Stefan Ludwik Grodecki

Stefan Ludwik Grodecki
Stefan Gnyś
Ilustracja
Polscy oficerowie po kapitulacji Westerplatte,
7 września 1939.
Od lewej: chor. Edward Szewczuk, por. Stefan Grodecki, kpt. Mieczysław Słaby, kpt. Franciszek Dąbrowski, ppor. Zdzisław Kręgielski
porucznik obserwator porucznik obserwator
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1903
Niedźwiedź

Data i miejsce śmierci

16 sierpnia 1968
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1929-1930, 1934-1939

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Roundel of Poland (1921–1993).svg Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

2 pułk lotniczy,
Wojskowa Składnica Tranzytowa (Westerplatte)

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
kampania wrześniowa,
obrona Westerplatte

Późniejsza praca

port morski Gdańsk,
Ministerstwo Żeglugi-Centralny Zarząd Portów

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób por. Stefana Ludwika Grodeckiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Stefan Ludwik Grodecki vel Stefan Gnyś[1] (ur. 25 sierpnia 1903 w Niedźwiedziu, zm. 16 sierpnia 1968 w Warszawie)[2]porucznik Wojska Polskiego, obrońca Westerplatte, odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Zarys biografii

Był synem Jana i Karoliny. Szkołę powszechną ukończył w 1915, egzamin dojrzałości zdał w 1923. Rozpoczął studia na Politechnice Gdańskiej na wydziale budowy maszyn i elektryki, lecz ich nie ukończył, gdyż 14 sierpnia 1929 został powołany do czynnej służby wojskowej w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie i w 2 pułku lotniczym w Krakowie. We wrześniu 1930 przeniesiono go do rezerwy. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 84. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki[1].

1 sierpnia 1934 został przyjęty do pracy w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Sprawował tam nadzór nad urządzeniami technicznymi, dźwigami w basenie portowym, siecią wodociągową i elektryczną. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 40. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki[1]. Podczas obrony WST we wrześniu 1939, był adiutantem majora Henryka Sucharskiego. Po kapitulacji Westerplatte trafił do niewoli niemieckiej, którą przebył jako jeniec wojenny w Oflagu II C Woldenberg.

Po oswobodzeniu oflagu powrócił do Polski i do października 1945 pracował na kierowniczym stanowisku w porcie morskim Gdańsk. W latach 1945–1950 był zatrudniony w Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego Gdańsk-Gdynia jako starszy inżynier ruchu, kierownik techniczny portu węglowego, a następnie jego główny inżynier. Od stycznia 1950 do kwietnia 1954 był naczelnym inżynierem ruchu w Zarządzie Portu Gdańsk-Gdynia. W kwietniu 1954 – po reorganizacji przedsiębiorstwa portowego – został przeniesiony do Warszawy na stanowisko głównego mechanika w Ministerstwie Żeglugi-Centralnym Zarządzie Portów.

Był członkiem Związku Polaków (do 1939), Związku Obrońców Westerplatte i ZBoWiD-u. Zmarł 16 sierpnia 1968. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B18, rząd 1, grób 8)[3].

Stefan Ludwik Grodecki był żonaty z Joanną z domu Kramarz, z którą miał dwoje dzieci: Jana (ur. 1946) i Barbarę (ur. 1949). Jego rodzonym bratem był ks. prałat Stanisław Grodecki (1906 - 1983), w czasie wojny kapelan 8 pułku ułanów i więzień KL Dachau. Po wojnie proboszcz parafii św. Mikołaja w Krakowie. [4]

Ordery i odznaczenia

Film

W wyreżyserowanym przez Stanisława Różewicza filmie fabularnym Westerplatte postać por. Stefana Grodeckiego zagrał Mieczysław Milecki[5]. Z kolei w filmie Tajemnica Westerplatte w reżyserii Pawła Chochlewa Grodeckiego zagrał Borys Szyc[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 555.
  2. Grodecki Stefan Ludwik. Westerplatte. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].
  3. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  4. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Wspomnienie o ks. Stanisławie Grodeckim, kapelanie wojskowym, Ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski [dostęp 2022-09-01] (pol.).
  5. Westerplatte. IMDb. [dostęp 2015-05-03]. (ang.).
  6. Tajemnica Westerplatte. Filmweb. [dostęp 2015-05-03].

Bibliografia

  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Grodecki Stefan Ludwik. Westerplatte. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Medal Za Długoletnią Służbę Brązowy BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Naramiennik Podporucznik lotn.svg
Naramiennik podporucznika Sił Powietrznych RP (obecnie).
Naramiennik porucznika polskiego lotnictwa wojskowego (II Wojna Światowa).
Stefan Ludwik Grodecki (grób).JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób porucznika Stefana Ludwika Grodeckiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
POL Medal Zwycięstwa i Wolności BAR.svg
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Polish officers (POW) of Westerplatte-7.09.1939.jpg
Polscy oficerowie po kapitulacji Westerplatte (07.09.1939). Od lewej: chor. Edward Szewczuk, por. Stefan Grodecki, kpt. Mieczysław Słaby, kpt. Franciszek Dąbrowski, ppor. Zdzisław Kręgielski