Stefan Berezowski

Stefan Michał Jan Berezowski

podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1897 Lwów
Data i miejsce śmierci	24 marca 1983 Poznań
Przebieg służby
Siły zbrojne	Cesarsko-królewska Obrona Krajowa Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	K.u.k. Luftfahrtruppen Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	Fliegerkompagnie 8 II bojowa eskadra 1 eskadra wywiadowcza 5. eskadry wywiadowczej 34 eskadra lotnicza 117 eskadra myśliwska Batalion Szkolny Lotnictwa
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka I wojna światowa
Odznaczenia

Stefan Michał Jan Berezowski (ur. 7 lipca 1897 we Lwowie, zm. 24 marca 1983 w Poznaniu) – podpułkownik pilot–obserwator Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Jana i Emili z domu de Fekete. Po wybuchu I wojny światowej został w 1915 roku powołany do służby w armii austro-węgierskiej. Otrzymał przydział do Dywizjonu Armat Polowych Obrony krajowej Nr 43 (niem. k.k. Landwehr Feldkanonendivision Nr 43), z którego został wysłany na rok do szkoły oficerskiej 11 Korpusu w Jägerdorfie. W 1916 roku walczył na froncie włoskim jako dowódca kompanii karabinów maszynowych. W 1918 roku został skierowany do szkoły obserwatorów lotniczych w Wiener Neustadt, po jego ukończeniu otrzymał przydział do skierowany do Fliegerkompagnie 8. Wykonał tam 17 lotów bojowych^[1].

2 listopada 1918 roku przejechał pociągiem z Krakowa do Lwowa i wstąpił do II bojowej eskadry we Lwowie^[2]. 21 stycznia 1919 roku został kontuzjowany w wypadku lotniczym pod Mińskiem^[3], po rekonwalescencji skierowano go do Wojskowej Szkoły Lotniczej w Warszawy. Z powodu trudnej sytuacji na froncie polsko-bolszewickim został w marcu 1919 roku wcielony do 1 eskadry wywiadowczej. Walczył w jej składzie na froncie litewsko-białoruskim, gdzie latał w grupie gen. Szeptyckiego^[1]. 2 i 7 kwietnia wziął udział w lotach nad Lidą, podczas których przeprowadził rozpoznanie oraz zbombardował cele naziemne (m.in. koszary Armii Czerwonej)^[4]. Zostało to odnotowane w porannym komunikacie operacyjnym Sztabu Generalnego z 8 kwietnia 1919 roku^[5]. W lipcu 1919 roku był jednym z dwóch obserwatorów jakimi dysponowała 1 ew, dlatego też często uczestniczył w lotach bojowych^[6].

We wrześniu 1919 roku został skierowany na szkolenie do I Niższej Szkoły Pilotów w Krakowie. 26 kwietnia 1920 roku kontynuował szkolenie w Wyższej Szkole Pilotów na poznańskiej Ławicy. W czerwcu 1920 roku otrzymał przydział do 14 eskadry wywiadowczej^[7]. 20 maja 1920 roku został ciężko ranny podczas lotu bojowego^[1].

8 lipca 1920 roku został zwolniony z czynnej służby w Wojsku Polskim bez zaliczenia do rezerwy^[8]. Powodem zwolnienia było oskarżenie o przyjmowanie łapówek. W 1921 roku został przyjęty z powrotem do czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim. Od 20 listopada 1921 roku służył w 5. eskadry wywiadowczej 3. pułku lotniczego w Poznaniu. 21 maja 1925 roku został mianowany dowódcą 34 eskadry lotniczej^[1]. 18 marca 1926 roku został powołany na stanowisko dowódcy nowo utworzonej 117 eskadry myśliwskiej, które pełnił do rozwiązania eskadry w maju 1926 r^[9]. W 1927 roku został mianowany komendantem pułkowej Szkoły Podoficerów Rezerwy Lotnictwa^[1]. Z dniem 3 listopada 1932 roku został przydzielony na czteromiesięczny kurs oficerów sztabowych lotnictwa przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza^[10]. W marcu 1933 roku, po ukończeniu kursu, został wyznaczony na stanowisko dowódcy dywizjonu w 3 pułku lotniczym. W 1934 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa w Bydgoszczy na stanowisko komendanta Technicznej Szkoły Podchorążych Lotnictwa^[11]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 6. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa^[12]. Był wówczas dowódcą Batalionu Szkolnego Lotnictwa w Świeciu^[13].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do RAF. Otrzymał numer służbowy P-0436^[14]. Został uznany za przeciwnika politycznego rządu Władysława Sikorskiego i osadzony w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute^[15]. Po zakończeniu wojny został zdemobilizowany i repatriował do Polski.

Zmarł 24 marca 1983 roku w Poznaniu. Został pochowany 5 kwietnia 1983 roku w grobie rodzinnym na Cmentarzu Junikowo (pole AZ kwatera 2-P-30)^[16][17].

Życie prywatne

Od 1 lutego 1922 roku żonaty z Marią Anielą z Gałdyńskich, z którą miał syna Jana Franciszeka (ur. 18 września 1922)^[1].

Ordery i odznaczenia^[1][18]

• Złoty Krzyż Zasługi^[12]
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933)^[19]
• Srebrny Krzyż Zasługi (28 lutego 1925)^[20]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Polowa Odznaka Pilota nr 41 (11 listopada 1928)^[21]
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 31 (11 listopada 1928)^[22]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)
• Odznaka Pilota (Czechosłowacja)

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Hubert Mordawski: Polskie lotnictwo wojskowe 1918–1920 : narodziny i walka. Poznań ; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Oddział Publicat, 2009. ISBN 978-83-245-8844-2. OCLC 750811729.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I, Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II, Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.