Stefan Stuligrosz

Stefan Stuligrosz
Ilustracja
Stefan Stuligrosz z chórem „Poznańskie Słowiki” podczas koncertu w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Śremie, 25 kwietnia 2009
Pseudonim

Druh

Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1920
Poznań

Data i miejsce śmierci

15 czerwca 2012[1]
Puszczykowo

Instrumenty

fortepian

Typ głosu

tenor

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent, kompozytor

Zespoły
Poznańskie Słowiki
Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Kawaler Orderu Świętego Sylwestra Order Ecce Homo Order Uśmiechu
Stuligrosz gra w mieszkaniu Kęsych przed 1939 (stoi Franciszek Kęsy)
Stefan Stuligrosz z prezydentem Bronisławem Komorowskim, 11 października 2010

Stefan Stuligrosz (ur. 26 sierpnia 1920 w Poznaniu, zm. 15 czerwca 2012 w Puszczykowie[2]) – polski dyrygent chórów, twórca Chóru Chłopięco-Męskiego „Poznańskie Słowiki”, kompozytor. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

Urodził się 26 sierpnia 1920 roku jako najstarsze dziecko Piotra (urzędnika pocztowego) i Marianny z Błotnych (była w młodości solistką starołęckiego Koła Śpiewaczego Polskiego)[3]. Miał młodsze rodzeństwo – siostry Wandę, Teresę, Dorotę i brata Bogdana.

W siódmym roku życia rozpoczął naukę w szkole powszechnej przy ul. św. Antoniego na poznańskiej Starołęce (śpiewu uczyła go tam Wanda Jordan-Matyjowa)[3]. W latach 1931–1937 był uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (maturę zdał po wojnie w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu). Już jako uczeń założył chór Miniaturka, złożony ze swoich kolegów ze szkoły[4]. Od 1937 aż do wybuchu II wojny światowej uczył się kupiectwa w Domu Handlowym Woźniaka. W okresie okupacji prowadził zajęcia konspiracyjnego chóru, występującego w poznańskich kościołach i prowadzonego wcześniej przez ks. Wacława Gieburowskiego, pracując zawodowo w narzędziowni Zakładów Cegielskiego[5]. W 1945 oficjalnie założył Chór Chłopięco-Męski im. Wacława Gieburowskiego („Poznańskie Słowiki”) i został jego kierownikiem artystycznym i dyrygentem; od 1950 chór działa przy Filharmonii Poznańskiej.

Stuligrosz ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego (1950, Sekcja Muzykologii) oraz na Wydziale Wokalnym i Wydziale Kompozycji, Teorii i Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (późniejszej Akademii Muzycznej) w Poznaniu (1953). Z tą uczelnią przez wiele lat współpracował jako pedagog (od 1973 profesor), wykładowca dyrygentury chóralnej, kierownik Katedry Chóralistyki, dziekan Wydziału Wokalnego, prorektor i rektor (1967–1981). Był także 63 kierownikiem Redakcji Muzycznej Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu.

Wieloletnia praca z „Poznańskimi Słowikami” przyniosła mu międzynarodowe uznanie i liczne nagrody. Chór pod dyrekcją Stuligrosza koncertował w wielu krajach Europy, w USA, Kanadzie, Japonii. W 1992 chór wystąpił w Koncercie Galowym w Dniu Narodowym Polski na Wystawie Światowej EXPO w Sewilli.

Był prezesem Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu[6].

W 2002, wraz z 25 innymi osobami, był sygnatariuszem listu w obronie abpa Juliusza Paetza, podejrzewanego o seksualne molestowanie kleryków[7].

Życie prywatne

Miał żonę Barbarę[8] (zm. 1999) i trzy córki – Annę, Marię i Stefanię[9]. Był stryjem posła Michała Stuligrosza[10].

Śmierć i pogrzeb

Zmarł 15 czerwca 2012 roku w szpitalu w Puszczykowie wskutek komplikacji po udarze mózgu. W holu głównym poznańskiego Urzędu Miasta wyłożono Księgę Kondolencyjną pamięci profesora Stefana Stuligrosza, w której każdy mógł zostawić swój wpis[11]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie (pole 14-2-4-2)[12]. W dniu pogrzebu 23 czerwca 2012 w katedrze poznańskiej wystawiona została trumna z ciałem profesora. Honorową wartę pełnili dawni i aktualni śpiewacy Poznańskich Słowików, a uroczystej mszy świętej pogrzebowej przewodniczył arcybiskup metropolita poznański Stanisław Gądecki. Koncelebrowali ją wszyscy księża biskupi pomocniczy[13].

Grób Stefana Stuligrosza na Cmentarzu Junikowskim

Kompozycje

Stuligrosz skomponował ponad 600 utworów, przede wszystkim religijnych utworów chóralnych, w tym:

  • O matko miłościwa
  • Modlitwa eucharystyczna do słów Jana Pawła II
  • Missa Brevis
  • Cantate Domino
  • Matko niebieskiego Pana
  • Nie lękaj się
  • Singen wir mit Froehlichkeit
  • Jauchzet ihr Himmel
  • Maria durch ein'n Dornwald ging
  • Alleluja, Zdrowaś Maryjo
  • Msza Niedzielna
  • Missa in honorem Sanctae Faustine
  • Gorzkie Żale

Wraz z chórem nagrał wiele płyt.

Publikacje

  • Telefon z Watykanu (1994, ISBN 83-85203-14-1)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 1, (Media Rodzina, Poznań 1995, ISBN 83-85594-24-8)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 2, (Media Rodzina, Poznań 2000. ISBN 83-7278-015-3)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 3, (Media Rodzina, Poznań 2010. ISBN 978-83-7278-443-8)
  • Pasja życia. (Fundacja „Chór Stuligrosza – Poznańskie Słowiki”, Poznań 2000. ISBN 83-914381-0-4)

Nagrody

Zagranica uhonorowała Stefana Stuligrosza m.in. symbolicznymi kluczami do Nowego Jorku, Filadelfii, Cleveland i Chicago.

Odznaczenia i wyróżnienia

Symboliczny nagrobek na Grobli

W 2012 Papieska Rada ds. Kultury przyznała Stefanowi Stuligroszowi Medal Per Artem ad Deum (Przez sztukę do Boga). W imieniu nieżyjącego już laureata, 29 września 2012 medal odebrali w Targach Kielce Maciej Wieloch, dyrygent Chóru Poznańskie Słowiki i Wojciech Nentwig, dyrektor Filharmonii Poznańskiej.

Upamiętnienie

  • 15 czerwca 2013 w pierwszą rocznicę śmierci przed kościołem przy ulicy Grobla w Poznaniu odsłonięto symboliczny nagrobek profesora[20][21].
  • 14 czerwca 2015 jego imieniem nazwany został oficjalnie plac przed Akademią Muzyczną w Poznaniu[22][23]. Pomysł narodził się trzy lata wcześniej i złożył go dyrektor Filharmonii Poznańskiej Wojciech Nentwig w czerwcu 2012 roku, podczas uroczystego żałobnego posiedzenia Senatu Akademii Muzycznej w Poznaniu[24].

Nagrania wspomnień Stefana Stuligrosza

Przypisy

  1. Gazeta.pl 'Stefan Stuligrosz nie żyje. Miał 92 lata'. [dostęp 2012-06-16]. (pol.).
  2. Stefan Stuligrosz. rejestry-notarialne.pl.
  3. a b Tadeusz Świtała, Laureaci Nagród. Nagrody Miasta Poznania w dziedzinie kultury i sztuki za rok 1984. Część druga, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1986, s.142-143, ISSN 0137-3552
  4. Notacje historyczne - Stefan Stuligrosz. Ciężkie czasy, VOD Tvp.pl [dostęp 2018-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-26] (pol.).
  5. Gabriela Ułanowska „Druh ze Słowiczej Rodziny” Express Bydgoski 6 sierpnia 2011 https://web.archive.org/web/20160304200527/http://express.bydgoski.pl/210107,Druh-ze-Slowiczej-Rodziny.html
  6. O Towarzystwie Muzycznym im. Henryka Wieniawskiego. Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. [dostęp 2018-10-07]. (pol.).
  7. List otwarty w obronie dobrego imienia abp. Paetza. Wyborcza.pl, 28.02.2002. [dostęp 2022-03-15].
  8. Panu Bogu udała się starość. 2012-03-28. [dostęp 2015-06-16].
  9. Stefan Stuligrosz: Przypominamy historię jego życia. Gloswielkopolski.pl, 2012-06-15. [dostęp 2015-11-23].
  10. Michał Stuligrosz. [dostęp 2015-06-16].
  11. Poznaniacy wpisują się do księgi pamięci Stefana Stuligrosza. naszemiasto.pl, 2012-06-20. [dostęp 2015-06-16].
  12. Stefan Stuligrosz – miejsce pochówku na Junikowie w Poznaniu
  13. Ryszard Grobelny: Śmierć profesora Stuligrosza to wielka strata dla Poznania. [dostęp 2012-06-15].
  14. Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego, www.thc2.org.pl [dostęp 2021-03-18].
  15. M.P. z 1997 r. nr 69, poz. 680 – poz. 1.
  16. a b c d e f g h i Maciej Roman Bąbicki: Kto jest kim w Polsce nowego millenium 2000-2002. Poznań: 2004, s. 508
  17. M.P. z 1955 r. nr 96, poz. 1298
  18. Warszawa. Odznaczeni Gloria Artis. e-teatr.pl, 6 września 2005. [dostęp 2011-07-01].
  19. Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania. [dostęp 2013-02-17].
  20. Rocznica śmierci profesora Stuligrosza. Radio Merkury S.A – Polskie Radio, 2013-06-15. [dostęp 2015-06-16].
  21. Tablica, stefanki i Zimoch. Poznań upamiętni prof. Stuligrosza. 2013-06-12. [dostęp 2015-06-16].
  22. Po śpiewankach – otwarto plac Stuligrosza. 2015-06-14. [dostęp 2015-06-14].
  23. Plac Stefana Stuligrosza w Poznaniu. Od niedzieli już oficjalnie. 2015-06-14. [dostęp 2015-06-14].
  24. Plac Stefana Stuligrosza. [dostęp 2015-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-25)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Stefan Stuligrosz Śrem.jpg
Autor: KrejZii, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stefan Stuligrosz na tle chóru "Poznańskie Słowiki" podczas koncertu w kościele Najświętszego Serca Jezusa w Śremie.
Stefan stuligrosz, bronisław komorowski.jpg
Autor: Chancellary of the President of Poland, Licencja: GFDL 1.2
Stefan Stuligrosz with Polish President Bronisław Komorowski.
VAT Order of Saint Sylvester Cav BAR.svg
Baretka: Order Świętego Sylwestra – Kawaler – Watykan / Stolica Apostolska.
Akademia Muzyczna Poznań noc RB1.JPG
Autor: Radomil talk, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Academy of Music in Poznań by night
Stuligrosz Monument, poznan Grobla.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Stefana Stuligrosza w Poznaniu - na Grobli.
Grób Stefana Stuligrosza.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stefana Stuligrosza na Cmentarzu Junikowskim
POL Order Uśmiechu BAR.svg
Baretka: Order Uśmiechu.