Stefan Szlaszewski

Stefan Julian Szlaszewski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1894
Warszawa

Data śmierci

1959

Przebieg służby
Lata służby

od 1918

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Orzeł LWP.jpg ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

14 Dywizja Piechoty
77 Pułk Piechoty
44 Pułk Piechoty
52 Pułk Piechoty
2 Pułk Strzelców Podhalańskich
7 Łużycka Dywizja Piechoty

Stanowiska

szef sztabu dywizji piechoty
dowódca batalionu piechoty
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku piechoty
dowódca dywizji piechoty

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
ObserwatorPolowy
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal 3 Maja Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Państwowa Odznaka Sportowa Odznaka Strzelecka IIRP

Stefan Julian Szlaszewski (ur. 22 maja 1894 w Warszawie, zm. 1959 na Śląsku) – pułkownik dyplomowany piechoty obserwator Wojska Polskiego, ostatni dowódca 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (1938–1939).

Życiorys

Stefan Julian Szlaszewski urodził się 22 maja 1894 roku w Warszawie jako syn Michała[1][2]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Wielkopolskiej Szkole Podoficerów Piechoty Nr 2, pozostając w ewidencji 33 pułku piechoty w Łomży[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 321. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 1 sierpnia 1923 roku został przydzielony z 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu do Departamentu I Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[4][5]. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 110. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. 1 lipca 1924 został przesunięty z Dep. I MSWojsk. do Oddziału II Sztabu Generalnego[7][8]. Z dniem 1 listopada 1925 roku został przeniesiony z Oddziału II SG do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1925–1927[9]. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko kierownika referatu[10].

24 lipca 1928 roku został przeniesiony do 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w Poznaniu na stanowisko szefa sztabu[11]. W grudniu 1929 roku otrzymał przydział do 77 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko dowódcy batalionu[12]. 26 marca 1931 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[13][14]. Od września 1931 roku zajmował stanowisko szefa Oddziału Ogólnego Sztabu DOK IV, a od stycznia do grudnia 1932 roku szefa Wydziału Mobilizacji i Uzupełnień[15].

W grudniu 1932 roku został przeniesiony do 44 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Równem na stanowisko dowódcy I batalionu[16]. Z tego okresu służby pochodzą dwie opinie na jego temat. Autorem pierwszej opinii jest generał brygady Jerzy Kirchmayer, wówczas oficer sztabu w Dowództwie 13 Dywizji Piechoty w Równem: Oficer ten, znany w wojsku zawadiaka, birbant i bufon, postrach komendantów miast, właścicieli restauracji, wieczna zgryzota przełożonych, został przeniesiony na początku 1933 roku do Równego na stanowisko dowódcy batalionu w 44 pp. Z miejsca poczynał sobie wesoło. Trochę utemperował się, gdy dowiedział się, że jego nazwisko figuruje na liście oficerów proponowanych przez Departament Piechoty do zwolnienia. Gdzieś w tym czasie poznał szwagierkę jakiegoś porucznika z 44 pp, panią już nie pierwszej młodości, ale z inicjatywą i charakterkiem nielichym. Szlaszewski niespodziewanie obabił się i uspokoił. Żona wzięła go pod pantofel. W jakiś czas po ślubie doszło do niemiłej historii z ordynansem. Szlaszewska używała go do najróżniejszych posług. Coś się tam kiedyś nie udało i Szlaszewska poskarżyła się na niezdarę. Major dał chłopakowi w gębę. Tego żołnierzowi było za wiele. Poszedł ze skargą do Gajewskiego. Ten wszczął zaraz regularne dochodzenie. Gdy Szlaszewski się o tym dowiedział, poleciał jak w dym do Gajewskiego prosić o ukręcenie łba tej niemiłej sprawie. Liczył, że uda mu się to bez trudu, bo zdążył już zaprzyjaźnić się serdecznie z Kaziem, byli z sobą na ty, czasami wypili po kieliszku. Niespodziewanie Gajewski odmówił i nie było siły, która mogłaby go odwieść od tej decyzji. Szlaszewski szalał – nic nie pomogło, doszło do sprawy sądowej, został skazany na twierdzę i odsiedział karę już jako podpułkownik i zastępca dowódcy pułku w Złoczowie[17]. Autorem drugiej opinii, tym razem służbowej, jest generał dywizji Edward Śmigły-Rydz. Ówczesny Inspektor Armii tak scharakteryzował majora Szlaszewskiego: Szaławiła, którego żona ustatkowała. Trochę andrusowaty, ale żołnierz z nerwem, umie brać się do oddziału, sprytny w taktyce. Duży temperament bojowy, czasem na złamanie karku. Tylko do służby liniowej. Ponad przeciętność[18].

27 czerwca 1935 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19], a 4 lipca 1935 roku wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 52 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie[20][21]. Od 1 grudnia 1938 pełnił funkcję dowódcy 2 pułku strzelców podhalańskich w garnizonie Sanok[22] i był ostatnim przedwojennym dowódcą tej jednostki[23].

W czasie kampanii wrześniowej dowodził 2 pułkiem strzelców podhalańskich do 10 września 1939. Po kapitulacji został wzięty do niewoli przez Niemców i wraz z innymi oficerami 2 psp był osadzony w niemieckim obozie jenieckim Oflag VII A Murnau[24] od 1939 do 1945.

W 1946 roku był szefem sztabu 15 Dywizji Piechoty w Olsztynie[25], a od 15 lipca 1946 roku do 1 lutego 1947 roku dowodził 7 Łużycką Dywizją Piechoty w Bytomiu. Od 4 listopada 1946 był kierownikiem wojewódzkiej Grupy Ochronno-Propagandowej (GOP) w Katowicach[26].

Zmarł w 1959 roku na Śląsku[27].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-04-14].
  2. Inwentarz archiwalny, inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-04-14].
  3. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r., s. 116, 906.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 545.
  5. Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 16, 239, 407.
  6. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 9, 222, 349.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 64 z 8 lipca 1924 roku, s. 376.
  8. Wojciech Materski, Wymiana więźniów politycznych pomiędzy II Rzecząpospolitą a Sowietami w okresie międzywojennym, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2000, ISBN 83-88490-01-X, s. 167.
  9. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 621.
  10. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 296.
  11. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 227.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
  13. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97.
  14. Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931, s. 8.
  15. Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4, s. 134.
  16. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 414.
  17. Jerzy Kirchmayer, Pamiętniki, Książka i Wiedza, Warszawa 1975, s. 429. Kapitan żandarmerii Kazimierz Gajewski był dowódcą Plutonu Żandarmerii „Równe”.
  18. Edward Śmigły-Rydz, Opinie o oficerach sztabowych w jednostkach inspekcjonowanych za rok 1933, załącznik do pisma L. 3617/tj. 33.B.I., bez daty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/117.
  19. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 65, 28 czerwca 1935. 
  20. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 95.
  21. Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935. 
  22. Andrzej Romaniak: Pamiątki po 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2003, s. 4. ISBN 83-919305-0-5.
  23. Krótka historia 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2014-03-11].
  24. Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 14–15.
  25. Lechosław Bartosiak, Z genezy, organizacji i działania terenowych organów bezpieczeństwa i porządku publicznego, Biuro Historyczne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1978, s. 81, 306.
  26. Ignacy Blum, Z dziejów wojska polskiego w latach 1945–1948, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1960, s. 69.
  27. Ludwik Głowacki. Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. 1976, s. 446.
  28. Z. Wesolowski: Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992 – S2. The Federation of East European Family History Societies. [dostęp 2011-09-21].
  29. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Andrzej Romaniak: Pamiątki po 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2003, s. 62. ISBN 83-919305-0-5.
  30. M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  31. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 106, 19 marca 1934. 
  32. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 595 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  33. Marszałek Foch w Polsce. „Kurier Warszawski”. Nr 121, s. 14, 3 maja 1923. 

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Dziennik działań bojowych 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w wojnie z Niemcami, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II/3/16.
  • Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986, s. 325, ISBN 83-222-0377-2, OCLC 835902891.
  • Apoloniusz Zawilski, Bitwy polskiego Września, Łódź: Wydaw. Łódzkie, 1990, s. 35, 38, 47, 49, ISBN 83-218-0817-4, OCLC 834088719.
  • Eugeniusz Kozłowski, Mieczysław Cieplewicz, Wojna obronna Polski 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1979, s. 532533.
  • Władysław Steblik, Armia „Kraków” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07434-8, s. 231, 416.
  • Jan Zieliński, Śląska Jednostka Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w walce z reakcyjnym podziemiem (luty 1945 – kwiecień 1947), Wydawnictwo „Śląsk”, 1966, s. 177178, 220.

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Medal Za Długoletnią Służbę Brązowy BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
POL Odznaka za rany i kontuzje 2 gwiazdki BAR.png
Odznaka za rany i kontuzje - 2 gwiazdki
Odznaka Strzelecka IIRP.png
Złota Odznaka Strzelecka IIRP
Palmes academiques Officier ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Les Palmes académiques, Officier rank
POL Brązowa Odznaka Za Zasługi dla OHP BAR.png
Baretka Brązowej Odznaki "Za Zasługi dla OHP"
Państwowa Odznaka Sportowa.jpg
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 4.0
Państwowa Odznaka Sportowa
ObserwatorPolowy.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka Obserwator Polowy 1928.