Stefan Nowaczek (1896–1940)

Stefan Wincenty Nowaczek
kapitan administracji kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia

1 września 1896
Kielce

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

19141940

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe1.jpg Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

5 Pułk Piechoty (LP)
2 Pułk Piechoty Legionów
Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Sztab Główny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Obrona Lwowa 1939

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stefan Wincenty Nowaczek (ur. 1 września 1896 w Kielcach, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, uczestnik powstań śląskich, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Stefan Nowaczek urodził się w Kielcach, w rodzinie Wincentego i Rozalii z Bieniów. Absolwent Szkoły Handlowej w Kielcach (1910) i gimnazjum w Warszawie (1918).

Przed I wojną światową był członkiem Związku Strzeleckiego „Strzelec”. Od 1916 w POW, ukończył szkołę podchorążych. W latach 1914–1917 służył w Legionach, w 5 pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym przeszedł do konspiracji w POW. W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w Oddziale II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. W latach 1919 – 1920 brał udział w powstaniach śląskich.

Po zakończeniu wojny pozostał w wojsku i został przydzielony do 2 pułku piechoty Legionów skąd był oddelegowany do pracy w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Od października 1921 służył w 24 pułku piechoty. W 1928 został awansowany na kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia i pracował w Biurze Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[1]. W 1932 roku służył w Sztabie Głównym[2]

W lutym 1936 roku został przydzielony do Ekspozytury Nr 5 Oddziału II SG we Lwowie. W 1939 był kierownikiem placówki wywiadowczej KOP nr 11 w Stryju[3].

15 września 1939 został przydzielony do Dowództwa Grupy Obrony Lwowa na stanowisko oficera sztabu[4]. Po kapitulacji załogi Lwowa dostał się do niewoli sowieckiej i 1940 roku zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Figuruje w wykazie, pod poz. 2377. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia majora[5]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Rocznik Oficerski 1928 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 140, 223.
  2. Rocznik Oficerski 1932 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 64, 422.
  3. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, 922.
  4. Dokumenty 1997 ↓, s. 210.
  5. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  6. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  7. M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.

Bibliografia

  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Dokumenty obrony Lwowa 1939. Artur Leinwand (oprac.). Warszawa: Instytut Lwowski, 1997. ISBN 83-910659-0-1.
  • Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków, Warszawa 2003, ISBN 83-916663-5-2, s. 374.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe1.jpg
Autor: Olerys, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy