Stefan Miller (lekarz)

Stefan Mieczysław Miller (ur. 27 kwietnia 1903 w Łodzi, zm. 1942) – polski lekarz psychiatra i neurolog, dyrektor Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka”, współpracownik Jerzego Konorskiego i współodkrywca odruchów warunkowych II typu.

Życiorys

Syn farmaceuty Moszka Lejzera (Mieczysława) i jego żony Bronisławy[1]. Uczył się w domu, a następnie w klasie podwstępnej Szkoły Handlowej Kupiectwa Łódzkiego. Z powodu wojny musiał z rodziną opuścić Łódź, naukę kontynuował w szkole w Rosji. Od 1919 uczył się w Wyższej Szkole Realnej w Warszawie. W 1922 roku otrzymał świadectwo dojrzałości, nie dostał się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego z powodu numerus clausus. Wstąpił na kierunek matematyczny, a następnie przeniósł się na Wydział Lekarski. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich otrzymał 11 czerwca 1929 roku[2].

Specjalizował się w psychiatrii, pracował w Szpitalu w Tworkach. Od 1939 roku pełnił obowiązki dyrektora Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka” w Otwocku (jako następca Jakuba Frostiga)[3].

30 czerwca 1931 w Warszawie ożenił się z Ireną Themerson (1904–1942?), lekarką, siostrą Stefana Themersona[4]. Prawdopodobnie nie mieli dzieci[1].

Podczas okupacji niemieckiej poniósł śmierć; według jednej wersji zamordowany przez nazistów[5], według innej popełnił samobójstwo zażywając truciznę; jeszcze inna wersja głosi, że otruł się wraz z żoną w getcie w Mińsku Mazowieckim, unikając w ten sposób wywiezienia do obozu zagłady w Treblince[6].

Dorobek naukowy

Miller wspólnie z kolegą ze studiów, Jerzym Konorskim, badał motoryczne reakcje zwierząt w ujęciu teorii Iwana Pawłowa. Uznali, że odruchy warunkowe wymagające reakcji ruchowej lub powstrzymania się od niej stanowią odrębny typ odruchów, i nazwali odruchami II typu, a ich warunkowanie – warunkowaniem II typu. Wyniki Konorskiego i Millera spotkały się z życzliwym zainteresowaniem samego Pawłowa. Dwaj uczeni mieli możliwość odwiedzić pracownię Pawłowa w Leningradzie; Miller opublikował obszerną relację z tej podroży naukowej[7]. Po wojnie Konorski kontynuował zapoczątkowany przez siebie i Millera kierunek badań. Dedykował zmarłemu przyjacielowi swoją autobiografię i rozdziały w Integracyjnej działalności mózgu oraz Conditioned Reflexes and Neuron Organization poświęcone odruchom II typu[8][9].

Lista prac

  • Miller, Konorski. Działalność kory mózgowej w świetle teorji Pawłowa. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 5, 1928
  • Konorski, Miller. Sur une forme particulière des réflexes conditionnels. Comptes rendus des séances de la Société de biologie et de ses filiales 99, ss. 1155–1157, 1928
  • Konorski, Miller. J'influence des excitateurs absolus et conditionnels sur les réflexes conditionnels de l'analysateur moteur. Comptes rendus des séances de la Société de biologie et de ses filiales 104, ss. 911–913, 1930
  • Konorski, Miller. Odruchy warunkowe analizatora ruchowego (Doniesienie tymczasowe). Rocznik Psychjatryczny 18/19, 1932
  • Lekarze i naukowcy w Z.S.R.R. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 10, 1933
  • Konorski, Miller. Podstawy fizjologicznej teorji ruchów nabytych: ruchowe odruchy warunkowe. Medycyna Doświadczalna i Społeczna 16 z. 1–4, 1933
  • Konorski, Miller. Nouvelles recherches sur les réflexes conditionnels moteurs. Comptes rendus des séances de la Société de biologie et de ses filiales 115, ss. 91–96, 1934
  • I.P. Pawłow. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 13 (14/15), 245–246, 1936
  • Uslovnye refleksy dvigatel’nogo analizatora. Trudy Fiziol. Lab. I.P. Pavlova 6 (1), ss. 119–278, 1936 (Условные рефлексы двигательного анализатора. Тр. Физиол. лаб. Акад. Павлова, 1936, Т.6, №1. С. 119—278.)
  • On Two Types of Conditioned Reflex[10]. 1937
  • Further Remarks on two Types of Conditioned Reflex[11]. 1937
  • Konorski, Miller. W sprawie samoistnego przekształcenia się nawyków: badania nad orientacją przestrzenną u szczurów. Polskie Archiwum Psychologii, 1937
  • Konorski, Lubińska, Miller. Wytwarzanie się odruchów warunkowych w zahamowanej indukcyjnie korze mózgowej. Acta Biologiae Experimentalis 10 (17), 1936

Przypisy

  1. ↑ a b Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej. T. 3. Wrocław: Urban & Partner, 2003, s. 233–234, 374–375. ISBN 83-879444-89-0.
  2. ↑ Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej. T. 4. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 2011. ISBN 978-83-915636-5-6.
  3. ↑ Słów kilka o Zakładzie psychiatrycznym „Zofiówka”. Odgłosy Otwocka 1 (2), s. 3, 14.5.1939
  4. ↑ Tadeusz Nasierowski: Zagłada osób z zaburzeniami psychicznymi w okupowanej Polsce: początek ludobójstwa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008. ISBN 978-83-7543-037-0.
  5. ↑ Louis Falstein: The martyrdom of Jewish physicians in Poland. Exposition Press, 1964 s. 419
  6. ↑ Barbara Engelking: The Warsaw Ghetto: a guide to the perished city. s. 248. ISBN 0-300-11234-3.
  7. ↑ Miller S. Lekarze i naukowcy w Z.S.R.R. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 10, 1933
  8. ↑ Konorski J. Autobiografia. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 22 (2), ss. 215–250, 1977
  9. ↑ Konorski J. Conditioned Reflexes and Neuron Organization. Cambridge University Press, 1948
  10. ↑ J. Konorski, S. Miller, On Two Types of Conditioned Reflex, „The Journal of General Psychology”, 16 (1), 1937, s. 264–272, DOI: 10.1080/00221309.1937.9917950, ISSN 0022-1309.
  11. ↑ J. Konorski, S. Miller, Further Remarks on two Types of Conditioned Reflex, „The Journal of General Psychology”, 17 (2), 1937, s. 405–407, DOI: 10.1080/00221309.1937.9918010, ISSN 0022-1309.