Stefan Gądzio

Stefan Gądzio

„Kos”, „Bogumił”, „Marek”

Stefan Gądzio
major piechoty
Data i miejsce urodzenia	25 października 1900 Eufeminów
Data i miejsce śmierci	sierpień 1945 Kielce
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Stanowiska	Szef Oddziału VI Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa
Odznaczenia

Stefan Gądzio, ps. „Kos”, „Bogumił”, „Marek” (ur. 25 października 1900 we wsi Eufeminów, zm. w sierpniu 1945 w Kielcach) – major piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Walentego i Marianny Sętkowskiej. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer służby stałej Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej, uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Krajowej w czasie okupacji.

Służba w okresie międzywojennym

W 1920 roku wziął udział w bitwie warszawskiej jako żołnierz 28 pułku Strzelców Kaniowskich. Po zakończeniu wojny z bolszewikami pozostał w macierzystym pułku jako podoficer zawodowy. W latach 1926–1928 był słuchaczem Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. 15 sierpnia 1928 roku Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1928 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 27 pułku piechoty w Częstochowie^[1]. Na porucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 32. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[2]. W 1934 roku pełnił służbę w pułku KOP „Głębokie”^[3]. W 1935 roku ukończył kurs dowódców kompanii w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a w następnym roku awansował na kapitana. W latach 1936–1939 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisku wykładowcy wyszkolenia strzeleckiego i broni^[4]. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził kompanią asystencyjną 39 Dywizji Piechoty.

Służba w Armii Krajowej

W okresie od 14 lutego 1941 do grudnia 1943 Stefan Gądzio był komendantem Obwodu Jędrzejów ZWZ-AK. Jego pierwszym ważniejszym rozporządzeniem było wydanie rozkazu do komendantów placówek z początku maja 1942 o utworzeniu oddziałów dywersyjnych. Z początkiem maja 1943 „Kos” awansował na stopień majora. W tym czasie wydał rozkaz likwidacji hitlerowskiego oprawcy Helmuta Kappa. Polecenie przekazano dwom grupom AK z terenu Jędrzejowa. Pierwszą z nich był patrol dywersyjny dowodzony przez Hieronima Piaseckiego, druga grupa składała się z trzech trzyosobowych sekcji likwidacyjnych. Rozkaz wykonano 31 maja 1943.

15 sierpnia 1943 mjr „Kos” wydał rozkaz niszczenia lub palenia młockarni przeznaczonych do szybkiego omłotu zboża. W lutym 1944 dowodził brawurową akcją odbicia pięciu żołnierzy AK z Gestapo w Jędrzejowie.

W 1944 został szefem Oddziału VI (Biuro Informacji i Propagandy) Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK.

Okoliczności śmierci

W sierpniu 1945 został aresztowany przez UB i po brutalnym śledztwie zamordowany. Do dziś nie jest znane miejsce jego pochówku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski - pośmiertnie w listopadzie 2009 roku przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”^[5]. 12 listopada 2009, zgodnie z życzeniem rodziny, przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP przekazał Order do Izby Pamięci Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Jędrzejowie^[5].
• Srebrny Krzyż Zasługi

Upamiętnienie

Ulica Stefana Gądzio-Kosa w Jedrzejowie

W 1994 r. ulicę Dolną w Jędrzejowie przemianowano na ulicę mjr. AK Stefana Gądzio „Kosa”^[6].

Obok Szkoły Zawodowej im. Grota Roweckiego, na ul. Okrzei w Jędrzejowie znajduje się jego pomnik^[7].

Przypisy

Bibliografia

• W Jędrzejowskim Obwodzie AK, Andrzej Ropelewski, Warszawa 1986, ISBN 83-01-05829-3

Linki zewnętrzne

Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej