Stefan Barbacki

Stefan Barbacki
Data i miejsce urodzenia

1 września 1903
Wieliczka

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1979
Poznań

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Stefan Barbacki (ur. 1 września 1903 w Wieliczce, zm. 30 lipca 1979 w Poznaniu) – polski genetyk, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i Akademii Rolniczej w Poznaniu.

Życiorys

Rodzina

Stefan Barbacki urodził się w Wieliczce, a jego rodzicami byli Jan Barbacki, sędzia oraz Zofia (z domu Warchałowska). Jego żoną od 1931 była Krystyna Jankowska.

Wykształcenie i kariera naukowa

W latach 1913–1921 uczył się w V gimnazjum klasycznym[1][2] w Krakowie, a następnie był studentem Wydziału Filologicznego i Rolniczego na Uniwersytecie Jagiellońskim i otrzymał na nim w 1925 dyplom magistra inżyniera. U profesora E. Zaleskiego pisząc pracę „Z badań porównawczych nad odmianami pszenicy Sandomierką i Wysokolitewką” w 1929 obronił rozprawę doktorską. Od 1925 do 1945 był pracownikiem działu genetyki i hodowli zbóż Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach i jednocześnie w latach 1935–1936 w Londynie uzupełniał studia w Galton Laboratory. Na UP na Wydziale Rolniczo–Leśnym w 1945 habilitował się z zakresu genetyki i hodowli roślin.

Profesor nadzwyczajny od 1948, a od 1954 profesor zwyczajny. Od 1947 członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk[3]. Od 1945 do 1952 był na stanowisku kierownika Katedry Doświadczalnictwa Rolniczego i Biometrii na UP[4], a następnie do 1970 na WSR był kierownikiem Katedry Genetyki i Hodowli Roślin. Od 1970 do 1973 w poznańskiej PAN był dyrektorem Zakładu Genetyki Roślin. Od 1948 do 1950 na UP dziekan Wydziału Rolniczo–Leśnego, a do 1952 prorektor ds. nauki WSR.

Był aktywnym działaczem wielu towarzystw naukowych. W Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk był od 1961 do 1972 prezesem i od 1958 do 1961 oraz od 1972 do 1975 wiceprezesem. Organizował też i pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Genetycznego. W czasopismach naukowych: „Przegląd Doświadczalnictwa”, „Genetica Polonica”, „Przegląd zagranicznej literatury naukowej z zakresu genetyki i hodowli roślin” pracował na stanowisku redaktora naczelnego. Od 1973 na emeryturze. Zmarł w Poznaniu 30 lipca 1979 i został pochowany na cmentarzu na Sołaczu[5] (kwatera św. Łukasza-20-16).

grób prof. Stefana Barbackiego na cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu

Dorobek naukowy

Autor ponad 150 pozycji drukowanych. Był między innymi: autorem podręcznika „Doświadczalnictwo rolnicze” (1935), monografii „Analiza zmienności i współzależności w zagadnieniach doświadczalnictwa rolniczego” (1939) oraz pracy „Doświadczenia kombinowane” (1951).

Zajmował się w swych badaniach między innymi: genetyką jęczmienia i odmianoznawstwem pszenic (współautor obszernej monografii pszenic polskich). Pod jego kierownictwem prowadzono badania nad genetyką, hodowlą i uprawą łubinu oraz innych roślin pastewnych, strączkowych, motylkowych i traw. Był twórcą dwóch zasadniczych szkół: (1) obejmującej zagadnienia biologiczne (genetyka, hodowla, fizjologia, biochemia, uprawa) podstawy produkcyjności roślin pastewnych oraz (2) tzw. poznańskiej szkoły, dotyczącej zastosowań metod statystycznych w biologii i rolnictwie.

Wykształcił bardzo liczną kadrę specjalistów: promował 32 doktorów nauk rolniczych i przyrodniczych, spośród, których 20 uzyskało stopnie doktora habilitowanego, docenta oraz tytuły profesora, zajmując eksponowane stanowiska kierownicze[6].

Odznaczenia

Przypisy

  1. Przyjęty do klasy I w roku szkolnym 1912/13, zob. Sprawozdanie dyrekcyi C.K. gimnazyum V w Krakowie za rok szkolny 1913/14, Kraków 1914, s. 105.
  2. W roku szkolnym 1920/21 był w ostatniej, VIII klasie. Jest też informacja, że zaciągnął się do wojska w czasie nawały bolszewickiej, zob. Sprawozdanie dyrekcyi C.K. gimnazyum V w Krakowie za rok szkolny 1920/21, Kraków b.d., s 24.
  3. Członek korespondent od 1952, a członek rzeczywisty od 1964
  4. T. Caliński, Rozwój i osiągnięcia w biometrii polskiej, "Przegląd Statystyczny", 2012, 1, s. 47.
  5. Umiejscowienie na portalu Poznańskie cmentarze [dostęp: 28 VI 2017 r.]
  6. T. Caliński, Stefan Barbacki, [w:] Statystycy polscy, Warszawa 2012, s. 28.
  7. 19 lipca 1954 „za zasługi w dziedzinie nauki” M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1463.
  8. M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 1007.

Bibliografia

  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 37. ISBN 83-01-02722-3.

Media użyte na tej stronie

Grób prof. Stefana Barbackiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób prof. Stefana Barbackiego na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu