Stefan Szlaszewski
pułkownik dyplomowany piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | 22 maja 1894 |
---|---|
Data śmierci | 1959 |
Przebieg służby | |
Lata służby | od 1918 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | 14 Dywizja Piechoty |
Stanowiska | szef sztabu dywizji piechoty |
Główne wojny i bitwy | wojna polsko-ukraińska |
Odznaczenia | |
Stefan Julian Szlaszewski (ur. 22 maja 1894 w Warszawie, zm. 1959 na Śląsku) – pułkownik dyplomowany piechoty obserwator Wojska Polskiego, ostatni dowódca 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (1938–1939).
Życiorys
Stefan Julian Szlaszewski urodził się 22 maja 1894 roku w Warszawie jako syn Michała[1][2]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Wielkopolskiej Szkole Podoficerów Piechoty Nr 2, pozostając w ewidencji 33 pułku piechoty w Łomży[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 321. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 1 sierpnia 1923 roku został przydzielony z 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu do Departamentu I Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[4][5]. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 110. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. 1 lipca 1924 został przesunięty z Dep. I MSWojsk. do Oddziału II Sztabu Generalnego[7][8]. Z dniem 1 listopada 1925 roku został przeniesiony z Oddziału II SG do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1925–1927[9]. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko kierownika referatu[10].
24 lipca 1928 roku został przeniesiony do 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w Poznaniu na stanowisko szefa sztabu[11]. W grudniu 1929 roku otrzymał przydział do 77 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko dowódcy batalionu[12]. 26 marca 1931 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[13][14]. Od września 1931 roku zajmował stanowisko szefa Oddziału Ogólnego Sztabu DOK IV, a od stycznia do grudnia 1932 roku szefa Wydziału Mobilizacji i Uzupełnień[15].
W grudniu 1932 roku został przeniesiony do 44 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Równem na stanowisko dowódcy I batalionu[16]. Z tego okresu służby pochodzą dwie opinie na jego temat. Autorem pierwszej opinii jest generał brygady Jerzy Kirchmayer, wówczas oficer sztabu w Dowództwie 13 Dywizji Piechoty w Równem: Oficer ten, znany w wojsku zawadiaka, birbant i bufon, postrach komendantów miast, właścicieli restauracji, wieczna zgryzota przełożonych, został przeniesiony na początku 1933 roku do Równego na stanowisko dowódcy batalionu w 44 pp. Z miejsca poczynał sobie wesoło. Trochę utemperował się, gdy dowiedział się, że jego nazwisko figuruje na liście oficerów proponowanych przez Departament Piechoty do zwolnienia. Gdzieś w tym czasie poznał szwagierkę jakiegoś porucznika z 44 pp, panią już nie pierwszej młodości, ale z inicjatywą i charakterkiem nielichym. Szlaszewski niespodziewanie obabił się i uspokoił. Żona wzięła go pod pantofel. W jakiś czas po ślubie doszło do niemiłej historii z ordynansem. Szlaszewska używała go do najróżniejszych posług. Coś się tam kiedyś nie udało i Szlaszewska poskarżyła się na niezdarę. Major dał chłopakowi w gębę. Tego żołnierzowi było za wiele. Poszedł ze skargą do Gajewskiego. Ten wszczął zaraz regularne dochodzenie. Gdy Szlaszewski się o tym dowiedział, poleciał jak w dym do Gajewskiego prosić o ukręcenie łba tej niemiłej sprawie. Liczył, że uda mu się to bez trudu, bo zdążył już zaprzyjaźnić się serdecznie z Kaziem, byli z sobą na ty, czasami wypili po kieliszku. Niespodziewanie Gajewski odmówił i nie było siły, która mogłaby go odwieść od tej decyzji. Szlaszewski szalał – nic nie pomogło, doszło do sprawy sądowej, został skazany na twierdzę i odsiedział karę już jako podpułkownik i zastępca dowódcy pułku w Złoczowie[17]. Autorem drugiej opinii, tym razem służbowej, jest generał dywizji Edward Śmigły-Rydz. Ówczesny Inspektor Armii tak scharakteryzował majora Szlaszewskiego: Szaławiła, którego żona ustatkowała. Trochę andrusowaty, ale żołnierz z nerwem, umie brać się do oddziału, sprytny w taktyce. Duży temperament bojowy, czasem na złamanie karku. Tylko do służby liniowej. Ponad przeciętność[18].
27 czerwca 1935 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19], a 4 lipca 1935 roku wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 52 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie[20][21]. Od 1 grudnia 1938 pełnił funkcję dowódcy 2 pułku strzelców podhalańskich w garnizonie Sanok[22] i był ostatnim przedwojennym dowódcą tej jednostki[23].
W czasie kampanii wrześniowej dowodził 2 pułkiem strzelców podhalańskich do 10 września 1939. Po kapitulacji został wzięty do niewoli przez Niemców i wraz z innymi oficerami 2 psp był osadzony w niemieckim obozie jenieckim Oflag VII A Murnau[24] od 1939 do 1945.
W 1946 roku był szefem sztabu 15 Dywizji Piechoty w Olsztynie[25], a od 15 lipca 1946 roku do 1 lutego 1947 roku dowodził 7 Łużycką Dywizją Piechoty w Bytomiu. Od 4 listopada 1946 był kierownikiem wojewódzkiej Grupy Ochronno-Propagandowej (GOP) w Katowicach[26].
Zmarł w 1959 roku na Śląsku[27].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[28][29]
- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1933)[30][31]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)[32][29]
- Srebrny Krzyż Zasługi[29]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[29]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[29]
- Medal 3 Maja[29]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę[29]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[29]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[29]
- Odznaka Obserwatora[29]
- Odznaka Strzelecka[29]
- Odznaka Sztabu Generalnego[29]
- Odznaka Wojsk Polskich w Carskiej Rosji[29]
- Odznaka honorowa I Legionu Puławskiego[29]
- Odznaka 2 Pułku Strzelców Podhalańskich[29]
- Odznaka 4 Pułku Strzelców Podhalańskich[29]
- Państwowa Odznaka Sportowa[29]
- Odznaka Polskiego Związku Narciarskiego[29]
- Krzyż Oficerski Orderu Palm Akademickich (III Republika Francuska, 1923)[33][29]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska)[29]
- Medal Zwycięstwa (Międzysojuszniczy)[29]
Przypisy
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-04-14] .
- ↑ Inwentarz archiwalny, inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-04-14] .
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r., s. 116, 906.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 545.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 16, 239, 407.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 9, 222, 349.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 64 z 8 lipca 1924 roku, s. 376.
- ↑ Wojciech Materski, Wymiana więźniów politycznych pomiędzy II Rzecząpospolitą a Sowietami w okresie międzywojennym, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2000, ISBN 83-88490-01-X, s. 167.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 621.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 296.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 227.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931, s. 8.
- ↑ Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4, s. 134.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 414.
- ↑ Jerzy Kirchmayer, Pamiętniki, Książka i Wiedza, Warszawa 1975, s. 429. Kapitan żandarmerii Kazimierz Gajewski był dowódcą Plutonu Żandarmerii „Równe”.
- ↑ Edward Śmigły-Rydz, Opinie o oficerach sztabowych w jednostkach inspekcjonowanych za rok 1933, załącznik do pisma L. 3617/tj. 33.B.I., bez daty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/117.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 65, 28 czerwca 1935.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 95.
- ↑ Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935.
- ↑ Andrzej Romaniak: Pamiątki po 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2003, s. 4. ISBN 83-919305-0-5.
- ↑ Krótka historia 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2014-03-11].
- ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 14–15.
- ↑ Lechosław Bartosiak, Z genezy, organizacji i działania terenowych organów bezpieczeństwa i porządku publicznego, Biuro Historyczne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1978, s. 81, 306.
- ↑ Ignacy Blum, Z dziejów wojska polskiego w latach 1945–1948, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1960, s. 69.
- ↑ Ludwik Głowacki. Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. 1976, s. 446.
- ↑ Z. Wesolowski: Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992 – S2. The Federation of East European Family History Societies. [dostęp 2011-09-21].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Andrzej Romaniak: Pamiątki po 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sanoka. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2003, s. 62. ISBN 83-919305-0-5.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 106, 19 marca 1934.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 595 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Marszałek Foch w Polsce. „Kurier Warszawski”. Nr 121, s. 14, 3 maja 1923.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Dziennik działań bojowych 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w wojnie z Niemcami, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. II/3/16.
- Ludwik Głowacki , Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986, s. 325, ISBN 83-222-0377-2, OCLC 835902891 .
- Apoloniusz Zawilski, Bitwy polskiego Września, Łódź: Wydaw. Łódzkie, 1990, s. 35, 38, 47, 49, ISBN 83-218-0817-4, OCLC 834088719 .
- Eugeniusz Kozłowski, Mieczysław Cieplewicz, Wojna obronna Polski 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1979, s. 532–533.
- Władysław Steblik, Armia „Kraków” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07434-8, s. 231, 416.
- Jan Zieliński, Śląska Jednostka Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w walce z reakcyjnym podziemiem (luty 1945 – kwiecień 1947), Wydawnictwo „Śląsk”, 1966, s. 177–178, 220.
Media użyte na tej stronie
Ribbon for the World War I Victory Medal awarded by the Allies:
- w:World War I Victory Medal (United States) awarded by the w:United States Department of Defense
- w:Victory Medal (United Kingdom) also called the Inter-Allied Victory Medal
- w:Médaille Interalliée 1914–1918 (France)
- w:Inter-Allied Victory Medal (Greece)
- w:Allied Victory Medal (Italy)
- etc.
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Odznaka za rany i kontuzje - 2 gwiazdki
Złota Odznaka Strzelecka IIRP
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Les Palmes académiques, Officier rank
Baretka Brązowej Odznaki "Za Zasługi dla OHP"