Stearyna

Stearyna – potoczna nazwa mieszaniny w większości nasyconych kwasów tłuszczowych: kwasu palmitynowego (C
15
H
31
COOH
) i kwasu stearynowego (C
17
H
35
COOH
), od którego pochodzi nazwa stearyny, oraz nieznacznej ilości kwasów nienasyconych.

Może być produkowana z surowca pochodzenia zwierzęcego – tłuszczów zwierzęcych, w tym tłuszczu wołowego (zawiera wtedy najwięcej kwasu stearynowego) lub z surowców roślinnych – olejów np. palmowych.

W Polsce wytwarzana jest od 2014 roku w procesie uwodornienia kwasów tłuszczowych przez Zakłady Azotowe CHORZÓW Spółka Akcyjna, należących do Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy”.

Zastosowanie

Stearyna znajduje zastosowanie jako składnik żywności, kosmetyków, świec i wyrobów przemysłowych. Przede wszystkim, jako modyfikator konsystencji lub temperatury topnienia produktu, jako środek antystatyczny, czy też zapobiegający utlenianiu.

Wykorzystywana jest przy produkcji kauczuku syntetycznego oraz mieszanek gumowych, a z nich różnego rodzaju wyrobów gumowych, w tym opon, taśm transporterowych dla górnictwa, uszczelek itp.

W procesie produkcji gumy stearyna dodawana jest w charakterze wielofunkcyjnego dodatku jako: plastyfikator, dyspergator napełnień mineralnych oraz aktywator przyspieszaczy wulkanizacji.

Stearyna w procesie produkcji świec służy do utwardzania wosku, wpływa na temperaturę i długość palenia, zwiększając trwałość i krystalizację świecy.

Jako dodatek do mydła utwardza je i nadaje perłowego połysku.

W branży przetwórstwa tworzyw służy m.in. jako środek smarny zewnętrzny i obniżający lepkość przy przetwarzaniu PCW (polichlorku winylu).

Proces produkcji

Surowcem do otrzymywania mieszanin kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych w różnych proporcjach są tłuszcze zwierzęce i oleje roślinne. Procesy przetwarzania tych naturalnych surowców należą do chemii naturalnych związków organicznych, oleochemikaliów. Proces polega na – w pierwszej kolejności – hydrolitycznym rozszczepieniu glicerydów. Produktem rozszczepienia jest mieszanina surowych kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych oraz jako produkt uboczny, roztwór wodno-glicerynowy. Pół-produktem są destylowane kwasy tłuszczowe. Otrzymane destylowane kwasy tłuszczowe poddawane są następnie procesowi uwodornienia do stearyny. Jest to proces chemiczny, otrzymana stearyna, jako mieszanina kwasów tłuszczowych w przeważającej ilości nasyconych charakteryzuje się postacią stałą w temperaturze pokojowej.

Stearyna może mieć różny stopień uwodornienia, a więc różny stopień twardości, temperatury topnienia i liczby jodowej, które są podstawowym parametrem ją określającym[1].

Roztwór wodno-glicerynowy można zatężyć do gliceryny o zawartości minimum 80% glicerolu, która nadaje się do dalszego uszlachetnienia.

Mieszanina kwasów jest produktem rozkładu stearyny (estru), który to proces jest metodą otrzymywania czystej gliceryny.

Przypisy