i fauna obserwowana w stawie i jego okolicy

Przeprowadzane sukcesywnie waloryzacje doliny Cybiny wykazują, iż staw i jego okolica należą do terenów o dużych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. W celu ich zachowania Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania w 1994 roku utworzył w tym miejscu użytek ekologiczny "Olszak I", wytyczył ścieżki przyrodnicze o charakterze dydaktycznym oraz zlecił opracowanie przewodników dla różnych poziomów nauczania.

W otoczeniu stawu oraz na i pod jego powierzchnią występują:

• roślinność wokół stawu: czeremcha pospolita, czeremcha amerykańska, bez czarny, głóg jednoszyjkowy, chmiel zwyczajny, jemioła pospolita, mniszek lekarski, szakłak, topola czarna, łopian większy, klon zwyczajny, brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy, trzmielina pospolita, leszczyna, konwalia majowa, wiechlina gajowa, kostrzewa czerwona
• roślinność wodna i bagienna: trzcina pospolita, pałka szerokolistna, pałka wąskolistna, jeżogłówka gałęzista, manna mielec, tatarak zwyczajny, turzyca, grążel żółty, rdestnica pływająca, rzęsa drobna, rogatek sztywny, rogatek krótkoszyjkowy, knieć błotna, kosaciec żółty, żabieniec babka wodna, rdest ziemnowodny, skrzyp błotny, olsza czarna, wierzba szara
• owady: kruszczyca złotawka, biegacz fioletowy, szykoń czarny, żuk gnojowy, słonik żołędziowiec, świtezianka błyszcząca, pływak żółtobrzeżek, nartnik
• mięczaki: ślimak winniczek, bursztynka, zatoczek rogowy, zatoczek pospolity, błotniarka stawowa, zagrzebka pospolita, żyworodka pospolita, szczeżuja wielka, skójka zaostrzona, groszkówka
• ryby: koza, karp, okoń europejski, szczupak pospolity, płoć, leszcz, ukleja
• płazy i gady: żaba trawna, żaba moczarowa, ropucha szara, żaby zielone, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, zaskroniec zwyczajny
• ptaki: jemiołuszka, myszołów zwyczajny, krogulec, sowa, uszatka, puszczyk, kukułka zwyczajna, wilga zwyczajna, sójka zwyczajna, dzięcioł, zięba zwyczajna, kos, rudzik zwyczajny, raniuszek, sikora bogatka, modra, sosnówka, uboga, świstunka, pokrzewka czarnołbista, łyska, kokoszka zwyczajna, kaczka krzyżówka, głowienka, czernica, gągoł, perkoz dwuczuby, zausznik, błotniak stawowy, łabędź niemy
• ssaki: wiewiórka pospolita, kuna, nietoperz, sarna, dzik, lis, mysz leśna, nornica ruda, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, jeż zachodni, rzęsorek rzeczek, wydra, piżmak, bóbr europejski

Bibliografia

• dr Ryszard Gołdyn, mgr inż. Janusz Grabia: Program ochrony wód rzeki Cybiny. Poznań: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania, 1998. ISBN 83-906665-2-9.
• Agnieszka Drzewiecka: Użytek Ekologiczny Olszak I i Olszak II. Poznań: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania, 2004. ISBN 83-89343-07-X.
• Krystyna Laskowska-Dzięciołowska: Użytek Ekologiczny Olszak I i Olszak II. Poznań: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania, 2004.
• Andrzej Bereszyński, Ewa Homan. Występowanie bobra europejskiego (Castor fiber Linnaeus, 1758) w Poznaniu. „Nauka Przyroda Technologie – dział Zootechnika”. 2 (1), 2007. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. ISSN 1897-7820. 

Wody w Poznaniu Rzeki, potoki i cieki Warta Babinka Bogdanka Ceglanka Chartynia Cybina Czapnica Darzynka Dworski Rów Głuszynka Główna Głuszec Golęcinka Górczynka Junikowski Strumień Kaczeniec Kotówka Krzesinka Krzyżanka Leśny Potok Ławica Łężynka Michałówka Obrzyca Piaśnica Pietrzynka Plewianka Pokrzywka Polny Rów Potok Umultowski Przeźmierka Rów Marlewski Rów Minikowski Rów Obrzycki Rów Strzeszyński Rów Złotnicki Różany Potok Samica Kierska Seganka Skórzyna Spławka Starynka Struga Strzeszyński Strumień Szklarka Świątnica Wierzbak Wirynka Zielinka Żegrzynka Struga Karmelicka (nieistniejąca) Potok Naramowicki (nieistniejący) Strumień Świętojański (nieistniejący) Jeziora Jezioro Kierskie Jezioro Strzeszyńskie Jezioro Rusałka Jezioro Maltańskie Jezioro Umultowskie Stawy i glinianki Szachty (Staw Baczkowski Głęboki Dół Staw Kachlarski Karpętaj Staw Rozlany Stara Baba Staw Świerczewo) Kajka Stawy Strzeszyńskie Stawy Sołackie Staw Antoninek Staw Browarny Staw Olszak Staw Młyński (Naramowice) Staw Młyński (Antoninek) Stawy przy Kampusie UAM Morasko Zimna Woda Czapnica Ślum (nieistniejący) Obiekty inżynieryjne Jaz Maltański Łazienki rzeczne w Poznaniu Port rzeczny w Poznaniu Stare koryto Warty Stara Rzeka (koryto Warty) Śluza Katedralna Śluza Cybińska Tama Berdychowska Wielka Śluza Portal:Poznań Wikiprojekt:Poznań