Stefan Sznuk

Stefan Mieczysław Sznuk

pułkownik Air Commodore (RAF) Brigadier general (RCAF)
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1896 Warszawa
Data i miejsce śmierci	6 maja 1986 Ottawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Royal Air Force Royal Canadian Air Force
Jednostki	1 pułk lotniczy 16 eskadra eywiadowcza, 4 pułk lotniczy Wyższa Szkoła Wojenna Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie Grupa Szkół Lotniczych Armia „Kraków” Armia „Lublin”
Stanowiska	dowódca eskadry komendant szkoły komendant grupy szkół lotniczych dowódca lotnictwa armii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Stefan Mieczysław Sznuk (ur. 12 czerwca 1896 w Warszawie, zm. 6 maja 1986 w Ottawie) – pułkownik obserwator inżynier lotnictwa Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, air commodore Królewskich Sił Powietrznych, brygadier Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1964 mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień generała brygady. Działacz polonijny i urzędnik rządowy w Kanadzie.

Życiorys

Był żołnierzem Armii Imperium Rosyjskiego, służąc jako oficer saperów podczas I wojny światowej. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów aeronautycznych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[1], a następnie do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924^[2][3][4]. W 1923, 1924 był oficerem 1 pułku lotniczego^[5][6]. Od lipca 1923 do października 1924 był dowódcą 16 eskadry wywiadowczej. 1 lipca 1924 został odkomenderowany do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, w charakterze ucznia^[7].

W 1928 był oficerem 4 pułku lotniczego^[8]. W 1932 był w kadrze naukowej Wyższej Szkoły Wojennej^[9]. Od listopada 1936 roku pełnił stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Od 15 listopada 1938 roku był komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie^[10]. Awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa^[11]. 15 czerwca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie^[12].

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 został mianowany dowódcą lotnictwa i obrony przeciwlotniczej w Armii „Kraków”, wyznaczony także na analogiczną funkcję w Armii „Lublin” po wybuchu II wojny światowej. Po upadku polskiej wojny obronnej trafił do Rumunii i tam służył w polskiej ambasadzie. Następnie przedostał się do Francji działając jako referent lotniczy MSWojsk. Po klęsce Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii. Posiadał numer służbowy RAF P-1472^[13]. Tam od lipca 1940 był szefem sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych. Następnie był szefem Polskiej Misji Lotniczej i Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie od 1941 do 1945. Od 1945 do 1947 pełnił funkcje attaché wojskowego i lotniczego.

Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na emigracji w Kanadzie. Należał do koła nr 8 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Ottawie^[14]. W 1964 został mianowany przez Naczelnego Wodza na stopień generała brygady. Był przewodniczącym Rady Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Pracował w kanadyjskim Departamencie Obrony Narodowej. Otrzymał stopień brygadiera Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Zmarł 6 maja 1986 w Ottawie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Notre Dame. Jego żoną była Stanisława (1898–1983), a ich córką Krystyna (1922–2005), po mężu Sparks.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12513^[15] (za wojnę 1939–1945)^[16]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 września 1977)^[17]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1972)^[18]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[19]
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[20][19]
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 79 (12 grudnia 1929)^[21]
• Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
• Oficer Orderu Kanady (Kanada, 18 grudnia 1970)^[22]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie w 1934)^[23]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Stefan Sznuk. listakrzystka.pl. [dostęp 2017-06-26].
• Stefan Sznuk. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2017-06-26].
• Stefan Sznuk. sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-06-26].
• Stefan Sznuk. tnpolonia.com / Komunikaty Ottawskie. [dostęp 2017-05-27].
• Stefan Sznuk. spkottawa.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
• Konrad Rydołowski: Stefan Sznuk. samoloty.pl. [dostęp 2017-05-27].
• Generałowie polscy spoczywający na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie-Vanier. Stefan Sznuk. biulpol.net. s. 6–8. [dostęp 2017-05-27].
• Uroczyste upamiętnienie zasłużonych Polaków na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie. Stefan Sznuk. halecki.org. s. 14–16. [dostęp 2017-05-27].

Linki zewnętrzne

• Stefan Mieczysław Sznuk w Polskim Słowniku Biograficznym