Stefan Sznuk

Stefan Mieczysław Sznuk
pułkownik Air Commodore (RAF) Brigadier general (RCAF) pułkownik
UK-Air-OF6 infobox.svg Air Commodore (RAF)
Brigadier general (RCAF)
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1896
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 maja 1986
Ottawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Roundel of Poland (1921–1993).svg Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF roundel.svg Royal Air Force
Roundel of Canada.svg Royal Canadian Air Force

Jednostki

1 pułk lotniczy
16 eskadra eywiadowcza,
4 pułk lotniczy
Wyższa Szkoła Wojenna
Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie
Grupa Szkół Lotniczych
Armia „Kraków”
Armia „Lublin”

Stanowiska

dowódca eskadry
komendant szkoły
komendant grupy szkół lotniczych
dowódca lotnictwa armii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Obserwatora
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Order Kanady – Oficer (Officer) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Stefan Mieczysław Sznuk (ur. 12 czerwca 1896 w Warszawie, zm. 6 maja 1986 w Ottawie) – pułkownik obserwator inżynier lotnictwa Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, air commodore Królewskich Sił Powietrznych, brygadier Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1964 mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień generała brygady. Działacz polonijny i urzędnik rządowy w Kanadzie.

Życiorys

Był żołnierzem Armii Imperium Rosyjskiego, służąc jako oficer saperów podczas I wojny światowej. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów aeronautycznych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[1], a następnie do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[2][3][4]. W 1923, 1924 był oficerem 1 pułku lotniczego[5][6]. Od lipca 1923 do października 1924 był dowódcą 16 eskadry wywiadowczej. 1 lipca 1924 został odkomenderowany do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, w charakterze ucznia[7].

W 1928 był oficerem 4 pułku lotniczego[8]. W 1932 był w kadrze naukowej Wyższej Szkoły Wojennej[9]. Od listopada 1936 roku pełnił stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Od 15 listopada 1938 roku był komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie[10]. Awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa[11]. 15 czerwca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie[12].

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 został mianowany dowódcą lotnictwa i obrony przeciwlotniczej w Armii „Kraków”, wyznaczony także na analogiczną funkcję w Armii „Lublin” po wybuchu II wojny światowej. Po upadku polskiej wojny obronnej trafił do Rumunii i tam służył w polskiej ambasadzie. Następnie przedostał się do Francji działając jako referent lotniczy MSWojsk. Po klęsce Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii. Posiadał numer służbowy RAF P-1472[13]. Tam od lipca 1940 był szefem sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych. Następnie był szefem Polskiej Misji Lotniczej i Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie od 1941 do 1945. Od 1945 do 1947 pełnił funkcje attaché wojskowego i lotniczego.

Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na emigracji w Kanadzie. Należał do koła nr 8 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Ottawie[14]. W 1964 został mianowany przez Naczelnego Wodza na stopień generała brygady. Był przewodniczącym Rady Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Pracował w kanadyjskim Departamencie Obrony Narodowej. Otrzymał stopień brygadiera Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Zmarł 6 maja 1986 w Ottawie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Notre Dame. Jego żoną była Stanisława (1898–1983), a ich córką Krystyna (1922–2005), po mężu Sparks.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 944.
  2. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 862.
  3. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 547.
  4. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 228.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 927.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 848.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 3 lipca 1924 roku, s. 369.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 534.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
  10. Jan Celek: Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza im. Jana Krasickiego. Warszawa: 1979, s. 434.
  11. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205, 473.
  12. Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: 1984, s. 97–102.
  13. Krzystek 2012 ↓, s. 558.
  14. Jerzy A. Dobrowolski: Lista obecnych i dawnych członków Koła SPK Nr 8. spkottawa.ca. [dostęp 2017-06-01].
  15. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 515.
  16. Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2017-05-27].
  17. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977. 
  18. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 8 z 31 grudnia 1972. 
  19. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
  20. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 363 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
  22. Order of Canada. Stefan Sznuk, O.C., C.B.E.. gg.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
  23. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 129, 19 marca 1934. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
RAF roundel.svg
Royal Air Force Roundel
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Naramiennik Pulkownik lotn.svg
Naramiennik pułkownika Sił Powietrznych RP.
UK-Air-OF6 infobox.svg
Insygnia stopnia Air Commodore (Royal Air Force).
Roundel of Canada.svg
Roundel of the Royal Canadian Air Force.
PilotObserwator.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka Pilota-Obserwatora 1928.