Stefan Paprikow

Stefan Paprikow

Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1858 Pirdop
Data śmierci	30 maja 1920
Minister wojny Bułgarii
Okres	od 18 stycznia 1899 do 18 marca 1903
Przynależność polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Nikoła Iwanow
Następca	Michaił Sawow
Minister spraw zagranicznych Bułgarii
Okres	od 16 stycznia 1908 do 5 września 1910
Poprzednik	Dimityr Stanczow
Następca	Aleksandyr Malinow

Stefan Georgiew Paprikow (bułg. Стефан Георгиев Паприков; ur. 12 kwietnia 1858 w Pirdopie, zm. 30 maja 1920 w Sofii^[1]) – bułgarski generał, polityk i dyplomata, minister wojny (1899–1903), minister spraw zagranicznych (1908–1910), deputowany 17. kadencji Zgromadzenia Narodowego^[1].

Wczesne lata życia

Pochodził z rodziny rzemieślniczej, był synem Georgiego Paprikowa i Geny^[2]. W latach 1875–1876 pracował jako nauczyciel w Panagjuriszte. W 1875 wziął udział w powstaniu starozagorskim, a w 1876 w powstaniu kwietniowym^[1]. W obawie przed aresztowaniem, wyjechał do Płowdiwu, gdzie uczył się języka rosyjskiego. Po wyzwoleniu Bułgarii przeniósł się do Sofii, gdzie wstąpił do szkoły wojskowej^[2].

Kariera wojskowa

W 1879 ukończył szkołę wojskową w Sofii, uzyskując stopień podporucznika^[1]. W 1883 ukończył studia w Akademii Mikołajewskiej w Sankt Petersburgu i po powrocie do kraju objął dowództwo nad kompanią piechoty^[2]. W 1885 otrzymał awans na stopień kapitana. Po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii ze Rumelią Wschodnią wyjechali z Bułgarii oficerowie rosyjscy, co otworzyło szanse szybkiego awansu dla młodych oficerów bułgarskich. Paprikow w trybie nagłym został przeniesiony z garnizonu w Ruse do Sofii, gdzie otrzymał stanowisko oficera do zadań specjalnych przy sztabie generalnym armii bułgarskiej^[2].

Dom Stefan Paprikowa w Sofii (obecnie budynek banku)

W czasie wojny serbsko-bułgarskiej w 1885 roku pełnił funkcję szefa sztabu zachodniego korpusu armii bułgarskiej^[1]. Należał do współtwórców zwycięstwa w bitwie pod Sliwnicą (5–7 listopada 1885), a następnie dowodził ofensywą w kierunku na Pirot. W końcowej fazie wojny uczestniczył wspólnie z oficerami serbskimi w wytyczaniu linii demarkacyjnej, oddzielającej obie strony konfliktu. Za zasługi wojenne został uhonorowany Orderem waleczności III klasy. Po zakończeniu wojny pracował w sztabie i uczestniczył aktywnie w tłumieniu buntu prorosyjskich oficerów w Ruse i w Silistrze w roku 1887^[2]. W tym samym roku objął stanowisko szefa sztabu generalnego, a następnie komendanta szkoły wojskowej (1887–1891). W czasie pracy w szkole opracował kilka podręczników dla kursantów, głównie z zakresu administracji wojskowej^[2]. W 1890 na polecenie księcia Bułgarii Ferdynanda został umieszczony w areszcie domowym, podejrzewany o działania rusofilskie^[2]. Kiedy podejrzenia wobec Paprikowa się nie potwierdziły, został awansowany na podpułkownika w 1891 objął stanowisko szefa wydziału administracyjnego w sztabie armii. W 1896 ponownie objął stanowisko szefa sztabu generalnego, które pełnił przez trzy lata^[1].

Kariera polityczna

Stefan Paprikow w gronie sygnatariuszy traktatu londyńskiego (drugi z prawej)

W 1899 objął stanowisko ministra wojny w gabinecie Dimitara Grekowa, a następnie pełnił tę funkcję w czterech kolejnych gabinetach w latach 1899–1903. Był związany politycznie z Partią Demokratyczną^[1]. Po dymisji ze stanowiska ministerialnego Paprikow pełnił przez dwa lata funkcję głównego inspektora piechoty. W latach 1906–1908 był przedstawicielem dyplomatycznym Bułgarii w Rosji. Po awansie na generała porucznika w 1908 odszedł ze służby wojskowej i objął stanowisko ministra spraw zagranicznych w rządzie Aleksandyra Malinowa^[1]. Kierował resortem w 1908, kiedy Bułgaria ogłosiła niepodległość. Po dymisji rządu Malinowa powrócił do służby dyplomatycznej, kierując poselstwem bułgarskim w Petersburgu^[1]. W czasie I wojny bałkańskiej prowadził rozmowy z dowództwem czarnogórskim i serbskim, był także w składzie delegacji bułgarskiej negocjującej traktat londyński (1913). W latach 1914–1919 zasiadał w Zgromadzeniu Narodowym^[1]. Zmarł w swoim domu w Sofii.

W czasie pracy w szkole wojskowej napisał dwutomową historię wojny serbsko-bułgarskiej^[2].

Był żonaty (żona Teodora z d. Enczewa (1869-1943)), miał dwie córki (Anę i Zoję) i syna Asena^[2].

Awanse

• podporucznik (Подпоручик) (1879)
• porucznik (Поручик) (1882)
• kapitan (Капитан) (1885)
• major (Майор) (1887)
• podpułkownik (Подполковник) (1891)
• pułkownik (Полковник) (1895)
• generał major (Генерал-майор) (1900)
• generał porucznik (Генерал-лейтенант) (1908)

Odznaczenia

• Order Waleczności III stopnia^[3]
• Order Świętego Aleksandra II stopnia z brylantami
• Order Zasługi Wojskowej I stopnia

Przypisy

Bibliografia

• Taszo Taszew: Министрите на България 1879-1999. Sofia: АИ „Проф. Марин Дринов”/Изд. на МО, 1999, s. 347-349. ISBN 978-954-430-603-8.