Stefan Grajek

Stefan Grajek, właściwie Szlomo Grajek (hebr. סטפן גראייק; ur. 15 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 13 kwietnia 2008 w Izraelu) – żydowski działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestnik tamtejszego powstania oraz powstania warszawskiego, działacz syjonistyczny i kombatancki, autor wspomnień.

Życiorys

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Należał do He-Chalucu i był kierownikiem Hachszary na Grochowie. Był także członkiem Poalej Syjon-Prawicy.

Wiec protestacyjny Ocalałych z Holokaustu przeciwko przyjazdowi pierwszego ambasadora Niemiec w Izraelu, 8 sierpnia 1965 roku. Na czele z prawej Stefan Grajek

Podczas II wojny światowej został przesiedlony do getta warszawskiego. Był współzałożycielem konspiracyjnego ruchu Poalej Syjon, gdzie członkiem centralnego kierownictwa. Był także współzałożycielem Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Komitetu Koordynacyjnego. Po wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 roku działał na terenie szopów Schultza i Toebbensa. Z jego inicjatywy wykopano tunel, przez który grupa bojowników getta przeszła z ulicy Leszno na ulicę Ogrodową po aryjskiej stronie miasta. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, po którym ukrywał się w Kielcach.

Po zakończeniu wojny organizował nielegalną emigrację do Palestyny. Był członkiem Centralnego Komitetu Żydów Polskich. W 1950 wyemigrował do Izraela.

Przez wiele lat był przewodniczącym Światowej Federacji Żydowskich Kombatantów oraz członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Swoje wspomnienia zawarł w książce Trzy dni walk.

Bibliografia

• Cywia Lubetkin: Zagłada i powstanie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05130-41-X.
• August Grabski: Żydowski ruch kombatancki w Polsce w latach 1944–1949. Warszawa: Trio, 2002, s. 181. ISBN 83-88542-17-6.
• Nekrolog Stefana Grajka w „Słowie Żydowskim”, nr 11-12 (427-428), 16–30 czerwca 2008