Stefan Dwornik

Stefan Dwornik

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	28 lipca 1889 Sławków
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	14 pułk piechoty 4 pułk strzelców podhalańskich
Stanowiska	komendant SPRP dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa, obrona Lwowa 1939)
Późniejsza praca	dyrektor fabryki
Odznaczenia

Stefan Dwornik (ur. 28 lipca 1889 w Sławkowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – prawnik, major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się jako syn Bartłomieja i Zofii z domu Kachl. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Podczas I wojny światowej służył w c. i k. armii. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego. Został zweryfikowany w stopniu kapitana, a następnie awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 14 pułku piechoty będąc dowódcą batalionu (jednostka stacjonowała w garnizonie Włocławek). Po wojnie został komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu w 1922. Z dniem 1 lipca 1926 został przydzielony z 14 pp do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta^[1]. W maju 1928 został przeniesiony do 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie na stanowisko dowódcy II batalionu^[2][3]. Później przeniesiony w stan spoczynku. Był przydzielony do Okręgu Korpusu Nr V.

Był jednym z budowniczych Fabryki Gum Jezdnych w Dębicy (późniejszy „Stomil”, obecnie Dębica SA) i jej pierwszym dyrektorem^[4], sprawującym funkcje administracyjne^[5]. Zamieszkiwał przy ulicy Króla Jana III Sobieskiego 386^[6].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w wojnie obronnej Polski, w 1939 roku, był w sztabie dowództwa obronie Lwowa^[7]. Był ranny. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszów NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Upamiętnienie

• 5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika^[8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[9].

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

• W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony dwukrotnie Dąb Pamięci honorujący Stefana Dwornika: przy Zespole Szkół nr 5 im. Józefa Wybickiego w Szczecinie oraz na Placu Mikołajkowów w Dębicy (9 kwietnia 2010)^[10].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[11]
• Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka Honorowa „Orlęta”^[12]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 101. [dostęp 2015-01-14].
• Stefan Dwornik. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
• Dębica. Stefan Dwornik. debica24.eu. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 marca 2015)].