Stefan Iwanowski

Stefan Tadeusz Iwanowski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1890
Orsza, gubernia mohylewska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

20 listopada 1954
Sztokholm, Szwecja

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

14 Pułk Piechoty
42 Pułk Piechoty
9 Dywizja Piechoty
DOGen. „Łódź”
DOK IV
DOK II

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
szef sztabu okręgu wojskowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Miecze Hallerowskie Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Stefan Tadeusz Iwanowski (ur. 12 grudnia 1890 w Orszy, zm. 20 listopada 1954 w Sztokholmie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Stefan Iwanowski w czasie służby w Legionach
Raut akademicki w Filharmonii w Łodzi (marzec 1925). U dołu siedzą: trzeci od prawej płk Iwanowski, a druga od lewej jego żona

Życiorys

Syn Edwarda i Natalii z domu von Uberschar. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i został wcielony do 2 szwadronu kawalerii. Na początku listopada 1914 roku został przeniesiony do żandarmerii polowej. Awansował kolejno na chorążego – 6 listopada 1914 roku, podporucznika – 27 września 1915 roku i porucznika – 1 listopada 1916 roku. Od 31 stycznia do 31 marca 1917 roku był słuchaczem Kursu Sztabu Generalnego w Warszawie. 12 kwietnia 1917 roku pełnił służbę w 3 pułku piechoty Legionów[1]. Reskryptem Rady Regencyjnej z 18 października 1918 został zatwierdzony w stopniu majora w Sztabie Generalnym[2].

Od 29 września do 26 października 1920 dowodził 14 pułkiem piechoty. 24 września 1921 został szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź”, a 15 listopada 1921 szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Służbę na tym stanowisku pełnił do 14 września 1926. W międzyczasie, od 16 października 1923 do 24 października 1924, był słuchaczem III Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[3].

1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Następnie dowodził 42 pułkiem piechoty w Białymstoku. W kwietniu 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach, pozostając na ewidencji 42 pułku piechoty[4]. W październiku 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko pomocnika dowódcy korpusu do spraw uzupełnień[5].

Od 24 kwietnia 1934 do 3 kwietnia 1938 był przewodniczącym Zarządu Okręgu ZHP w Lublinie. W czasie służby w garnizonie Lublin był również filistrem honorowym Polskiej Akademickiej Korporacji „Korabja” oraz prezesem Okręgu Lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej i przewodniczącym kapituły Krzyża LMiK „Pro Mari Nostro”[6].

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Łozy, gmina Wiśniowiec, powiat krzemieniecki[7].

W czasie kampanii wrześniowej, 11 września 1939, objął dowództwo improwizowanej Grupy „Żółkiew” z zadaniem osłony Lwowa od północnego zachodu z kierunku Rawy Ruskiej i Niemirowa. Do 17 września grupa pozostawała bez styczności z oddziałami Wehrmachtu. 17 września około południa Grupa „Żółkiew” stoczyła dwugodzinny bój z oddziałami niemieckiej 2 Dywizji Pancernej, w wyniku którego została rozproszona. Dowódca grupy wieczorem tego dnia przybył do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, lecz został odesłany z powrotem przez gen. bryg. Władysława Langnera, który polecił mu zebrać rozproszone oddziały. W nocy z 17 na 18 września w rejonie Batiatycz dostał się do niewoli niemieckiej[8]. W niewoli przebywał w Oflagu II B Arnswalde, gdzie od 24 grudnia 1939 był przewodniczącym komitetu redakcyjnego „Gazetki Obozowej” oraz przewodniczącym Komisji Kulturalno-Oświatowej. Od 17 września 1941 w oflagu II C Woldenberg[9].

W 1945 roku osiedlił się w Szwecji. Pracował jako archiwista w Instytucie Psychotechnicznym Uniwersytetu w Sztokholmie. Działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. Zmarł 20 listopada 1954 roku w Sztokholmie. Pochowany na cmentarzu katolickim Haga Norra.

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 11.
  2. Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 1 z 28.10.1918 r.
  3. Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV..., s. 32, 98–99, 120, 123, 129, 287, 290 i 299.
  4. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 26.04.1928 r. Rocznik oficerski 1928 s. 114, 160.
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 23.10.1931 r. Rocznik oficerski 1932 s. 15, 456.
  6. Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich.
  7. Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 63. [dostęp 2015-04-05].
  8. Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty”..., s. 162–163, 308–309.
  9. Stefan Iwanowski w bazie Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką. straty.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-24)]. straty.pl [dostęp z dnia: 2016-04-06]
  10. a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 273.
  11. Dekret Wodza Naczelnego L. 3423 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1722)
  12. M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości.
  13. „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666)
  14. M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  15. Z kraju. Łódź. „Kurier Warszawski”. Nr 91, s. 5, 1 kwietnia 1925. 

Bibliografia

  • Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8.
  • Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4.

Media użyte na tej stronie

PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Miecze Hallerowskie BAR.svg
Baretka: Miecze Hallerowskie.
Stefan Iwanowski (pułkownik).jpg
Stefan Iwanowski (1890-1954) – Colonel of the Polish Army
Stefan Iwanowski.jpg
Ppor. Stefan Iwanowski, żołnierz Legionów Polskich (Żandarmieria). Ur. 1890, zm. 1954. Odznaczony VM 5.klasy, KN, Polonią Restituta 4.klasy, KW francuską Legią Honorową 5.klasy i innymi odznaczeniami. Więcej: [1]
Raut akademicki w Filharmonii w Łodzi (1925).jpg
Raut akademicki w Filharmonii w Łodzi w marcu 1925 pod nazwą "U króla Stasia". U dołu siedzą: Kierska, żona płk. Stefana Iwanowskiego, Jasińska (żona mecenasa), płk Stefan Iwanowski, Jadwiga Idźkowska, Fichnowa (żona mecenasa). U góry stoją: Antoni Idźkowski, mec. Jasiński, prof. Szeller, Leweinsteinowa (żona dyrektora), por. Karski (adiutant gen. Władysława Junga).