Stefan Wierbłowski

Stefan Wierbłowski

Data i miejsce urodzenia	17 marca 1904 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	4 grudnia 1978 Warszawa, Polska
Ambasador RP w Czechosłowacji[1]
Okres	od 22 czerwca 1945 do 28 listopada 1947
Przynależność polityczna	Polska Partia Robotnicza
Poprzednik	Stanisław Baliński[2]
Następca	Roman Adam Staniewicz (chargé d’affaires)
Odznaczenia

Stefan Wierbłowski po aresztowaniu przez Policję Państwową za działalność komunistyczną 1934

Grób Stefana Wierbłowskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Stefan Wierbłowski (ur. 17 marca 1904 w Warszawie, zm. 4 grudnia 1978 tamże) – polski polityk komunistyczny i dyplomata PRL, pełnomocnik tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy Komitecie Centralnym WKP (b) (1944)^[3], ambasador Polski w Czechosłowacji (1945–1947). Członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (1944-1948), następnie członek Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948-1968). Redaktor naczelny Nowych Dróg (1959-1968).

Życiorys

W latach 1919–1920 pracował w Drukarni Łazarewskiego Instytutu Komisariatu Ormiańskiego Ludowego Komisariatu d.s Narodowości RFSRR jako ekspedytor. Od 1919 członek Komsomołu, od 1920 w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W latach 1921–1924 sekretarz Komitetu Dzielnicowego Praga, członek i kierownik Centralnej Techniki. W latach 1923–1925 studiował w Wolnej Wszechnicy Polskiej na Wydziale Społeczno-Politycznym. W latach 1927–1930 w czasie studiów w Caen w Instytucie Chemii Przemysłowej był członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej (m.in. członkiem Komisji Wykonawczej Grup Polskich). W latach 1931, 1933–1934 był członkiem Krajowego Sekretariatu KC KPP, członkiem i sekretarzem Centralnej Redakcji. Po powrocie do Polski w 1935 został aresztowany za działalność komunistyczną i skazany na dwanaście lat więzienia.

Uwolniony po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę przeszedł na teren okupacji sowieckiej. W końcu 1939 kierownik Wydziału Pracy Rejonowego Komitetu Wykonawczego w Białymstoku. W latach 1939–1940 pracował jako kierownik techniczny w Chemicznej Spółdzielni Pracy "CHIMTRUD" w Białymstoku. Od października 1940 do czerwca 1941 był sekretarzem redakcji w polskojęzycznym Sztandarze Wolności w Mińsku. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej ewakuowany, pracownik w Komitecie Wykonawczym Kominternu (IKKI) w Moskwie. W 1942 był redaktorem Nowych Widnokręgów w Kujbyszewie, potem w Moskwie. Od stycznia 1944 był członkiem i instruktorem tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy KC WKP(b) w Moskwie.

W drugiej połowie 1944 wrócił do Polski jako członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej. Otrzymał stanowisko zastępcy szefa Resortu Informacji i Propagandy PKWN, po przekształceniu 31 grudnia 1944 PKWN w Rząd Tymczasowy został podsekretarzem w Ministerstwie Informacji i Propagandy. Od 31 grudnia 1944 był również posłem do Krajowej Rady Narodowej. W dniu 30 marca 1945 otrzymał nominację na posła RP w Pradze. Został ambasadorem w Czechosłowacji, funkcję tę pełnił w okresie od 22 czerwca 1945 do 28 listopada 1947. W czasie swojej misji m.in. skutecznie interweniował u ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji Jana Masaryka, gdy w grudniu 1945 władze w Pradze próbowały wysiedlić część Polaków z Zaolzia do Polski.

Odwołany z funkcji ambasadora w październiku 1947, został sekretarzem generalnym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w lutym 1948. W kwietniu 1951 został zaś podsekretarzem stanu w MSZ. We wrześniu 1954 jest zmuszony odejść z MSZ z powodu zawału serca. Wtedy został mianowany przewodniczącym Rady Naukowo-Wydawniczej Polskiej Akademii Nauk, kierownikiem Katedry Historii Powszechnej w Instytucie Nauk Społecznych KC PZPR oraz sekretarzem Komisji Biura Politycznego KC PZPR do Spraw Nauki. Jednocześnie nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego.

W 1956 został przewodniczącym Polskiego Komitetu do spraw UNESCO i członkiem Rady Wykonawczej UNESCO z ramienia Polski. W 1962 został wiceprzewodniczącym Rady Wykonawczej UNESCO. W marcu 1959 został redaktorem naczelnym Nowych Dróg, którą to funkcję sprawował do 1968, kiedy został skierowany na emeryturę.

Delegat na I, II, III i IV Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1968 był członkiem KC PZPR.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 35-5-14)^[4].

Odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Krzyż Grunwaldu II klasy,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1949)^[5],
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)^[6],
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej^[7],
• Wielka Wstęga Orderu Białego Lwa (1947)^[8].

Przypisy

Bibliografia, linki

• Zaolzie w świetle szyfrogramów polskiej placówki dyplomatycznej w Pradze oraz MSZ w Warszawie 1945–1949. polonica.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)].
• Informacje w BIP IPN
• Wierbłowski Stefan - biogram w bazie Sejmu RP