Stefanów (powiat garwoliński)

Artykuł51°46′44″N 21°48′56″E
- błąd38 m
WD51°46'43"N, 21°48'56"E, 51°47'4.88"N, 21°49'14.95"E
- błąd38 m
Odległość33 m
Stefanów
wieś
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiatgarwoliński
GminaŻelechów
Liczba ludności (2011)455[1][2]
Strefa numeracyjna25
Kod pocztowy08-430[3]
Tablice rejestracyjneWG
SIMC0697018[4]
Położenie na mapie gminy Żelechów
Mapa konturowa gminy Żelechów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego
Mapa konturowa powiatu garwolińskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Ziemia51°46′44″N 21°48′56″E/51,778889 21,815556

Stefanówwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Żelechów[5][4].

W skład sołectwa Stefanów wchodzi także wieś Budki.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie.

Części wsi

Integralne części wsi Stefanów[5][4]
SIMCNazwaRodzaj
0697030Kałuskieczęść wsi
0697053Podwierzbieczęść wsi

Mieszkańcy wyróżniają jeszcze Kontrowers jako część wsi

Historia

Tereny te były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. Najstarsze znaleziska pochodzą z okresu kultury amfor kulistych (2700-2200 lat p.n.e.). Są to m.in. krzemienne siekierki, noże i dłutko, kamienne toporki i fragmenty glinianych naczyń.

Pierwsza znana wzmianka pochodzi z 1776 roku, wspomniana jest tam osada leśna Budki Francdorf. Wieś nazywała się pierwotnie Francdorf, Franzdorf, Fransdorf. Nazwa pochodzi od niemieckiego imienia Franz (Franciszek) i słowa Dorf oznaczającego wieś. Miejscowość była bowiem zasiedlona początkowo głównie przez Niemców. Byli to osadnicy, którym dziedzic żelechowski, Ignacy Wyssogota Zakrzewski, sprzedał tutejsze lasy, aby je wykarczowali i się tu osiedlili. W spisie z 1827 roku Fransdorf liczył już 80 gospodarstw i 638 mieszkańców. Z racji rozległości i przeprowadzenia w 1880 roku szosy z Żelechowa do Sobolewa, przyjął się podział na Franzdorf I (obecny Stefanów) i Franzdorf II (obecny Piastów). W 1881 roku Franzdorf I liczył 64 gospodarstwa, 569 mieszkańców i 1462 morgi powierzchni.

W czasie I wojny światowej tutejszych Niemców władze carskie wywiozły w głąb Rosji. Później, w okresie międzywojennym mieszkało tam tylko 13 rodzin niemieckich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 7 lipca 1919 roku nastąpiła zmiana nazwy miejscowości Franzdorf I na Stefanów[6]. Nie są jasne przyczyny, dla których nową nazwą nie został Franciszków. Reszta tutejszych Niemców została ewakuowana do Rzeszy w 1942 roku. Syn nauczyciela tutejszej szkoły, Sławomir Kot, zginął rozstrzelany za działalność konspiracyjną 13 stycznia 1944 roku w Warszawie. W tym samym roku Józef Choroś został zesłany na dziesięć do lat do łagrów w ZSRR.

W okresie PRL, w 1958 roku przeprowadzono elektryfikację i założono straż pożarną. W 1963 roku wybudowano zlewnię mleka. W latach 70. wykonano meliorację. Po 1989 roku do wsi doprowadzono telefony i wodociąg (1999). W 2003 roku wybudowano nową remizę strażacką.

Zabytki

  • kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, dawny kościół ewangelicko-augsburski wybudowany około 1905 roku
  • pozostałości dawnego, protestanckiego cmentarza niemieckiego o powierzchni 20 arów

Bibliografia

  • "Stefanów", Jan Zduńczyk, Żelechowiak nr 2/2006

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Stefanów w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2018-12-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-12-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1206 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 lipca 1919 r. w sprawie zmiany nazwy wsi "Francdorf I" na "Stefanów" i "Francdorf II" na "Piastów" (Dz. Urz. MSW z 1919 r. Nr 41, poz. 545)

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat garwoliński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu garwolińskiego, Polska
PL Stefanów kaplica.jpg
Autor: sfu, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Stefanowie w gminie Żelechów.
Żelechów (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Żelechów, Polska