Stefan Dziewulski

Stefan Dziewulski
Data i miejsce urodzenia

4 września 1876
Warszawa

Data śmierci

10 marca 1941

Kierownik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Okres

od 27 lutego 1918
do 4 kwietnia 1918

Poprzednik

Jan Stecki

Następca

Jan Stecki

Posiedzenie Tymczasowej Rady Stanu, Stefan Dziewulski siedzi pierwszy z lewej
Grób Stefana Dziewulskiego na cmentarzu Powązkowskim

Stefan Dziewulski (ur. 4 września 1876, zm. 10 marca 1941) – polski prawnik, ekonomista i wykładowca akademicki[1]. Redaktor i wydawca czasopism „Ekonomista” i „Prawo i Ekonomia”, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej, przywódca Ligi Państwowości Polskiej[2].

Życiorys

Urodził się w 4 września 1876 w Warszawie[3]. Jego rodzicami byli przyrodnik Eugeniusz Klemens Dziewulski (1842–1889) i Aniela z domu Krauze[4]. Jego braćmi byli fizyk Wacław Michał Dziewulski oraz astronom Władysław Dziewulski[1][3] (1878–1962), obaj profesorowie Uniwersytetu Wileńskiego[5].

W latach 1903–1928 był redaktorem i wydawcą czasopisma „Ekonomista”, następnie do 1930 – „Prawa i Ekonomii”[3][1]. Był również założycielem i pierwszym sekretarzem Towarzystwo Ekonomistów i Statystyków Polskich[1].

Po ukończeniu studiów otworzył prywatną praktykę adwokacką, zajmował się m.in. obroną więźniów politycznych[6].

Ożenił się z Antoniną z Natansonów, z którą miał córkę Marię (1909–2006), kompozytorkę i teoretyczkę muzyki. W 1909 zakupił w Warszawie podniszczony Pałacyk księcia Lubomirskiego, i w roku następnym w jego miejscu wystawił okazałą willę zwaną współcześnie Pałacykiem Dziewulskich[5]. Również w 1909 jego żona zakupiła majątek Sanniki, w którym małżeństwo gruntownie przebudowało tamtejszy pałac według projektu Henryka Marconiego[7].

W okresie poprzedzającym I wojnę światową znalazł się w kręgu naukowców skupionych wokół Marcelego Handelsmana, a w czasie wojny prawdopodobnie był także członkiem Ligi Państwowości Polskiej[8].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przez pewien czas pełnił urząd podsekretarza stanu, kierował także Ministerstwem Skarbu Państwa i Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej[5]. W ramach Głównego Urzędu Statystycznego stworzył Wydział Statystyczny, a także Wydział Asekuracyjny, który z czasem przekształcono w Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, prekursora dzisiejszego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń[3]. W 1927 uzyskał profesurę Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie do 1939 wykładał historię doktryn ekonomicznych[1][3].

Zmarł 10 marca 1941 w Warszawie[3]. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 35-1-10/11)[9].

Bibliografia podmiotu

Dziewulski był autorem licznych prac, tak naukowych, jak i popularyzatorskich, dotyczących historii ekonomii, historii ruchu spółdzielczego oraz aktualnej polityki gospodarczej Polski. Napisał także cykl rozbudowanych biogramów polskich i zagranicznych ekonomistów, publikowany na łamach Ekonomisty oraz w formie książkowej. Był także redaktorem i wydawcą pierwszego tomu monografii na temat historii Warszawy, wydanej w 1913 roku[3]. Opublikował m.in.[1]:

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Dziewulski Stefan, WIEM, darmowa encyklopedia, 2017 [dostęp 2017-09-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18].
  2. ↑ Jerzy Z. Pająk, Historia placówki werbunkowej Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Radomiu według Stanisława Radonia, w: "Między Wisłą a Pilicą", 2004, t. 5, s. 339.
  3. ↑ a b c d e f g Dziewulski Stefan, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-09-17].
  4. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Stefan Dziewulski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 18 września 2017 [dostęp 2017-09-18].
  5. ↑ a b c Andrzej Boczek, Dziewule 1441-1933, Dziewule 1441, 2017 [dostęp 2017-09-17].
  6. ↑ Hugo Steinhaus, Mathematician for All Seasons: Recollections and Notes, Vol. 2 (1945–1968), Birkhäuser, 8 lutego 2016, s. 243–244, ISBN 978-3-319-23102-0 [dostęp 2017-09-17] (ang.).
  7. ↑ Dorota Zaremba, Pałac w Sannikach: historia odzyskana [pdf], „Mazowsze. Studia regionalne”, 7, 2011, s. 163-173 [dostęp 2017-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18].
  8. ↑ Peter Brock, John D. Stanley, Piotr Wróbel, Nation and History: Polish Historians from the Enlightenment to the Second World War, University of Toronto Press, 2006, s. 277, 375, ISBN 978-0-8020-9036-2 [dostęp 2017-09-17] (ang.).
  9. ↑ Cmentarz Stare Powązki: EUGENIUSZ DZIEWULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-09-18].

Media użyte na tej stronie

Tymczasowa Rada Stanu.jpg
Tymczasowa Rada Stanu. Posiedzenie inauguracyjne Tymczasowej Rady Stanu. Widoczni: Stefan Dziewulski, Ludwik Górski, Wojciech Rostworowski, Kazimierz Natanson, Stanisław Bukowiecki, bp Henryk Przeździecki, Wacław Niemojowski, Władysław Studnicki, Ludomir Grendyszyński, Włodzimierz Kunowski, Andrzej Maj, Błażej Stolarski, Michał Łempicki, Stanisław Janicki, Józef Kozłowski, Józef Żychliński, Adam Łuniewski, Ignacy Rosner, Józef Mikułowski-Pomorski, hrabia Lerchenfeld, P. Sokołowski, baron Konopka, Artur Śliwiński, Stefan Iszkowski, Józef Piłsudski, Bogdan Hutten-Czapski, Michał Kaczorowski, Franciszek Pius Radziwiłł, Stanisław Dzierzbicki, Paweł Jankowski.
Eugeniusz Klemens Dziewulski - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Eugeniusza Klemensa Dziewulskiego na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 35, rząd 1, grób 10, 11)