Stefan Jacek Dembiński

Stefan Jacek Dembiński-Dembina

"Dembina"

generał brygady Stefan J. Dembiński
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	30 września 1887 Nowe Sioło
Data i miejsce śmierci	27 marca 1972 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1900–1972
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	9 Pułk Ułanów 18 Pułk Ułanów 8 Pułk Ułanów XII Brygada Kawalerii Dowództwo Taborów i Szefostwo Remontu Grupa „Stryj” Gabinet Wojskowy Prezydenta RP Ministerstwo Obrony Narodowej
Stanowiska	dowódca pułku kawalerii dowódca brygady kawalerii dowódca Taborów i szef Remontu dowódca grupy szef gabinetu minister obrony narodowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Tereny działań bojowych samodzielnego dywizjonu

Stefan Jacek Dembiński-Dembina (ur. 30 września 1887 w Nowym Siole^[1], zm. 27 marca 1972 w Londynie) – generał brygady Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 mianowany przez prezydenta RP na uchodźstwie generałem dywizji.

Życiorys

Stefan Jacek Dembiński urodził się 30 września 1887 roku w Nowym Siole, w powiecie cieszanowskim^[1]. Syn Augusta Leona i Michaliny z Ostoja-Wadowskich^[1]. Absolwent Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt^[2] i Wyższej Szkoły Jazdy w Wiedniu^[1]. Oficer zawodowy cesarskiej i królewskiej armii od 1908. W 1913 jako porucznik w szeregach 1 pułku ułanów brał udział w zawodach hippicznych^[3]. Walczył na frontach I wojny światowej jako dowódca szwadronu 1 pułku ułanów^[2] w stopniu rotmistrza.

W Wojsku Polskim od listopada 1918, dowódca batalionu w obronie Lwowa, potem do lutego 1919 dowódca samodzielnego dywizjonu 8 pułku ułanów w Grupie „Wołyń”. Luty 1919 – lipiec 1920 instruktor w Szkole Oficerów Jazdy w Przemyślu^[4]. Lipiec 1920 – październik 1921 dowódca 9 pułku ułanów. 1 maja 1920 mianowany majorem^[2].

Od listopada 1921 roku był zastępcą dowódcy 18 pułku ułanów Pomorskich. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów jazdy. 15 maja 1923 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy 18 pułku ułanów Pomorskich^[5].

1 stycznia 1928 roku awansowany został na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 3. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[6]. 28 stycznia 1928 roku został przeniesiony do 8 pułku ułanów w Krakowie na stanowisko dowódcy pułku^[7]. Od grudnia 1929 roku równocześnie pełnił obowiązki dowódcy 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie. 31 marca 1930 roku został mianowany dowódcą XII Brygady Kawalerii w Ostrołęce^[8]. W międzyczasie, od 6 grudnia 1930 roku do 31 lipca 1931 roku, był słuchaczem V Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie^[9]. Z końcem 1932 przeniesiony został na stanowisko kierownika Wojskowego Zakładu Remontu Koni w Warszawie^[10]. Od grudnia 1934 roku do września 1939 roku był dowódcą Taborów i szefem Remontów w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Na stopień generała brygady został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 6. lokatą w korpusie generałów^[11]. 10 września 1939 roku został mianowany dowódcą Grupy „Stryj”, z zadaniem obrony przyczółka na Dniestrze. Po napaści sowieckiej na czele swych oddziałów przeszedł na Węgry.

Po kampanii wrześniowej do kwietnia 1940 przedstawiciel Naczelnego Wodza na Węgrzech. Zorganizował tam system opieki nad żołnierzami i ich przerzut do Francji. Wykorzystywał tam znane nazwisko gen. Henryka Dembińskiego, bohatera Węgier. W kwietniu 1940 na skutek nacisków Niemców wyjechał do Francji. Maj–czerwiec 1940 szef Wydziału Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Paryżu. Po klęsce Francji wyjechał do Szkocji. Od czerwca 1940 roku do listopada 1941 roku był komendantem Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute w Szkocji. Od 6 listopada 1941 do demobilizacji szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta Rzeczypospolitej w Londynie. Po demobilizacji pozostał na tym stanowisku. Osiadł w Londynie, gdzie mieszkał już do końca życia. 11 listopada 1964 Prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski awansował go na generała dywizji^[12]. W latach 1964–1966 był prezesem Zrzeszenia Kół Pułków Kawalerii w Wielkiej Brytanii^[2]. Do 15 września 1969 był ministrem obrony narodowej w rządzie Aleksandra Zawiszy^[13]. Został pochowany na Cmentarzu South Ealing w Londynie^[2].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2957 (1921)^[14][15]
• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1966)^[16]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)^[17]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz 2, 3 i 4 w 1921)^[14][18]
• Złoty Krzyż Zasługi (24 maja 1929)^[19][14]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[14]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[14]
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria)
• Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[14]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Stefan Dembiński: Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. W: Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 760. ISBN 83-211-1096-7.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Cezary Leżeński / Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 66. ISBN 83-04-03364-X.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A–Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.