Stefan Dąbkowski

Stefan Dąbkowski

Bronisław

Stefan Dąbkowski (przed 1927)
pułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1884 Warszawa
Data i miejsce śmierci	16 grudnia 1962 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1934
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	I Brygada Legionów Polskich, 1 Pułk Saperów, 10 Pułk Saperów, Oficerska Szkoła Inżynierii
Stanowiska	dowódca pułku saperów, komendant Oficerskiej Szkoły Inżynierii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka
Późniejsza praca	senator IV kadencji Senatu RP
Odznaczenia

Oficerowie z kompanii saperów I Brygady LP. Pierwszy z lewej Stefan Dąbkowski.

Grób Stefana Dąbkowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Stefan Dąbkowski, ps. „Bronisław” (ur. 20 czerwca 1884 w Warszawie^[1], zm. 16 grudnia 1962 w Londynie) – polski działacz niepodległościowy i socjalistyczny, w latach 1935–1939 senator BBWR i OZN, wicemarszałek Senatu V Kadencji, pułkownik saperów Wojska Polskiego, wiceprezes Prezydium Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku^[2].

Życiorys

Stefan Dąbkowski urodził się 20 czerwca 1884 w Warszawie, w rodzinie powstańców styczniowych Adama (1837–1896) i Izabeli z Sierzputowskich (1843–1918)^[3]. Ojciec za udział w powstaniu został skazany na ośmioletnią katorgę, a matka była kurierką partii Józefa Jankowskiego. Starszy brat Mieczysław został generałem brygady Wojska Polskiego.

W latach 1902–1906 pracował na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Od 1902 członek PPS, a od 1904 jej Organizacji Bojowej^[1] – przewoził materiały wybuchowe z Zagłębia do stolicy. W latach 1905–1907 aresztowany i więziony, ostatecznie zesłany na Syberię, skąd zbiegł do Lwowa^[1]. W czerwcu 1908 roku brał udział w założeniu Związku Walki Czynnej we Lwowie^[4]. Od 1910 działał w Związku Strzeleckim i PPS-Frakcji Rewolucyjnej na terenie Królestwa Polskiego. W latach 1911–1914 ponownie przebywał w Galicji, został komendantem oddziału Związku Strzeleckiego w Borysławiu.

Od sierpnia 1914 w I Brygadzie Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie^[1].

Uczestniczył w walkach polsko-ukraińskich w Galicji w latach 1919–1920, przez parę miesięcy więziony przez władze ZURL w Borysławiu i Tarnopolu.

Od 1920 oficer Wojska Polskiego. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w 1 pułku saperów^[5]. W 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy 10 pułku saperów w Przemyślu^[6][7]. W latach 1928–1934 był komendantem Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Warszawie^[8][9].

W listopadzie 1924 roku był jednym z oficerów, którzy podali się do dymisji w ramach tzw. strajku generałów^[10][11].

Z dniem 30 czerwca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku^[12]. 1 lipca 1934 został zatrudniony w Dyrekcji Tramwajów Miejskich miasta stołecznego Warszawy na stanowisku naczelnika Wydziału Drogowo-Budowlanego.

W latach 1935–1939 senator BBWR i OZN z okręgu Warszawa oraz radny Miasta Stołecznego, gdzie przewodniczył klubowi OZN. Od 1935 członek Parlamentarnej Grupy Stołecznej. W listopadzie 1936 został wybrany drugim wiceprezesem Związku Rezerwistów^[13]. W latach 1938–1939 wiceprezes Obozu Zjednoczenia Narodowego. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu w dniu 2 września 1939 złożył wniosek o zmianę ordynacji wyborczej, pozwalający na wypełnienie przez posłów i senatorów żołnierskiego obowiązku bez ryzyka utraty mandatu.

Zmarł 16 grudnia 1962 w Londynie. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 107-3-13)^[14].

Awanse

• podporucznik – 5 marca 1915
• porucznik – 1 stycznia 1917^[15]
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 20. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów
• pułkownik – 1 stycznia 1928 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów^[16]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1922)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[17]
• Krzyż Niepodległości z Mieczami (20 stycznia 1931)^[18][19]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy w 1922^[20])
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[21][22]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[23]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[23]
• Odznaka „Za wierną służbę”^[23]
• Krzyż Komandorski Orderu Orła Białego (Jugosławia)^[24]

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
• Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
• Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
• Historia sejmu polskiego – tom II, red. Andrzej Ajnenkiel, Warszawa 1989.
• Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom I, red. naukowa Andrzej Krzysztof Kunert, Wydawnictwo Sejmowe Warszawa 1998.